Του Σάκη Μουμτζή
Είδα το επίμαχο σκίτσο του Αρκά και δεν μου άρεσε. Μέχρις εκεί, όμως.
Ο δημιουργός στις δημοκρατικές κοινωνίες έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και οι πολίτες το δικαίωμα της κριτικής. Αυτονόητα πράγματα, γυμνασιακού επιπέδου.
Φαίνεται όμως πως η κατάσταση δεν είναι έτσι απλή, γιατί κάποιες άριστα οργανωμένες μειοψηφίες, με σημαντική επιρροή στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνουν και ένα βήμα παραπάνω.
Δεν τους αρκεί η κριτική και επιδιώκουν την φίμωση. Επιδιώκουν να εξαφανίσουν κάθε τι με το οποίο διαφωνούν. Έχουν δημιουργήσει έναν άκαμπτο κώδικα κοινωνικής συμπεριφοράς στον οποίον όλοι όσοι έχουν δημόσιο λόγο, οιασδήποτε μορφής, οφείλουν να υπακούουν.
Διαφορετικά, κινούνται οι διαδικασίες φίμωσης και εξοστρακισμού.
Αυτές οι ομάδες με την ολοκληρωτική συμπεριφορά τους στέλνουν ένα σαφές μήνυμα στους σχολιαστές, σκιτσογράφους, καλλιτέχνες και στους κάθε μορφής δημιουργούς, πως αυτοί είναι πανταχού παρόντες και κρίνουν με σκοπό να λογοκρίνουν.
Αυτός ο νέος κώδικας κοινωνικής συμπεριφοράς ονομάστηκε πολιτική ορθότητα. Οι ακρότητες στις οποίες οδήγησε η εφαρμογή της, έκαναν τον Ουμπέρτο Εκο να δηλώσει πως «πρόκειται για μια νέα μορφή φονταμενταλισμού».
Όπως ο κάθε φονταμενταλισμός, έτσι και η πολιτική ορθότητα έχει τους δικούς της μουλάδες, που εκδίδουν τους δικούς τους φετφάδες.
Είναι επόμενο, μέσα από αυτήν την τιμωρητική πρακτική να καλλιεργείται συνειδητά το αίσθημα της αυτολογοκρισίας, πάνω στην βάση του «άστο αυτό. Πού πας να μπλέξεις! Γράψε κάτι άλλο».
Δεν υπεισέρχομαι στο ζήτημα τι και ποιον προστατεύουν αυτές οι ομάδες. Τι και γιατί προωθούν αυτά τα οποία προωθούν. Τα προσπερνώ όλα αυτά.
Για μένα το ουσιώδες είναι πως με την πολιτική ορθότητα, όλοι αυτοί παρεμβαίνουν είτε προληπτικά είτε κατασταλτικά, σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες αυτών που έχουν δημόσιο λόγο, ενώ συγχρόνως είναι το όχημα με το οποίο προωθούνται οι δικές τους απόψεις.
Κανένας δεν αμφισβητεί το δικαίωμα στην ύπαρξη και στην δραστηριοποίηση όλων αυτών των ομάδων πίεσης, γιατί περί αυτού πρόκειται. Στην δημοκρατία χωράμε όλοι.
Ομως αμφισβητείται και επικρίνεται η καταχρηστική άσκηση αυτού του δικαιώματος, που οδηγεί ευθέως στην προσβολή της ελευθερίας της έκφρασης όλων αυτών που δεν συμφωνούν με τις ιδέες και τις αξίες αυτών των ομάδων.
Η μέθοδος είναι γνωστή. Είτε με σωρηδόν αναφορές στο Facebook είτε με υποβολή μηνύσεων, επιζητούν την πλήρη επιβολή των δικών τους απόψεων. Έχοντας μιαν ολοκληρωτική αντίληψη για την πάλη των ιδεών, αναγνωρίζουν μόνον στους εαυτούς τους το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.
Το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτήν την μάστιγα, είναι κάτι που θα μας απασχολήσει έντονα τα επόμενα χρόνια, στο βαθμό που το φαινόμενο ακολουθεί, σε ευθέως ανάλογη πορεία, την εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Σε λίγο καιρό ο Κοντορεβυθούλης θα έχει εξοβελιστεί από την παιδική βιβλιοθήκη ως, πολιτικώς, μη ορθό το όνομα του.
Έλεος!
