Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, νυν γενικός γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, μας έστειλε κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις σχετικά με το ευρωομόλογο. Κάνει μια σύγκριση δύο περιόδων, της σημερινής και εκείνης του 2010, όταν έγινε για πρώτη φορά η πρόταση. Μιλάει για τον «ηθικό κίνδυνο» των Γερμανών και την αδιαπραγμάτευτη θέση τους σε σχέση με το ευρωομόλογο. Τότε και σήμερα. Αλήθεια, είναι ίδιες οι συνθήκες;
«Είσαι ρέκτης της ιστορικής μνήμης και θα θυμάσαι ότι η συζήτηση υπήρχε έντονα επί ΓΑΠ. Μάλιστα, επικεφαλής της επιτροπής για τη συλλογή υπογραφών υπέρ του ευρωομολόγου ήταν η Βάσω Παπανδρέου και στην επιτροπή συμμετείχε ως μέλος ο τότε πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ Ηλίας Μόσιαλος... Τι ωραία είναι αλήθεια τα καπρίτσια της πολιτικής Ιστορίας!
Θυμίζω επίσης ότι εκεί που τώρα είναι η Λαγκάρντ ήταν ο Τρισέ και όσο διαπρύσια σύμμαχος του ευρωομολόγου είναι η Γαλλίδα τώρα, ήταν και ο... Γάλλος τότε...
Θυμίζω επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στους ''FT'' στις 6.12.2010 των Γιούνκερ και Τρεμόντι για τα ευρωομόλογα. Τι έλεγαν στο άρθρο;
Το σχέδιο που πρότειναν προέβλεπε δύο βήματα δημιουργίας μιας ρευστής αγοράς ευρωομολόγων. ;Oπως υποστήριζαν, επρόκειτο για την πιο σημαντική αγορά ομολόγων στην Ευρώπη, που θα μπορούσε να συγκριθεί σε ρευστότητα με την αντίστοιχη αμερικανική. Όπως ανέφεραν στο κοινό τους άρθρο, το πρώτο βήμα προέβλεπε την έκδοση του 50% των νέων ομολόγων των κρατών-μελών της Ε.Ε. από τον υπό σύσταση Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους. Ποσοστό που μπορούσε να φτάσει και στο 100% για όσες χώρες είχαν προβλήματα πρόσβασης στις αγορές. Το δεύτερο βήμα αφορούσε τη δυνατότητα μετατροπής σε ευρωομόλογα ομολόγων που είχαν ήδη εκδοθεί από τις χώρες της Ε.Ε. Η μετατροπή αυτή θα γινόταν, σύμφωνα με άρθρο του Ζ.Κ. Γιούνκερ και του Τζ. Τρεμόντι, στην ονομαστική τιμή τους και με δυνατότητα έκπτωσης. Για τα κρατικά ομόλογα που οι τιμές τους βρίσκονταν υπό πίεση, η έκπτωση αυτή θα ήταν μεγαλύτερη. Σύμφωνα με τους δύο πολιτικούς, η ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Ευρωπαϊκού Χρέους θα μπορούσε να γίνει εντός Δεκεμβρίου, εφόσον είχε προηγηθεί σχετική έγκριση από τις χώρες της Ε.Ε.
Ποιος ήταν αντίθετος τότε; Αντίθετος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο παρέμενε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Σε συνέντευξή του στους ''Financial Times'' επισήμαινε ότι η έκδοση κοινώς εγγυημένων ομολόγων απαιτούσε θεμελιώδεις αλλαγές στις ευρωπαϊκές συνθήκες. Τόνισε επίσης ότι ήταν σημαντικό οι κυβερνήσεις να έχουν κίνητρα να διατηρήσουν τη δημοσιονομική τους πειθαρχία και να αντιμετωπίζουν κυρώσεις όταν δεν το κάνουν. ''Διαφορετικά το ευρώ θα αποτύχει'' προειδοποίησε ο ίδιος. Στους φόβους της Γερμανίας συγκαταλέγεται επίσης και το ενδεχόμενο ανόδου του κόστους δανεισμού της χώρας εξαιτίας των ευρωομολόγων.
