Το μήνυμα που στέλνει η μεγάλη ύφεση 15% του δευτέρου τριμήνου, είναι ότι πρέπει να επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις. Τα τουριστικά έσοδα που παραδοσιακά ενίσχυαν το επόμενο τρίμηνο, φέτος δεν υπάρχουν. Αυτά όλα δείχνουν ότι η ύφεση φέτος πιθανώς να κινηθεί γύρω στο 9%, σημειώνει μέσω liberal.gr, ο πρόεδρος του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας που μιλά για την ανάγκη επιτάχυνσης σειράς διαρθρωτικών αλλαγών.
Δεν μπορεί για παράδειγμα η χώρα να περιμένει, όπως λέει, την επόμενη χρονιά για να ξεκινήσει το άνοιγμα του Ασφαλιστικού, τις μεταρρυθμίσεις στην δικαιοσύνη, στην εκπαίδευση και στην δημόσια διοίκηση. Επισημαίνει ότι όλα αυτά χρειάζεται να δρομολογηθούν τους αμέσως επόμενους μήνες, αφού όσο περισσότερο αναβάλλουμε τις μεταρρυθμίσεις, τόσο περισσότερο συσσωρεύουμε προβλήματα.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γεώργα
- Τι μας δείχνει για την οικονομία η ύφεση 15,2% το β΄ τρίμηνο;
Δείχνει ότι η ύφεση στα τέλη του έτους θα είναι μεγάλη. Σίγουρα κινείται εντός του ορίου αντοχών, δεδομένου ότι ο υπολογισμός για φετινή ύφεση 8%, έχει γίνει με υπολογισμό συρρίκνωσης του ΑΕΠ 15,7% για το β΄ τρίμηνο. Και όπως ανέφεραν και πηγές του υπ. Οικονομικών η ύφεση το πρώτο εξάμηνο διαμορφώθηκε στο 7,9% και βρίσκεται εντός των προβλέψεων που είχε υποβάλει η κυβέρνηση στην Κομισιόν στις 30 Απριλίου. Αλλά το θέμα είναι τι θα συμβεί στο γ΄ τρίμηνο, το παραδοσιακά καλό της ελληνικής οικονομίας λόγω τουρισμού, ο οποίος φέτος έχει υποστεί τεράστια ζημιά. Τα χθεσινά στοιχεία επιβεβαιώνουν το αρνητικό σενάριο και αυτό στην χειρότερη εκδοχή του, δεδομένου ότι το καλό σενάριο για τον τουρισμό δεν επιβεβαιώθηκε. Τα τουριστικά έσοδα θα είναι στην καλύτερη περίπτωση γύρω στα 3,5 δισ ευρώ. Αυτό μας δείχνει ότι μάλλον η ύφεση θα ξεπεράσει το 8% και πιθανώς να κινηθεί γύρω στο 9%.
- Παραμένουν οι εκτιμήσεις ότι τον επόμενο χρόνια θα ανακτήσουμε μέρος της απώλειας του ΑΕΠ;
Ευτυχώς η οικονομία έχει ακόμη αντοχές, προσδοκώντας πάντα την συγκράτηση της πανδημίας διεθνώς, την κυκλοφορία του εμβολίου μέσα στους πρώτους μήνες του νέου έτους και την βελτίωση του κλίματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η πρόσφατη επανέκδοση του 10ετούς ομολόγου πήγε καλά, γεγονός που σημαίνει ότι θα καταφέρουμε να ανακτήσουμε μέσα στο 2021 ένα μεγάλο μέρος του χαμένου φετινού ΑΕΠ. Σίγουρα ο χειμώνας θα είναι δύσκολος, ωστόσο η κατάσταση είναι ακόμη διαχειρίσιμη, δεδομένων και των αντισταθμιστικών μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση.
- Τα στοιχεία για την ύφεση του β΄τρίμηνου δεν επαναφέρουν πιο επιτακτικά την συζήτηση για μεταρρυθμίσεις;
Όλες αυτές οι εξελίξεις ενισχύουν την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις προκειμένου η οικονομία να δουλέψει πιο αποτελεσματικά όταν βελτιωθεί το κλίμα. Να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε το θετικό «μομέντουμ». Τούτο σημαίνει ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε για να βάλουμε μπροστά γενναίες μεταρρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα στην δικαιοσύνη και στην παιδεία. Ειδικά στην εκπαίδευση θα έπρεπε να είχαμε κάνει κινήσεις από χθες, τόσο στην τριτοβάθμια, όσο και στην επαγγελματική εκπαίδευση. Έστω και τώρα, πρέπει η αναδιάρθρωση των ΑΕΙ να δρομολογηθεί άμεσα, προκειμένου να βελτιωθεί το επίπεδο του ανθρώπινου κεφαλαίου, άρα η ανάπτυξη.
Ο κανόνας είναι ότι όσο περισσότερο αναβάλλουμε τις μεταρρυθμίσεις, τόσο περισσότερο συσσωρεύουμε προβλήματα. Οι μεταρρυθμίσεις είναι εργαλείο για τη λύση των προβλημάτων, όχι το αντίστροφο. Και μπορεί κάποια πράγματα να κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο είναι πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν.
Το μήνυμα των χθεσινών στοιχείων για την ύφεση του β΄ τριμήνου αυτό είναι. Η διψήφια ύφεση 15% του διαστήματος Απριλίου - Ιουνίου επιβεβαιώνει ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε, χρειάζεται επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Τέτοιες αλλαγές είναι το μοναδικό πραγματικό αντίδοτο που έχουμε ως χώρα για την συγκράτηση της ύφεσης. Δεν μπορεί για παράδειγμα η χώρα να περιμένει το άνοιγμα του Ασφαλιστικού να γίνει από το νέο έτος, χρειάζεται να δρομολογηθεί τους αμέσως επόμενους μήνες.
Η μεγάλη επομένως ύφεση στέλνει μηνύματα για μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση, η δικαιοσύνη, η μείωση του μεγέθους του κράτους μέσω ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και η συγχώνευση οργανισμών.
Όπως σας έχω ξαναπεί, δεν μπορώ να αντιληφθώ για ποιο λόγο να μην μειωθεί το κράτος σε συγκεκριμένους τομείς, όπως για παράδειγμα σε φορείς με επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες. Για ποιο λόγο η Ελλάδα να διαθέτει πέντε διαφορετικούς φορείς για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, δύο φορείς για την παρακολούθηση της δημοσιονομικής διαχείρισης ή δύο φορείς για την προστασία του καταναλωτή;
* Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού & Οικονομικών Ερευνών.
