Του Αντώνη Πανούτσου
Η ύπαρξη των ΜΚΟ στην Ελλάδα είναι μια ομολογία ότι το κράτος αδυνατεί να λειτουργήσει. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μέχρι το 2014 παρείχαν τις υπηρεσίες τους κυρίως στην Ασία και την Αφρική.
Όπως αναφέρεται στο site τους μετά το 2014 «…διεύρυναν τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των αιτούντων άσυλο που έφταναν στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα» προσφέροντας «…υπηρεσίες που περιλαμβάνουν βασική φροντίδα υγείας, θεραπεία για χρόνια νοσήματα» και άλλες ιατρικές υπηρεσίες. Υπηρεσίες που προφανώς θα έπρεπε να προσφέρει το ελληνικό κράτος. Εδώ βρίσκεται ο πρώτος λόγος ανάγκης ύπαρξης των ΜΚΟ στην Ελλάδα. Η αδυναμία του ελληνικού κράτους να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του. Οι δυνατότητες του ελληνικού κράτους στην εποχή της κρίσης έχουν υποβαθμιστεί σε επίπεδο αφρικανικών κρατών που για να ανταπεξέλθουν στο βάρος των προσφύγων χρειάζονται την βοήθεια φιλανθρωπικών οργανώσεων. Αλλά ποιων οργανώσεων.
Τον Φεβρουάριο του 2016 η Συντονιστική Επιτροπή Καταγραφής, Συντονισμού και Αξιολόγησης ΜΚΟ της Γ. Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής είχε καταγράψει 114 ΜΚΟ που ενεργοποιούνταν στα Κέντρα Ταυτοποίησης και Υποδοχής στην Λέσβο. Ο αριθμός των ΜΚΟ αμφισβητείται αλλά οι 17 ΜΚΟ εντός Μόριας και 53 σε όλη την Λέσβο, στον οποίο αναφέρθηκε τον Μάιο του 2018 ο αναπληρωτής διοικητής της Μόριας Δημήτρης Βαφέας πρέπει να είναι ακριβής. Ορισμένες από τις ΜΚΟ είναι πασίγνωστες άλλες λιγότερο γνωστές ή άγνωστες. Το αντικείμενο τους επικαλύπτεται. Στις Βόρειες ακτές της Λέσβου για παράδειγμα υπάρχουν πέντε ΜΚΟ για την διάσωση προσφύγων και μεταναστών ενώ στις Νότιες άλλες τρεις. Κάποιοι σε αυτές έχουν πάει για φιλανθρωπικούς λόγους, κάποιοι ζουν την περιπέτεια τους, κάποιοι και τα δύο αλλά δύο γεγονότα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Πρώτον υπάρχουν επειδή το κράτος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στον ρόλο του και δεύτερον ρόλο έχουν παίξει τα 1,6 δισ. που δόθηκαν από την Ε.Ε. στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των προσφύγων και μεταναστών. Κάτι που είναι δημοσιογραφικό ταμπού για να εξεταστεί.
Χθες προσήλθε στην εισαγγελία Μυτιλήνης ο καταζητούμενος ιδιοκτήτης της ΜΚΟ ERCI Πάνος Μωραϊτης, ο οποίος εκτός των άλλων διατηρεί εταιρία security με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας σε όλο τον κόσμο σε πλοία που κινδυνεύουν από πειρατές. Πριν από αυτόν είχε συλληφθεί η κολυμβήτρια Σάρα Μαρντίνι που με την αδελφή της είχαν τραβήξει την δημοσιότητα όταν το 2016 κολύμπησαν τραβώντας με σκοινί στην Λέσβο μια βάρκα με πρόσφυγες που είχε χαλάσει η μηχανή της. Οι δύο αδελφές επέστρεψαν στην Λέσβο, σαν μέλη της ERCI συνελήφθησαν σε τζιπ με δεύτερες πλαστές πινακίδες και κατηγορούνται μαζί με άλλα 28 μέλη της ΜΚΟ ότι βοηθούσαν πλοία να έρχονται στην Λέσβο από την Τουρκία, χωρίς φυσικά να ειδοποιούν το Λιμενικό.
Η αθωότητα ή ενοχή των μελών της ERCI θα αποδειχθεί στα δικαστήρια. Το ερώτημα όμως είναι άλλο. Στα χρόνια της ασύδοτης λειτουργίας των ΜΚΟ, όταν η αστυνομία έπρεπε να παίρνει την άδεια τους για να μεταφέρει τους πρόσφυγες και μετανάστες που είχαν καταλάβει την προβλήτα του λιμανιού του Πειραιά στο Ελληνικό, πόσες λειτούργησαν σεβόμενες του ελληνικούς νόμους, πόσες τους έγραψαν κανονικά δίνοντας στα μέλη τους την δυνατότητα να ζήσουν τις αντιεξουσιαστικές τους φαντασιώσεις και πόσες αδιαφορούσαν για τα προηγούμενα δίνοντας στα μέλη τους την δυνατότητα να γεμίσουν τις τσέπες του. Και αυτοί που φώναζαν στα χρόνια της κρίσης για γερολαδάδες και μαυραγορίτες της κατοχής θα έπρεπε να καταλαβαίνουν ότι αυτοί που κονόμησαν μέσω των ΜΚΟ από την προσφυγική κρίση είναι τρισχειρότεροι.
