Οι τελευταίες ειδήσεις από τον κόσμο της ενημέρωσης είναι πως όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην κυβέρνηση χρειαζόμαστε λιγότερη ενημέρωση και όταν στην κυβέρνηση βρίσκεται η Νέα Δημοκρατία χρειαζόμαστε… περισσότερη! Μετά την τραγωδία στο Μάτι χρειαζόταν «νηφαλιότητα για να μην προκληθεί πανικός», αλλά στις φετινές πυρκαγιές, με απευθείας μεταδόσεις όλο το εικοσιτετράωρο, υπήρχε… έλλειμμα ενημέρωσης!
Μέσα στην αναμπουμπούλα πέρασε κι αυτό εντελώς απαρατήρητο: Την ώρα που η Ελλάδα ζούσε δραματικές στιγμές, με εκατό νέες φωτιές την ημέρα και άλλες τόσες αναζωπυρώσεις των πυρκαγιών της προηγουμένης, με την κυβέρνηση να δίνει τη μάχη για την κατάσβεση των πυρκαγιών, η ΕΣΗΕΑ, το δημοσιογραφικό συνδικαλιστικό όργανο, διαμαρτυρόταν για «πλημμελή ενημέρωση για τις εξελίξεις στα μέτωπα των πυρκαγιών που μαίνονται επί μέρες σ’ όλη την Ελλάδα».
Αν και οι δημοσιογράφοι με απόλυτη ελευθερία μπορούσαν να βρίσκονται σε όλα τα μέτωπα των πυρκαγιών χωρίς σε καμία περίπτωση να παρεμποδίζονται, αν και τα πάντα προβάλλονταν σε απευθείας μετάδοση, αν και υπήρχε κανονική ροή πληροφοριών και καθημερινές ενημερώσεις από τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Χαρδαλιά, διαπιστώθηκε… έλλειμμα ενημέρωσης!
Μεγάλη σπουδή είναι η αλήθεια - ειδικά αν σκεφθούμε πως δυο μέρες μετά ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επί δύο ώρες απαντούσε δια ζώσης σε όλα τα δημοσιογραφικά ερωτήματα.
Ακόμη και αν κάποιοι έκριναν ότι δεν υπήρχε αρκετή ενημέρωση - δικαίωμά τους - τότε θα πρέπει να μας απαντήσουν για ποιο λόγο μετά την τραγωδία στο Μάτι οι ίδιοι άνθρωποι άναβαν το πράσινο φως για λιγότερη ενημέρωση;
Πυρ ομαδόν από ΕΣΗΕΑ και ΕΣΡ
Επειδή εμείς δεν είμαστε λωτοφάγοι, θυμόμαστε πολύ καλά πως στις 27 Ιουλίου 2018, το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ αισθάνθηκε την ανάγκη να εκδώσει ανακοίνωση προκειμένου να επισημάνει ότι «η δημοσιογραφική προσέγγιση και παρουσίαση, θα πρέπει να γίνεται με απόλυτο σεβασμό και διακριτικότητα προς τους δοκιμαζόμενους συνανθρώπους μας και προς τους κανόνες δεοντολογίας».
Το δε ΕΣΡ, την επομένη ακριβώς της τραγωδίας, στις 24 Ιουλίου 2018, είχε σπεύσει να αποστείλει ανακοίνωση προς τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να… ασκείται «η δέουσα εποπτεία στην παρουσίαση των τραγικών γεγονότων που συνέβησαν στην Αττική, ώστε να αποφευχθεί ο πανικός και η πρόκληση περαιτέρω οδύνης στους πολίτες».
Θυμίζω ότι την ίδια εκείνη ημέρα, 24 Ιουλίου 2018, ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, με διάγγελμά του και αφού είχε προεδρεύσει στη γνωστή μεταμεσονύκτια σύσκεψη - παρωδία, είχε κηρύξει τριήμερο πένθος, το οποίο είχε καταλήξει σε τριήμερο λογοκρισίας.
Στη διάρκεια εκείνων των ημερών – με το Εποπτικό της ΕΣΗΕΑ να ζητά «διακριτικότητα» και το ΕΣΡ αποφυγή πανικού – σταμάτησε κάθε δημόσια συζήτηση. Υπήρχε μόνο η «επίσημη» ενημέρωση από τον τότε κυβερνητικό εκπρόσωπο και, τελικά, υπέστημεν, στις 26 Ιουλίου, και την περίφημη συνέντευξη Τύπου όπου όλοι τα βρήκαν όλα καλά καμωμένα και δεν μπορούσαν να φανταστούν τι διαφορετικό θα έκαναν.
Ωστόσο, τότε όλα έμοιαζαν φυσιολογικά. Φυσιολογική η στημένη σύσκεψη σε απευθείας μετάδοση, φυσιολογικό η ενημέρωση να γίνεται με σύντομες ανακοινώσεις – διακοινώσεις, φυσιολογική και η επίσης στημένη συνέντευξη Τύπου, όπου μας εξηγούσαν πόσο δύσκολο είναι να σβήνεις φωτιές γιατί έχει πολύ καπνό, φυσιολογική και η προσπάθεια επιβολής της άποψης ότι εκκενώσεις δεν γίνονται γιατί χρειάζεται σχέδιο, χρόνος και… πλοιάρια.
Και βέβαια, φυσιολογική και η απάντηση «θα πάρετε την απάντηση που θέλω να σας δώσω. Δεν θα συνεχίσουμε τον διάλογο».
