Κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου, με αφορμή την επέτειο υιοθέτησης της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σημειωτέον ότι εκτός των ΗΠΑ, Νοτίου Σουδάν, και Σομαλίας, την εν λόγω Σύμβαση έχουν επικυρώσει σχεδόν όλα τα κράτη του κόσμου, με την χώρα μας για την ακρίβεια στις 2 Δεκεμβρίου 1992 με το νόμο 2101. Τα 54 άρθρα της καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών σε 4 τομείς: επιβίωσης, ανάπτυξης, προστασίας και συμμετοχής.
Σήμερα, 30 χρόνια μετά την υιοθέτηση της, εκατομμύρια παιδιά, σε ολόκληρο τον κόσμο, εξακολουθούν και ζουν σε συνθήκες απαράδεκτες. Φτώχεια και πείνα, πόλεμοι, κοινωνικός αποκλεισμός, μαζικές μετακινήσεις προσφύγων και μεταναστών, διακρίσεις και βαθιές ανισότητες δεν αποτελούν δυστυχώς σπάνια φαινόμενα που επηρεάζουν αρνητικά τις ζωές πολλών παιδιών ανά την υφήλιο. Τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας από την πρόσφατη έκθεση της Unicef είναι γροθιά στο στομάχι μαζί με νέες «απειλές» που έχουν προκύψει όπως η κλιματική αλλαγή, η ηλεκτρονική κακοποίηση και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός.
Απέναντι στις προκλήσεις των καιρών οφείλουν όλοι να πάρουν θέση. Από τη μια πλευρά η κοινωνία οφείλει να ενισχύσει τη συμμετοχικότητα και τη δημιουργικότητα, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την ελευθερία της έκφρασης, την αλληλεγγύη. Από την άλλη, η Πολιτεία πρέπει επιτακτικά να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τάχιστα παρεμβάσεις που θα επιφέρουν θετικές αλλαγές σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά σε κατάσταση φτώχειας, αυτά που εγκαταλείπουν πρώιμα το σχολείο, τα έγκλειστα σε ιδρύματα, φυλακές ανηλίκων και κέντρα κράτησης, τα παιδιά με αναπηρίες, τα παιδιά Ρομά, τους ανήλικους πρόσφυγες και μετανάστες, καθώς και όλες τις άλλες ομάδες που κινδυνεύουν με αποκλεισμό.
Ο φετινός εορτασμός της Ημέρας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, στις 20 Νοεμβρίου, είναι για τη χώρα μας ιδιαίτερα σημαντικός, προκειμένου να σχεδιάσουμε και να δεσμευτούμε όλοι, το κράτος, η τοπική αυτοδιοίκηση και η κοινωνία των πολιτών, σε ένα πολυετές μακροπρόθεσμο εθνικό σχέδιο για το σεβασμό των δικαιωμάτων των παιδιών.
Και πιο συγκεκριμένα:
α) Να θεσμοθετηθεί επιτέλους Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Παιδί. Έχουν υπάρξει πάμπολλες ανακοινώσεις στο παρελθόν που παρέμειναν όμως μόνο στα χαρτιά, καθώς απουσίαζε ο στοιχειώδης συντονισμός, ο επαρκής σχεδιασμός και η υποτυπώδης κοστολόγηση αυτού.
β) Να προχωρήσει ο θεσμός της αναδοχής και να εγκαταλειφθεί σταδιακά η τοποθέτηση παιδιών κάτω των 3 ετών σε ιδρύματα, όπως γίνεται σε όλα τα προηγμένα ευρωπαϊκά και μη κράτη.
γ) Να θεσμοθετηθεί ενιαίο πρωτόκολλο για το πώς διερευνώνται, ποιοι επαγγελματίες εμπλέκονται και τι κάνουν κάθε φορά που υπάρχει μια καταγγελία ή αναφορά κακοποίησης ή παραμέλησης ενός παιδιού. Υπόψιν δεν χρειάζεται κάποιος να ανακαλύψει τον τροχό, καθώς το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού είχε αναπτύξει ένα τέτοιο πρωτόκολλο από το 2014 μεταφέροντας ανάλογη τεχνογνωσία από το εξωτερικό, αλλά και τροποποιώντας την στα ελληνικά δεδομένα κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους συναφείς φορείς, εκπαιδεύοντας μάλιστα και εκατοντάδες επαγγελματίες όλων των συναρμόδιων τομέων.
δ) Να εισαχθεί επιτέλους το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα ελληνικά σχολεία. Δεν δικαιολογείται καμία καθυστέρηση πλέον επί αυτού. Έχουν περάσει 55 χρόνια, από το 1964, όταν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Ευάγγελος Παπανούτσος μίλησε για ένταξη του εν λόγω αντικειμένου στο σχολικό πρόγραμμα. Έκτοτε έγιναν αρκετές προσπάθειες να διδαχθεί αυτόνομα σε Γυμνάσια, Λύκεια, αλλά και Δημοτικά, σταμάτησαν όμως όλες κυρίως λόγω των αντιδράσεων της Εκκλησίας.
ε) Να γίνει το δίκτυο υπηρεσιών για τα παιδιά προσφύγων και μεταναστών συμβατό με τις υπόλοιπες υπηρεσίες παιδικής προστασίας. Είναι αδιανόητο ανήλικοι να διαμένουν σε ανεπίτρεπτες συνθήκες, παιδιά να βρίσκονται σε καθεστώς κράτησης, αντίθετα με όλες τις σχετικές οδηγίες ευρωπαϊκών και διακρατικών οργανισμών.
