Του Αντώνη Πανούτσου
Στις 5 Μαΐου του 2011 ο Κλόντ Σουλς πέθανε σε ηλικία 110 ετών. Ένας από τους 65,038,810 στρατιώτες που πήραν μέρος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Σουλς ήταν ο τελευταίος που είχε δει μάχη. Θεωρώ τον Α' Παγκόσμο Πόλεμο που στην επέτειο της παύσης των εχθροπραξιών έγινε χθες τελετή μνήμης στο Παρίσι σημαντικότερο του Β' Π.Π. Τον σημαντικότερο της ευρωπαϊκής ιστορίας.
Πρώτον γιατί ήταν ο πρώτος πόλεμος που δεν αφορούσε όλα τα κράτη αλλά όλους τους κατοίκους της Ευρώπης. Μέχρι την 28 Ιουλίου του 1914 ημέρα έναρξης του Α' Π.Π. κάποιοι στρατοί όπως ο γαλλικός βασιζόντουσαν στο σύστημα των κληρωτών.
Κάποιοι όμως άλλοι όπως ο αγγλικός αποτελούντο αποκλειστικά από επαγγελματίες αξιωματικούς ή στρατιώτες. Κάτι που ίσχυσε και για την πρώτη περίοδο του Παγκοσμίου Πολέμου. Mέχρι oι tommy του Kipling, o παλιός στρατός σύντομα να εξοντωθεί, οι εθελοντές να στερέψουν και η στρατολόγηση να γίνει υποχρεωτική βάζοντας τον πόλεμο σε κάθε σπίτι.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο ήταν το εύρος του πεδίου της μάχης. Στην βιβλική περίοδο το πεδίο της μάχης τελείωνε εκεί που έφτανε η σφεντόνα του Δαβίδ. Στους μεσαιωνικούς χρόνους στα 200 μέτρα τουlongbow των Άγγλων.
Στους ναπολεόντειους πολέμους στα 400 μέτρα πυροβολικού. Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το Παρίσι βομβαρδίστηκε από τα 120 χιλιόμετρα. Προλέγοντας τον ερχομό των στρατηγικών βομβαρδισμών και των πυραύλων που μετέτρεψαν σε πεδίο της μάχης κάθε σημείο του πλανήτη.
Το τρίτο ότι ο Α΄ Π.Π. ήταν ο πρώτος πόλεμος προπαγάνδας. Με δημοσιεύματα ότι ο γερμανικός στρατός στο Βέλγιο βίαζε καλόγριες και τους έκοβε τα στήθη και χέρια από μωρά. Η αγγλική κυβέρνηση σύστησε μία επιτροπή με επικεφαλής τον ιστορικό Τζέιμς Μπράις. Το πόρισμα της επιβεβαίωσε κάποια περιστατικά και επηρέασε το αμερικανικό κοινό να δεχτεί την κήρυξη του πολέμου στην Γερμανία. Μετά όμως το τέλος του πολέμου όταν ιστορικοί ζήτησαν να δουν τα στοιχεία που προκάλεσαν το πόρισμα ανακάλυψαν ότι είχαν «χαθεί».
Το τέταρτο η αδυναμία των επιτελείων να εκτιμήσουν από την εξέλιξη της τεχνολογίας. Έτσι τα διδάγματα του Αμερικανικού Εμφυλίου είχαν πάει χαμένα, ο ρόλος του πολυβόλου και του αγκαθωτού σύρματος δεν είχε εκτιμηθεί και όταν το σχέδιο γερμανικό σχέδιο Σλίφεν της κυκλωτικής κίνησης από τον Βορρά απέτυχε και η γραμμή των χαρακωμάτων σχηματίστηκε η μόνη στρατηγική ήταν ένα πόλεμος συσσώρευσης απωλειών που οδήγησε σε τρομακτικές απώλειες. Με αποτέλεσμα της μεταπολεμικές κοινωνικές αναταραχές.
Έτσι, στην Ρωσία που η ήττα του ρωσικού στρατού και η αποστράτευση είχε σαν τελικό αποτέλεσμα την Οκτωβριανή Επανάσταση. Το ίδιο και στην Γερμανία που οι παράλογες απαιτήσεις της Συνθήκης των Βερσαλλιών, οδήγησαν στην δημιουργία των freikops και το πραξικόπημα του Καππ και ακολούθως τα SA του Ρεμ και του Χίτλερ. Βασισμένα όλα στην αποκατάσταση της τιμής του γερμανικού στρατού. Ο οποίος σύμφωνα με τις απόψεις τους δεν είχε χάσει στο πεδίο της μάχης αλλά στα μετόπισθεν από μία πέμπτη φάλαγγα που καθοδηγούσαν οι Εβραίοι και το μεγάλο κεφάλαιο.
Το τέλος του δευτέρου μέρους του 19ου αιώνα, της εδουαρδιανής Belle Epoque.που όπως είχε γράψει ο E.H. Carr όλα άλλαζαν αργά αλλά όλοι ήξεραν ότι αλλάζουν προς το καλύτερο είχε έρθει. Ο Tommy των Barrack-Room Ballads του Kipling είχε πεθάνει. Ο Erich Maria Remarque, ο Siegfried Sassoon ο Robert Graves, και η χαμένη γενιά του μεσοπολέμου ήταν οι τελευταίοι που θα έγραφαν πολεμική λογοτεχνία.
Η λογοτεχνία του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου θα ήταν ασήμαντη. Μαζί με τις φαντασιώσεις για το μεγαλείο του πολέμου είχε πεθάνει πριν 25 χρόνια στα χαρακώματα της Φλάνδρας.
