Εμβόλιο ελπίδας στην επιδημιολογική καμπύλη αναζητά απεγνωσμένα η παγκόσμια οικονομία που τρεις και πλέον μήνες από την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων συνεχίζει να σέρνεται πίσω από τις εξελίξεις του ιού.
Οι κυβερνήσεις όλων των χωρών θέλουν εδώ και τώρα να ανοίξουν τις οικονομίες τους, αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί αύριο. ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία, Αυστρία, Δανία, Φιλανδία, αίρουν τα πρώτα μέτρα για να μειώσουν την ζημιά, αλλά οι φωνές ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς πληθαίνουν. Το φθινόπωρο ο ιός θα επανέλθει προειδοποιούν οι ειδικοί, όπως συνέβη το 1918 και το 1957, εποχές με μεγάλες πανδημίες, χωρίς να μπορεί κανείς να πει αν αυτό το δεύτερο κύμα θα είναι πιο θανατηφόρο από το πρώτο.
Οι οικονομίες όμως πρέπει να ανοίξουν. Η ζημιά είναι ήδη τεράστια, εκατομμύρια θέσεις εργασίας χάνονται τάχιστα, οι νέοι άνεργοι στις ΗΠΑ έφθασαν μέσα σε ένα μήνα τα 22 εκατομμύρια, η Ιταλία λειτουργεί σε επίπεδα κάτω του 50% των κανονικών της ρυθμών, η Γαλλία στο 65% και τα χειρότερα έπονται: Ένα μεγάλο κύμα ανεργίας έρχεται το καλοκαίρι στην Ελλάδα για τους 700.000 εποχικούς που ζουν από τον τουρισμό, ενώ αντίστοιχη θα είναι η ζημιά σε όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο.
Ο πλανήτης βρίσκεται σε vertigo. Tην ώρα που η μετά την άλλη οι οικονομίες γυρνούν δειλά το κλειδί της μηχανής, νέα σενάρια μιλούν για ζωή σε καραντίνα μέχρι το 2022. Ειδικοί, όπως ο καθηγητής επιδημιολογίας του Χάρβαρντ Μαρκ Λίπσιτς, προειδοποιούν ότι ο νέος κορονοιός θα μας συντροφεύει τουλάχιστον μέχρι το 2025, ενώ μέχρι το 2022, δεν αποκλείεται να αναγκαζόμαστε να εφαρμόζουμε εναλασσόμενες καραντίνες, 15, 30 ημερών ή περισσότερο. Σημειωτέον ότι οι τελευταίες δεν λειτούργησαν το ίδιο αποτελεσματικά, παντού όπου εφαρμόστηκαν.
Καραντίνες Vs ανοσία της αγέλης
Χώρες όπου τις υιοθέτησαν εγκαίρως, όπως η Ελλάδα, ίσως απέφυγαν τα χειρότερα. Οσοι καθυστέρησαν, όπως ο Σάντσεθ στην Ισπανία και ο Κόντε στην Ιταλία το μετανοιώνουν πολιτικά και οικονομικά. Oσοι πάλι ακολούθησαν την θεωρία της αγέλης, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Σουηδία, αναγκάστηκαν να αναθεωρήσουν. Η άποψη ότι όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού νοσήσει, τόσο περισσότεροι θα αποκτήσουν και αντισώματα, θα είχε νόημα μόνο αν τα νοσοκομεία διέθεταν τον απαραίτητο αριθμό κρεβατιών και αν ο πληθυσμός ήταν προετοιμασμένος. Τις τελευταίες ημέρες η Σουηδία χάνει όσους ανθρώπους έχει χάσει η Ελλάδα από την αρχή της πανδημίας, δείγμα της αποτυχίας της πολιτικής του πρωθυπουργού Στέφαν Λόφβεν. Στις ΗΠΑ πάλι ο Τραμπ βιάζεται να ανοίξει την οικονομία, γιατί οι 22 εκατομμύρια νέοι άνεργοι τον τρομάζουν, ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου. Το προ ημερων κάλεσμά του στους κατοίκους τριών πολιτειών να τις “απελευθερώσουν” από τα περιοριστικά μέτρα του κυβερνήτη τους, μόνο τυχαίο δεν ήταν.
