Έως σήμερα η παρούσα κυβέρνηση δεν έκανε πολλά για την οικονομία και προτίμησε να μοιράζει λεφτά σε ψηφοφόρους δηλώνει στο liberal.gr ο διεθνούς φήμης Γερμανός οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος, προσθέτοντάς ότι όσο το νωρίτερο τελειώσει αυτό, τόσο το καλύτερο για την χώρα.
Χαρακτηρίζει πολύ σημαντική εξέλιξη για το μέλλον της Ελλάδας, και μάθημα για πολλούς εντός και εκτός της χώρας, το γεγονός ότι οι Ελληνες τιμώρησαν την προεκλογική τακτική Τσίπρα, αυτή της εξαγοράς ψήφων μέσω παροχών στο παρά πέντε της κάλπης.
«Τελικά οι πολίτες επιβραβεύουν τις συνετές πολιτικές, όσες στοχεύουν στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις, όχι την υφαρπαγή της ψήφου μέσω των παροχών», όπως λέει χαρακτηριστικά ο διευθυντής του think tank Κέντρο Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών (CEPS) με έδρα τις Βρυξέλλες. Εκφράζει την ελπίδα ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εθνικές εκλογές, θα είναι δημοσιονομικά υπεύθυνη, πιο φιλική στις επενδύσεις, και κυρίως ότι θα δημιουργήσει χώρο για τα εγχώρια κεφάλαια, το πραγματικό - όπως λέει- κλειδί για την ανάπτυξη, πολύ πιο σημαντικό από τις επενδύσεις των ξένων.
Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα της κάλπης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αποδίδει τις χαμηλότερες των προσδοκιών, επιδόσεις των ευρωφοβικών κομμάτων, στην κινητοποίηση εκ μέρους όσων πιστεύουν στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, στην υψηλή συμμετοχή, και στο αφήγημα των λαϊκιστικών κομμάτων, που πάσχει σε επιχειρήματα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Σχολιάστε μας το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης στην Ελλάδα. Περιμένατε ήττα του ΣΥΡΙΖΑ με τόσο μεγάλη διαφορά από την ΝΔ;
Δεν είμαι ειδικός στην εσωτερική ελληνική πολιτική σκηνή. Αλλά θεωρώ πολύ σημαντική αυτή την εξέλιξη, γιατί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε να εξαγοράσει στο παρά πέντε των εκλογών, τις ψήφους του ελληνικού λαού, με δώρα και παροχές.
Είναι πολύ σημαντικό για το μέλλον της Ελλάδας ότι αυτή η τακτική, της εξαγοράς ψήφων, δεν απέδωσε. Και αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μάθημα για όλους, για μελλοντικούς πολιτικούς, όπως και για πολιτικούς σε άλλες χώρες, ότι όταν μια κυβέρνηση επιχειρεί να εξαγοράσει ψήφους με δώρα, αυτό δεν φέρνει αποτέλεσμα. Τελικά, οι πολίτες επιβραβεύουν τις συνετές πολιτικές, όσες στοχεύουν στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις, όχι την υφαρπαγή της ψήφου μέσω των παροχών.
H κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που είχε εκπλήξει πολλούς στην Ευρώπη με την δημοσιονομική της πειθαρχία, τελικά υπέκυψε στις κακές παλιές συνήθειες που οδήγησαν την Ελλάδα στην κρίση.
Στον απόηχο πάντως της προκήρυξης πρόωρων εκλογών, το χρηματιστήριο και η αγορά ομολόγων, έχουν κάνει ράλι. Βλέπουν οι αγορές ότι η νέα κυβέρνηση θα επιχειρήσει μια πολιτική πιο φιλική στις επενδύσεις;
Προφανώς αυτό ελπίζουν οι αγορές. Η δική μου ελπίδα είναι ότι η επόμενη κυβέρνηση, θα είναι δημοσιονομικά υπεύθυνη, πιο φιλική στις επενδύσεις, και ότι θα δημιουργήσει χώρο για τα εγχώρια κεφάλαια.
Το έχω ξαναπει, οι ξένες επενδύσεις είναι καλές, καθώς αποκτάς πρόσβαση σε επιπλέον τεχνολογία. Το κλειδί όμως είναι να επενδύσουν τα εγχώρια κεφάλαια. Ελπίζω λοιπόν η νέα κυβέρνηση να μην αρχίσει να διαπραγματεύεται με τους δανειστές για περισσότερες δαπάνες, παρά να συνεχίσει μια ελεγχόμενη δημοσιονομική πολιτική, με συνέπεια στην αποπληρωμή του χρέους, προκειμένου να πέσουν κι άλλο τα spreads, και να πολλαπλασιαστούν οι εγχώριες επενδύσεις.
Τελικά, υπό τις παρούσες συνθήκες, οι πρώρες εκλογές θα κάνουν καλό στην οικονομία;
Έως σήμερα η παρούσα κυβέρνηση δεν έκανε πολλά για την οικονομία, παρά να μοιράζει λεφτά σε ψηφοφόρους. Όσο το νωρίτερο επομένως τελειώσει αυτό, τόσο το καλύτερο για την οικονομία. Οι αγορές το βλέπουν.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα δεν τα πήγαν και τόσο καλά σε αυτές τις εκλογές. Που αποδίδετε ότι τα παραδοσιακά κόμματα «κράτησαν» δυνάμεις;
Ένας λόγος είναι η κινητοποιήση που υπήρξε εκ μέρους όσων πιστεύουν στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Η συμμετοχή έφτασε στο 51% έναντι 43% το 2014, αποτελώντας την πρώτη ανάστροφη τάση μείωσης της συμμετοχής από την πρώτη άμεση ψηφοφορία στην ΕΕ το 1979. Οι ψηφοφόροι έσπευσαν να ψηφίσουν, και ένας λόγος, κατά τη γνώμη μου, ήταν ο φόβος τους ότι τα ευρωφοβικά κόμματα θα πάρουν το πάνω χέρι στην Ευρώπη.
