Του Παναγιώτη Καρκατσούλη*
O όρος «αποκένωση του κράτους» (hollowing out of the state) χρησιμοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας 90 από επιφανείς Βρετανούς πολιτικούς και διοικητικούς επιστήμονες, προκειμένου να δείξει ότι το κράτος βαθμιαία αποστερείται ουσιαστικών αρμοδιοτήτων και εξουσιών. Αναφέρονται, ιδίως, σ' εκείνες τις αρμοδιότητες τις οποίες οι θεωρητικοί του κράτους και η κοινοβουλευτική πρακτική απέδωσαν σ' αυτό ως μη εκχωρίσιμες σε άλλους. Εάν, όμως, παραχωρηθούν σε υπερεθνικά και ιδιωτικά συμφέροντα, τότε το κράτος καθίσταται περισσότερο ένα κέλυφος παρά ένα εύρωστο εργαλείο διαχείρισης των δημοσίων αγαθών.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την έννοια της αποκένωσης του κράτους ως μια καλή μεταφορά για να ερμηνεύσουμε τα τεκταινόμενα στο ελληνικό κοινοβούλιο, τις τελευταίες ημέρες. Έχουμε να κάνουμε με την αποκένωση του ελληνικού κοινοβουλευτισμού. Το Κοινοβούλιο απεμπολεί κρίσιμες λειτουργίες του που έχουν ως αποτέλεσμα την απίχνανση των βασικών του λειτουργιών.
Βεβαίως, ποτέ ο κοινοβουλευτισμός δεν άνθισε μ' έναν αμιγώς ελληνικό τρόπο, ώστε να αποτελέσει μια καλή πρακτική για τα άλλα κοινοβούλια του κόσμου. Ο πελατειασμός, ο ελληνικός τρόπος οργάνωσης του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου, δεν μπορούσε παρά να αφήσει έντονο το αποτύπωμά του και στην λειτουργία του Κοινοβουλίου. Για του λόγου το αληθές, αναφέρουμε ότι ο Κανονισμός της Βουλής τροποποιήθηκε σε 22 χρόνια, από το 1987 – 2009, 12 φορές. Αυτό σημαίνει ότι ο κανονισμός άλλαζε μια φορά κάθε δύο χρόνια. Εάν αυτή η συχνότητα ήταν μεγάλη, στα επόμενα εννέα χρόνια, από το 2009 μέχρι σήμερα, τροποποιήθηκε 12 φορές. Εξ αυτών, οι εννέα έλαβαν χώρα κατά την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει πιο συχνά από δύο φορές τον χρόνο.
Σήμερα, βρισκόμαστε ενώπιον μιας ακόμη αλλαγής του ΚτΒ. Ανεξάρτητα από το εάν αυτή θα πραγματοποιηθεί ή όχι, και ασχέτως του κατά πόσον οι αλλαγές αυτές είναι ή όχι εύλογες, η καλή λειτουργία του Κοινοβουλίου έχει δεχτεί ένα ακόμη χτύπημα. Όχι μόνο διότι ο Πρωθυπουργός ανακοινώνει μ' έναν ανοίκειο τόνο στην επιστολή του, ότι ο Πρόεδρος της Βουλής εντέλλεται να αλλάξει τον κανονισμό, όπως εξ άλλου είχαν «κουβεντιάσει» οι δυό τους, αλλά, κυρίως, διότι περιφρονώντας εντελώς τον ρόλο του και μη κρατώντας καν τα προσχήματα της διάκρισης των εξουσιών, του ανακοινώνει ότι δεν επιθυμεί να προχωρήσει στην αλλαγή του.
Επί της ουσίας, βεβαίως, παρείλκε η αλλαγή του κανονισμού, αφού οι έξι γνωστοί «πρόθυμοι» βουλευτές δέχθηκαν να αυτο-εξευτελιστούν, προαναγγέλλοντας ένα «ναι σε όλα», ώστε να υπάρξει μια τεκμαιρόμενη κυβερνητική πλειοψηφία. Μάλιστα, η κοινοβουλευτική οπερέτα ολοκληρώθηκε με τους δύο εξ αυτών να δηλώνουν ότι ανήκουν σε δύο κοινοβουλευτικές ομάδες, και μάλιστα χωρίς να κλωνοποιηθούν!
Υπάρχουν δύο αξιομνημόνευτα στοιχεία εδώ: Το πρώτο είναι η επανάληψη και, μάλλον, η σταθεροποίηση του αυταρχικού τρόπου διακυβέρνησης του κ. Τσίπρα. Ο Πρωθυπουργός είχε δώσει δείγματα αυταρχικής αντίληψης της διακυβέρνησης αλλά τώρα, πλέον, έχει αρχίσει να προσομοιάζει προς εκείνον τον Roi Soleil (Λουδοβίκος ΙΔ'). Θα ήταν καλό γι' αυτόν, παρά τις αποδεδειγμένες ισχνές ιστορικές του γνώσεις, να ανατρέξει όχι μόνον στον λαμπρό βίο του αλλά και στο τέλος του.
Το δεύτερο είναι ότι ο Πρωθυπουργός αναγκάστηκε να προβεί στην άτυπη διευθέτηση του ελλείπουσας πλειοψηφίας, διότι υπήρξε συμπαγής αντίδραση από την αντιπολίτευση στην σκοπούμενη μεταβολή του κανονισμού. Με τις ενέργειές μας αποτρέψαμε έναν ακόμη διασυρμό του Κοινοβουλίου. Θα συνεχίσουμε, μέχρι πέρατος αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου, να πράττουμε το ίδιο.
Εν τέλει, η υπεράσπιση της δημοκρατίας και η αποτροπή της αποκένωσης του κοινοβουλευτισμού αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολιτικής μας.
*Ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι υποψήφιος στην Α' Αθήνας με το Κίνημα Αλλαγής.