Με λίγα λόγια, εκείνο το καλοκαίρι του 2018 έμοιαζαν φυσιολογικοί και ο προληπτικός και ο κατασταλτικός έλεγχος της ενημέρωσης. Και μάλιστα παρά το γεγονός πως, δυστυχώς, όλα πια είχαν τελειώσει όσον αφορά στην προσπάθεια κατάσβεσης της πυρκαγιάς και απλά μετρούσαμε τους νεκρούς μας.
Οπότε, το μόνο που δεν είναι φυσιολογικό για τους κήνσορες της ενημέρωσης είναι την ώρα που καίγεται η Ελλάδα, ξεσπούν συνεχώς νέες πυρκαγιές, τρέχουν όλοι πάνω κάτω για να σώσουν ζωές και περιουσίες, δημοσιογράφοι και κανάλια μεταδίδουν συνεχώς τα πάντα να καταγγέλλεται… έλλειμμα ενημέρωσης!
Δημοψήφισμα 2015: Ξαναθυμήθηκαν την δεοντολογία!
Αλλά τι να λέμε τώρα; Θα ξεχάσουμε τι συνέβη όταν ο ΣΥΡΙΖΑ προκήρυξε το γελοίο δημοψήφισμα εκείνον τον επίσης καταστροφικό Ιούλιο του 2015;
Αντί να καταγγείλουν τις συνθήκες του δημοψηφίσματος – με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου είχαν τότε προχωρήσει σε σύντμηση του χρόνου διεξαγωγής δημοψηφίσματος – τα έβαλαν με τους δημοσιογράφους μέλη τους που έλεγαν τη γνώμη τους.
Αντί να διατυπώσουν την διαφωνία τους με την απόφαση της εισαγγελίας πρωτοδικών να διεξαγάγει έρευνα «προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τηλεοπτικοί σταθμοί και άλλα ΜΜΕ παραβίασαν την εκλογική νομοθεσία», έριχναν τα βάρη στους δημοσιογράφους που δεν… άκουσαν τις προτροπές τους «να παρουσιάζουν με νηφαλιότητα τις ειδήσεις ώστε να διαφυλάσσεται η αντικειμενικότητα»!
Δηλαδή με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου είχε παραβιαστεί η νομοθεσία για διεξαγωγή δημοψηφίσματος και τα δημοσιογραφικά συνδικαλιστικά όργανα αποφαίνονταν πως μέλη τους ήθελαν και τα έπαθαν, αφού… παραβίασαν την δημοσιογραφική δεοντολογία!
Τελικά, το Πειθαρχικό Συμβούλιο είχε τότε, στις 7 Ιουλίου 2015, ασκήσει αυτεπάγγελτα διώξεις κατά των δημοσιογράφων που είπαν την γνώμη τους και προειδοποίησαν για τα επερχόμενα δεινά – τα οποία ήλθαν με την μορφή ενός ακόμη μνημονίου.
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του Εποπτικού Συμβουλίου (πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο πειθαρχικό μαζί), το οποίο, στις 3 Ιουλίου 2015, δυο μέρες πριν από το γελοίο δημοψήφισμα, είχε αποφανθεί:
«Σε μία δύσκολη συγκυρία για τη χώρα καλείται ο ελληνικός λαός να κάνει τις δημοκρατικές επιλογές του. Βασική προϋπόθεση είναι η αντικειμενική ενημέρωση με σεβασμό της κάθε άποψης, έργο που πρέπει να επιτελούν οι κατά περίπτωση εμπλεκόμενοι δημοσιογράφοι. Δυστυχώς, ορισμένοι συνάδελφοι κυρίως σε τηλεοπτικά μέσα, αντί να ακολουθούν με την επιβαλλόμενη αυστηρότητα τους κανόνες δεοντολογίας, εκτρέπονται σε παραβατικές συμπεριφορές, υποκαθιστώντας το δημοσιογραφικό λειτούργημα με απροκάλυπτη προπαγάνδα».
Ε, βέβαια! Αφού ο λαός καλείτο να κάνει τις δημοκρατικές επιλογές του! Να ψηφίσει δηλαδή «Όχι», το οποίο με μεγάλη άνεση ο κ. Τσίπρας έκανε αμέσως μετά «Ναι»!
Και όλα αυτά, επειδή διάφοροι εγκάθετοι έστελναν τις «καταγγελίες» τους στο προεδρείο της ΕΣΗΕΑ που με τη σειρά του τις έστελναν σωρηδόν στο Πειθαρχικό! Το οποίο, πειθαρχικό, τον Απρίλιο του 2016 εξέδωσε την απόφασή του, προχωρώντας σε… διαγραφές δημοσιογράφων!
Δηλαδή ούτε καν έλαβαν υπόψη τους πως εξαιτίας εκείνου του (γελοίου ξαναλέω) δημοψηφίσματος μπήκαμε πιο βαθιά στα μνημόνια, τα οποία οι διωκόμενοι δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να αποτρέψουν.
Α, να μην ξεχάσω! Τότε, στις 7 Ιουλίου 2015, και το ΕΣΡ προχώρησε αυτεπάγγελτα σε έλεγχο «όλων των στοιχείων για παραβάσεις, μετά το πλήθος των καταγγελιών που δέχθηκε εκ μέρους πολιτών, για παραβίαση της εκλογικής νομοθεσίας από τα ΜΜΕ, καθ’ όλη την εβδομάδα πριν την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, και προκειμένου να προβεί στη λήψη αποφάσεων επ’ αυτών σύμφωνα με τον νόμο».
Μπορείτε να φανταστείτε τι θα γινόταν αν όλα αυτά συνέβαιναν επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας;
Και όμως! Αντί να σιωπήσουν, μόλις βρέθηκε ξανά στην κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία, άρχισαν πάλι να καταγγέλλουν! Και μάλιστα χωρίς κανέναν απολύτως λόγο…
H Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