Ποιος είναι αντίθετος τώρα; Ο Ολαφ Σολτς το είπε ''με δικά του λόγια'': ''Εκτός από την εξασφάλιση κεφαλαίων από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι οι μεμονωμένες χώρες θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στα δύσκολα καθήκοντα και στα πρόσθετα δάνεια που θα λαμβάνουν''.
Υπενθυμίζεται ότι η πάγια θέση της Γερμανίας, αλλά και άλλων χωρών, είναι ότι τα ευρωομόλογα σημαίνουν κοινοτικοποίηση χρέους, η οποία απαγορεύεται ρητώς από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Μην περιμένουμε δραστικές αλλαγές στην αντίληψη των Γερμανών. Δεν πρόκειται ποτέ να ξεφύγουν από τον λεγόμενο "ηθικό κίνδυνο", παρ' όλο που αυτή τη φορά δεν ισχύει, γιατί η κρίση οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες και καμία οικονομία δεν αντιμετώπιζε προβλήματα μέχρι πριν από έναν μήνα».
Επανερχόμαστε στο αρχικό ερώτημα, αν είναι ίδιες οι συνθήκες. Ναι μεν συμφωνώ με τον κ. Μαστρογεωργίου, ότι δεν πρέπει να περιμένουμε δραστικές αλλαγές στην αντίληψη των Γερμανών. Από την πλευρά τους έχουν δίκιο! Έτσι πιστεύουν. Ότι δηλαδή με τη στάση τους προστατεύουν την ευημερία της Γερμανίας. Στη θέση τους, ίσως κι εμείς να κάναμε το ίδιο. Γι' αυτό και ο αντιγερμανισμός δεν έχει θέση σε συζητήσεις ανθρώπων που αναζητούν την αλήθεια. Αρκεί να αποδεχτούμε ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές θέσεις σε ένα σημαντικό πρόβλημα. Το ερώτημα είναι αν αυτές είναι αγεφύρωτες.
Αυτό που υπάρχει σήμερα στο τραπέζι είναι η απειλή μιας πολιτικής κρίσης, ακριβώς επειδή η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να βάλει νερό στο κρασί της. Διότι το ίδιο συμβαίνει και με τον Νότο! Ποιος θα ζητήσει, για παράδειγμα, από την Ιταλία ένα μνημόνιο, όταν μετράει ήδη χιλιάδες πτώματα και έχει το «προηγούμενο» μιας πορείας από την οποία η χώρα δεν έχει κερδίσει το παραμικρό από το ευρώ, σε αντίθεση με τη Γερμανία; Δεν θέλει μεγάλη φαντασία για να δει κανείς την ενίσχυση διαφόρων αντιευρωπαϊκών ρευμάτων. Και για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, δεν έχουν όλα τα άδικα μαζί τους. Ούτε και η Γερμανία, φυσικά!
Θα μπορέσει να υπάρξει ένας συμβιβασμός; Αυτή τη στιγμή οι πιθανότητες είναι προς το «όχι». Για να αλλάξουν οι πιθανότητες θα πρέπει η Γερμανία να κάνει το πρώτο βήμα και αυτό να θεωρηθεί αρκετό από τον Νότο. Η μόνη πιθανή λύση, κατά την άποψή μου, είναι να κάνει η Γερμανία ότι υποχωρεί και να κάνει ο Νότος ότι είδε μία ευρεία αποδοχή των θέσεών του. Κάτι άλλο σε σχέση με τη στάση της Γερμανίας θα είναι έκπληξη. Καλοδεχούμενη, αλλά…
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
*Αναδημοσίευση από την στήλη Εκ Θέσεως της εφημερίδας Φιλελεύθερος που κυκλοφόρησε στις 4 Απριλίου
