Με ημερομηνία του 1929, το έγγραφο που ανασύραμε από τα σοβιετικά αρχεία, δείχνει εκτός από τον κυνισμό των συντακτών του, μία εξ αρχής συστηματική προσπάθεια εκμετάλλευσης της εργασίας των κρατουμένων.
Η ίδρυση στρατοπέδων συγκέντρωσης, όπως τα αποκαλούν οι συντάκτες της απόφασης γίνεται πολύ νωρίτερα από την χιτλερική Γερμανία. Εξάλλου, είναι γνωστό πως πολλά από τα στρατόπεδα αυτά οργανώθηκαν από Γερμανούς μηχανικούς, οι οποίοι εργάζονταν την εποχή εκείνη στην Ε.Σ.Σ.Δ., και στην συνέχεια, «μεταλαμπάδευσαν» στην εμπειρία και τις γνώσεις τους στην πατρίδα τους.
Η απόφαση αυτή, όπως και η ίδρυση της Γενικής Διεύθυνσης Στρατοπέδων, γνωστής ως ΓΚΥΛΑΓΚ, εντασσόταν στην συνειδητή επιλογή του κομμουνιστικού καθεστώτος, σύμφωνα με την οποία η δωρεάν εργασία των κρατουμένων, θα συνέβαλε στην «οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μία μόνο χώρα και σε καπιταλιστική περικύκλωση».
Αξίζει να σημειωθεί ο δευτερεύον ρόλο του Υπουργείου Δικαιοσύνης και η ανάθεση της εκτέλεσης της συγκεκριμένης απόφασης στην μυστική αστυνομία του καθεστώτος. Στην συνέχεια, με την πάροδο του χρόνου, τα Γκουλάγκ, θα είναι της αποκλειστικής αρμοδιότητας της N.K.V.D. η οποία θα έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο όχι μόνο στο σύστημα των φυλακών και των στρατοπέδων, αλλά και σε όλους τους τομείς της οικονομίας, αφού ήταν η μόνη υπηρεσία που διέθετε δωρεάν εργατική δύναμη ή αλλιώς την εργασία των σκλάβων, με την οποία και έγιναν πράξη τα «θαύματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης».
* * *
Για την αξιοποίηση της εργασίας των ποινικών κρατουμένων
(Επικυρώθηκε από το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής
Πανενωσιακού του Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι) 27/06/1929
1. Οι καταδικασμένοι από τα δικαστικά όργανα της Ένωσης και των ενωσιακών δημοκρατιών σε στέρηση της ελευθερίας επί τρία χρόνια και άνω, να μεταφερθούν και να μεταφέρονται εφεξής για την έκτιση της ποινής στα στρατόπεδα που οργανώνει η Ο.ΓΚΕ.ΜΠΕ.ΟΥ.
Να παραχωρηθεί στα δικαστήρια το δικαίωμα σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατά την ανακοίνωση των ποινών, όταν συντρέχουν λόγοι ακαταλληλότητας για χειρωνακτική εργασία ή ελαφρυντικών, να αναφέρουν χωριστά κατά την ανακοίνωση την αντικατάσταση του στρατοπέδου με άλλες μορφές στέρησης της ελευθερίας.
Σημείωση: Η επιλογή των ήδη καταδικασθέντων, οι οποίοι μεταφέρονται βάσει αυτής της απόφασης, θα γίνεται επί τόπου από ειδικές επιτροπές υπό την προεδρία εκπροσώπου του Λαϊκού Κομισαριάτου Δικαιοσύνης και εκπροσώπων της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ και Ν.Κ.V.D.
2. Η Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ θα επεκτείνει τα υπάρχοντα και θα δημιουργήσει νέα στρατόπεδα συγκέντρωσης για την παραλαβή αυτών των κρατουμένων (στην περιοχή της Ουχτά και άλλων απομακρυσμένων περιοχών), με στόχο την εποίκιση αυτών των περιοχών και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, μέσω της εργασίας όσων έχουν στερηθεί την ελευθερία.
3. Για την σταδιακή εποίκιση των περιοχών, στις οποίες θα ιδρυθούν στρατόπεδα συγκέντρωσης, προτείνει στην Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ, από κοινού με το Λαϊκό Κομισαριάτο Δικαιοσύνης της Ρωσικής Σοβιετικής Ομόσπονδης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και άλλες υπηρεσίες κατεπειγόντως να οργανώσουν σειρά επιχειρήσεων, έχοντας ως βάση τις παρακάτω αρχές:
α) την κατεπείγουσα μεταφορά για ελεύθερη διαβίωση στην ίδια περιοχή, κρατουμένων, οι οποίοι με την συμπεριφορά τους ή την υποδειγματική τους εργασίας έχουν διακριθεί, παρ’ όλο που δεν έχουν εκτίσει την ποινή στέρησης της ελευθερίας και την παροχή της αναγκαίας βοήθειας προς αυτούς∙
β) να παραμείνουν για διαβίωση στην συγκεκριμένη περιοχή με την χορήγηση κλήρου οι κρατούμενοι, οι οποίοι έχουν εκτίσει την ποινή στέρησης της ελευθερίας, αλλά με δικαστική απόφαση του έχει στερηθεί το δικαίωμα της ελεύθερης περιοχής τόπου κατοικίας και
γ) η εγκατάσταση εκείνων των κρατουμένων, οι οποίοι έχουν εκτίσει την ποινή στέρησης της ελευθερίας, αλλά οικειοθελώς επιθυμούν να παραμείνουν στην συγκεκριμένη περιοχή.
4) Για τους κρατούμενους αυτής της ομάδας, οι οποίοι βρίσκονται στην απομόνωση των στρατοπέδων συγκέντρωσης της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ., να ισχύσει η παρούσα απόφαση για τα στρατόπεδο της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ, τόσο όσον αφορά την αμοιβή της εργασίας των κρατουμένων, όσο και ως προς την παραμονή τους, το καθεστώς, τον εσωτερικό κανονισμό κ.λπ.
5) Όλοι οι υπόλοιποι καταδικασθέντες σε στέρηση της ελευθερίας, για τους οποίους δεν ισχύει η παράγραφος 1- 4 της παρούσας απόφασης, παραμένουν στην ευθύνη της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ των ενωσιακών δημοκρατιών, οι οποίες θα πρέπει να επανεξετάσουν το δίκτυο τόπο εγκλεισμού με στόχο την σωστή γεωγραφική κατανομή της αναφορικά με την αποστολή τους: α) τόποι εγκλεισμού για πρόσωπα καταδικασθέντα έως τρία χρόνια, β) τόποι εγκλεισμού για τους υπόλοιπους και γ) σημεία μεταγωγών.
6) Να προταθεί στην N.K.V.D. των ενωσιακών δημοκρατιών να οργανώσουν την περαιτέρω δράση τους προς την κατεύθυνση της πλήρους αξιοποίησης των προσώπων, τα οποία έχουν στερηθεί της ελευθερίας από 1 έως 3 χρόνια, οργανώνοντας ειδικά αγροτικά καταστήματα κράτησης ή βιομηχανικού τύπου με στόχο την μείωση στο ελάχιστο των σημερινών καταστημάτων κράτησης, διατηρώντας στα υπόλοιπα μόνο την λειτουργία της απομόνωσης για πρόσωπα που βρίσκονται υπό ανακριτική διερεύνηση και των σημείων μεταγωγής.
Ρωσικά Κρατικά αρχεία Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας Κιβώτιο 17, Κατάλογος 3, Φάκελος 746, φύλλο 11.