Ένας άλλος λόγος που τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα δεν έφτασαν στο ύψος των προσδοκιών που είχαν αναπτυχθεί, είναι ότι το μήνυμα των λαϊκιστών δεν έχει βάθος, και επιχειρήματα. Τα λαϊκιστικά κόμματα αρέσκονται στη σκηνική παρουσία, πασχίζουν να δείξουν ότι είναι διαφορετικοί αλλά μετά από λίγο, γίνεται σαφές ότι το αφήγημά τους ανακυκλώνει το παλιό.
Παρ' όλα αυτά δύο εξαιρέσεις σε αυτή την τάση που περιγράφετε, αφορούν τις νίκες Λε Πεν στη Γαλλία, και Σαλβίνι στην Ιταλία…
Αν κοιτάξετε ωστόσο προσεκτικά τα αποτελέσματα θα δείτε ότι το ποσοστό της Λε Πεν είναι μικρότερο από εκείνο που είχε πάρει το 2014. Ενώ δηλαδή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα λαϊκίστικα κόμματα γνώρισαν άνοδο, τόσο στη Γαλλία, όσο και στη Γερμανία απέσπασαν λιγότερους ψήφους συγκριτικά με το 2014. Ξεχωριστή βέβαια περίπτωση αποτελεί η Ιταλία όπου οι πράσινοι δεν πέτυχαν αντίστοιχα ποσοστά με άλλες χώρες. Στη Βρετανία επίσης μπορεί πρώτο κόμμα να είναι το ευρωφοβικό του Νάιτζελ Φάρατζ με 32%, ενώ συνολικά οι οπαδοί του Brexit πήραν γύρω στο 37%. Ωστόσο όλα μαζί τα ποσοστά των κομμάτων υπέρ του remain, αθροίζουν ένα 40%.
Τελικά, η πιο σημαντική διαχωριστική γραμμή σήμερα αποδεικνύεται ότι δεν είναι αυτή μεταξύ «αριστεράς-δεξιάς», παρά αυτή που σχετίζεται με τη μετανάστευση, όπως γράψατε και σε άρθρο σας στο CEPS. Αυτό όμως φέρνει την ΕΕ σε δύσκολη θέση, σωστά;
Ακριβώς, διότι η ΕΕ θα ήθελε να κρατήσει τα σύνορα ανοικτά, αλλά ταυτόχρονα αυξάνονται οι φωνές «ας κτίσουμε τείχη, ας κλείσουμε τα σύνορά μας», και ενώ αυξάνεται το ποσοστό του πληθυσμού που φοβάται την μετανάστευση. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτός ο φόβος σχετίζεται με νέες αφίξεις ή με όσους μετανάστες βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα ο φόβος σχετίζεται όχι τόσο με αυτούς καθ' εαυτούς τους μετανάστες, όσο με τις αλλαγές που γνωρίζει η ευρωπαική κοινωνία, σε αυτό καλείται να δώσει απαντήσεις η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τελικά, θεωρείτε ότι ήταν μια καλή ημέρα για την Ευρώπη η 26η Μαΐου;
Ναι, πιστεύω ότι η ΕΕ γίνεται όλο και πιο σημαντική για ένα αυξανόμενο αριθμό Ευρωπαίων πολιτών, και ότι η περιβόητη επέλαση των ευρωσκεπτικιστών δεν έγινε ποτέ. Τώρα όμως έρχεται η ώρα για αυτά τα λαϊκίστικα κόμματα αν καταφέρουν να συνεννοηθούν να δημιουργήσουν μια μεγάλη συμμαχία και να αποτελέσουν την αντιπολίτευση στο Ευρωκοινοβούλιο. Η δημοκρατία χρειάζεται αντιπολίτευση.
Αλλά τα κόμματα αυτά έχουν το καθένα διαφορετικές στρατηγικές, με έμφαση στο εθνικό εκλογικό τους ακροατήριο, χωρίς κάποια ιδεολογική συνάφεια με τους υποτιθέμενους εταίρους τους, εκτός από τα περί επαναφοράς της εθνικής κυριαρχίας απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Στην περίπτωση για παράδειγμα του Σαλβίνι, θέλει ένα μηχανισμό κατανομής των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη, όταν ο Όρμπαν θέλει ακριβώς το αντίθετο, δεν επιθυμεί να υποδεχτεί κανένα πρόσφυγα στο έδαφός του.
* Ο Ντάνιελ Γκρος είναι Γερμανός οικονομολόγος, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών (CEPS) με έδρα τις Βρυξέλλες. Το βασικό ερευνητικό του έργο εστιάζεται στην ευρωπαική οικονομική πολιτική, ειδικότερα στις επιπτώσεις του ευρώ στις αγορές κεφαλαίου και εργασίας, όπως και στο ρόλο του ειδικά στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Έχει θητεύσει στο ΔΝΤ (1983-1986), και τη διετία 1988-1990 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έχει διδάξει σε πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων σε αυτά της Φρανκφούρτης, της Βασιλείας, το Bocconi University, το Catholic University of Leuven και το Central European University της Πράγας.
