Είχε δίκιο ο αναλυτής του CNN που ακούγαμε προχθές το πρωί: «Είναι άλλο να αντιμετωπίζεις μια επιδημία σ’ ένα αυταρχικό καθεστώς όπως η Κίνα όπου είναι δυνατόν να απομονωθεί μια ολόκληρη περιοχή και να απαγορευτεί η κυκλοφορία και είναι άλλο να το προσπαθήσεις σε μια ελεύθερη, δημοκρατική χώρα, όπως η Ιταλία, όπου οι περιορισμοί δικαιωμάτων παραπέμπουν σε σκοτεινές στιγμές του παρελθόντος της.
Σήμερα, η Δύση ανακαλύπτει τι συμβαίνει όταν μια επιδημία χτυπάει μια ελεύθερη, δημοκρατική κοινωνία με ανοιχτά σύνορα και με πολίτες που δεν έχουν συνηθίσει το κράτος να τους υπαγορεύει πως θα κινηθούν».
Έχει δίκιο. Η αλήθεια είναι ότι η αυταρχική Κίνα με τους δρακόντειους νόμους έδωσε στον υπόλοιπο κόσμο χρόνο να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο της επιδημίας αλλά οι δυτικές κυβερνήσεις θα έχουν μεγάλη δυσκολία να την ανακόψουν.
Αυτό το διαπιστώνουμε ήδη στη χώρα μας.
Πέμπτη μεσημέρι, μία μόλις ώρα μετά από την ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας για αναστολή των καρναβαλικών εκδηλώσεων το Σαββατοκύριακο της Αποκριάς και ήδη στα σόσιαλ μήντια αλλά και στις εκπομπές στο ραδιόφωνο που ακούμε διαρκώς, έχει ξεκινήσει μια έντονη (πάντα έντονη!) συζήτηση για το αν η κυβέρνηση έχει δικαίωμα να λάβει τόσο δραστικά περιοριστικά μέτρα. «Γιατί απαγορεύουν το καρναβάλι; Αφού απαγορεύει το καρναβάλι, γιατί επιτρέπει τον εκκλησιασμό;», διαβάζουμε. Ενώ είναι βέβαιο ότι θα έχουμε και «αντάρτικα» από δημάρχους.
Αυτό κάποιοι το βλέπουν ως «αδυναμία» του πολιτεύματος. Κάνουν λάθος.
Την ίδια στιγμή, στις δημοκρατίες, η ενημέρωση είναι διαρκής, ελεύθερη, το κράτος είναι υποχρεωμένο να αντιμετωπίζει την επιδημία με διαφάνεια, ενημερώνοντας την κοινή γνώμη για τα κρούσματα ώστε οι πολίτες να αναλαμβάνουν το κομμάτι της ευθύνης που τους αναλογεί.
Ο βασικός λόγος που ο κορονοϊός έλαβε διαστάσεις επιδημίας στην Κίνα είναι ακριβώς το έλλειμμα της ενημέρωσης, το γεγονός ότι οι αρχές δεν ενημέρωσαν εγκαίρως τους πολίτες ώστε να λάβουν τα μέτρα τους.
Αυτή είναι η φύση της δημοκρατίας: η επιβολή είναι αδύνατη αλλά την ίδια στιγμή διαθέτει το ισχυρότερο όπλο απέναντι σε κάθε απειλή της δημόσιας υγείας: την ελεύθερη ενημέρωση.
Ζούμε σε μια δημοκρατία όπου ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί, οι αρχές μπορούν να μας κάνουν απλώς συστάσεις αλλά την ίδια στιγμή έχουν υποχρέωση να μας ενημερώνουν επακριβώς για το τι συμβαίνει ώστε να λαμβάνουμε τα μέτρα μας.
Είμαστε τυχεροί που η επιδημία μας βρίσκει σε μια ελεύθερη δημοκρατική χώρα, γιατί κανείς δεν θα μας υποχρεώσει να κλειδωθούμε φοβισμένοι στα σπίτια μας περιμένοντας «το κακό να μας βρει» (πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχει και κάποιο κακό να μας βρει) αλλά με ψυχραιμία, μπορούμε να ενημερωνόμαστε και να αναλάβουμε οι ίδιοι την ευθύνη του εαυτού μας. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον περιορισμό των συνεπειών του προβλήματος είναι η ενημέρωση από τις αρχές και η ανάληψη της ατομικής μας ευθύνης. Και όσο για το καρναβάλι, ε, καλά να είμαστε και θα πάμε του χρόνου. Γιατί το μόνο που έχει σημασία είναι το να είμαστε καλά.