Τα τεστ και η θεωρία της ζέστης
Επειτα, υπάρχουν διάφορα ακόμη ζητήματα που επιτείνουν το θολό τοπίο καθώς μένει ακόμη να αποδειχθούν, όπως η προχθεσινή δήλωση του κορυφαίου στελέχους του ΠΟΥ Δρ. Μαικ Ράιαν ότι τα τεστ για τα αντισώματα δεν διασφαλίζουν απαραίτητα και την ανοσία. Αρα όσοι νόσησαν μπορεί και να ξανανοσήσουν. Τι θα συμβεί αν έχει δίκιο ο ΠΟΥ και όσοι νόσησαν δεν έχουν αποκτήσει ανοσία, άρα αποτελέσουν εκ νέου φορείς και αιτία για ένα νέο κύμα μόλυνσης ; Τι θα συμβεί αν ο ιός επανέλθει δριμύτερος το φθινόπωρο ;
Ετερο θέμα που επίσης μένει να αποδειχθεί αφορά την θεωρία με την ζέστη. Ισχύει άραγε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας φρενάρει τον κορονοιό ; Μειώνεται πράγματι η διασπορά του σε χώρες με υψηλές θερμοκρασίες ;
Αν όλος ο πλανήτης αποφάσιζε ταυτόχρονα να κλείσει τα πάντα, είχε πει πρόσφατα ο λοιμωξιολόγος Σ.Τσιόδρας, ο ιός θα εξαφανιζόταν, ωστόσο είναι προφανές αδύνατον να συντονιστούμε όλοι μαζί.
Ο παράγοντας της πληροφόρησης
Από την άλλη πλευρά είναι και η πληροφόρηση που παίζει καταιγιστικό ρόλο για τις εξελίξεις στην οικονομία. Οταν η ενημέρωση είναι καταιγιστική όπως σήμερα, αυτό δημιουργεί υπερ-ευαισθησία σε όλα τα μέτωπα, αγορές, επιχειρήσεις, εργαζόμενους.
Όταν π.χ. το 1918 είχε ξεσπάσει η ισπανική γρίπη που λέγεται ότι ευθύνεται για τον θάνατο μεταξύ 50 και 100 εκατομμυρίων ανθρώπων, το βασικό μέσο ενημέρωσης - για όσους ήξεραν ανάγνωση- ήταν η εφημερίδα. Για παράδειγμα οι Ευρωπαίοι της εποχής εκείνης μάθαιναν με μεγάλη καθυστέρηση για τους νεκρούς στην Κίνα, στις ΗΠΑ ή σε άλλα μήκη και πλάτη του πλανήτη και φυσικά με πολλά κενά στην ενημέρωση, με ό,τι αυτό συνεπάγονταν για τις οικονομικές εξελίξεις. Σε μια πολύ λιγότερο έως καθόλου παγκοσμιοποιημένη εποχή - όπως τουλάχιστον την εννούμε σήμερα- και με χαμηλά επίπεδα ενημέρωσης, η προσβολή του 27% του τότε παγκόσμιου πληθυσμού από την γρίππη, επηρέασε την οικονομία πολύ λιγότερο.
Όλοι αυτοί μαζί οι λόγοι είναι η αιτία για την οποία η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να χορεύει για πολύ καιρό στο ρυθμό της αβεβαιότητας. Και μέχρι να βρεθεί η θεραπεία, κανείς δεν θα ξέρει τι πραγματικά θα συμβεί, απλώς η οικονομία θα σέρνεται πίσω από τις εξελίξεις του ιού.
