Η μείωση του country risk της Ελλάδας, αρχίζει να περνά και στον ιδιωτικό τομέα, και σε συνδυασμό με το χαμηλότερο κόστος δανεισμού του Δημοσίου, αποτυπώνεται σταδιακά σε μείωση και του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων, τονίζει στο Liberal.gr ο Πάνος Τσακλόγλου.
Σχολιάζοντας το μηδενικό επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε χθες, για πρώτη φορά στην ιστορία του, το ελληνικό Δημόσιο στη δημοπρασία των εντόκων εξαμήνου, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του ΟΤΕ σε επενδυτική βαθμίδα από την S&P, ο καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, βλέπει ότι οι θετικές εξελίξεις, αρχίζουν να μεταφέρονται και στον ιδιωτικό τομέα, με πρώτες φυσικά ωφελημένες τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Εξάλλου, όπως λέει, ακόμη πιο σημαντική εξέλιξη, είναι η θεαματική βουτιά τους τελευταίους μήνες στα spreads, δηλαδή της διαφοράς απόδοσης του ελληνικού 10ετούς τίτλου, με τον αντίστοιχο γερμανικό, εξηγώντας ότι αυτό επηρεάζεται αποκλειστικά από τον εσωτερικό παράγοντα, όχι τον εξωτερικό. Είναι δηλαδή απόρροια της βελτίωσης της διεθνούς εικόνας της χώρας, και των θετικών μηνυμάτων που εκπέμπει η Ελλάδα προς το εξωτερικό.
Ερωτηθείς αν είναι ρεαλιστικό το ενδεχόμενο κάποια στιγμή μέσα στο 2020, να φτάσουμε να μας πληρώνουν για να μας δανεσίσουν, δηλαδή να δούμε αρνητικά επιτόκια ακόμη και για εκδόσεις 5ετούς ή και 10ετούς διάρκειας, απαντά ότι αυτό θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από εξωγενείς παράγοντες. "Αν για παράδειγμα, συμβεί κάποιο γεγονός, και πυροδοτήσει έναν ανοδικό κύκλο των επιτοκίων, το σενάριο αυτό θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Αν ωστόσο παραμείνει ο σημερινός κύκλος των αρνητικών επιτοκίων, παρ'' ότι η παραπάνω εξέλιξη παραμένει δύσκολη, εντούτοις δεν είναι και εντελώς απίθανη", όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι σημαίνει το γεγονός η δημοπρασία εξάμηνων εντόκων του Δημοσίου έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας με μηδενικό επιτόκιο ;
Σημαίνει αφενός χαμηλότερο κόστος εξυπηρέτησης των δανειακών αναγκών του Δημοσίου, άρα μας δίνει περισσότερο χώρο, και αφετέρου δημιουργεί προοπτικές για χαμηλότερο κόστος δανεισμού και στον ιδιωτικό τομέα. Σημαίνει επίσης ότι οι βραχυπρόθεσμοι ελληνικοί τίτλοι, που μέχρι σήμερα έδιναν θετικές αποδόσεις, πλέον προσφέρουν λιγότερο αρνητικές απ' ότι οι τίτλοι αντίστοιχης διάρκειας άλλων χωρών. Επομένως αυτό τους κάνει ιδιαίτερα ελκυστικούς για τους επενδυτές, συνυπολογίζοντας την βελτίωση της αίσθησης ασφάλειας, παράγοντας που εξέλειπε στο πρόσφατο παρελθόν. Είναι όλ' αυτά απόρροια των συνεχιζόμενων θετικών ειδήσεων για την Ελλάδα.
Είπατε ότι η συνεχιζόμενη μείωση των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων, ανοίγει το δρόμο για μείωση του κόστους δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα. Εδώ όμως καθοριστικός παράγοντας παραμένει το προβληματικό τραπεζικό σύστημα, σωστά ;
Σύμφωνοι, αλλά το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα είναι πάντα συνάρτηση του country risk. Του ρίσκου που έχει η οικονομία της χώρας όπου οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται. Ο συνδυασμός από τη διπλή μείωση, τόσο του country risk όσο και των αποδόσεων των τίτλων του Δημοσίου, αναπόφευκτα θα μειώσει και το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα. Είναι ζήτημα χρόνου να το δούμε να γίνεται.
Μια που μιλάμε για επιχειρήσεις, να θυμίσουμε ότι λίγες ώρες μετά την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την S&P, χθες ο ξένος οίκος αναβάθμισε τον ΟΤΕ σε επενδυτική βαθμίδα…
Δείχνει αυτό ακριβώς που λέγαμε νωρίτερα. Επενδυτική βαθμίδα για μια ιδιωτική επιχείρηση έρχεται όταν για παράδειγμα αυξάνονται οι προοπτικές κερδοφορίας της. Πότε αυτές αυξάνονται ; Οταν τα καταφέρνει καλύτερα, αλλά αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό περιβάλλον.
Σκεφτείτε μια επιχείρηση που κάνει τα πάντα σωστά, ωστόσο το περιβάλλον της χώρας όπου δραστηριοποιείται, συνεχώς επιδεινώνεται. Είναι καταδικασμένη να δει τις προσπάθειές της να ναυαγούν, να μην μεταφράζονται σε κέρδη, καθώς δεν θα υπάρχει ζήτηση για τα προϊόντα της. Σήμερα έχει αρχίσει σταδιακά να συμβαίνει το αντίθετο από αυτό που σας περιγράφω, με πρώτες ωφελημένες τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Η μείωση του country risk του Δημοσίου, αρχίζει να περνά και στον ιδιωτικό τομέα.
Ας επιστρέψουμε στο Δημόσιο. Ακόμη πιο σημαντική από την πτώση των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων, είναι η βουτιά των spreads, σωστά ;
Για έναν οικονομολόγο, αυτό είναι που έχει πραγματική σημασία. Στην παγκόσμια οικονομία υπάρχουν πάντα οι ανοδικοί και οι καθοδικοί κύκλοι των επιτοκίων, τα οποία στην περίπτωση της Ελλάδας έπεφταν και στο πρόσφατο παρελθόν, χωρίς ωστόσο ιδιαίτερη μείωση των spreads. Δηλαδή της διαφοράς απόδοσης του ελληνικού 10ετούς ομολόγου, με το αντίστοιχο γερμανικό 10ετές.
Τους τελευταίους ωστόσο μήνες βλέπουμε μια θεαματική βουτιά και στα spreads των ελληνικών ομολόγων και αυτό επηρεάζεται αποκλειστικά από τον εσωτερικό παράγοντα, όχι τον εξωτερικό. Επηρεάζεται από τις επιδόσεις της κυβέρνησης, την βελτίωση της διεθνούς εικόνας της χώρας, και τα θετικά μηνύματα που εκπέμπει η Ελλάδα προς το εξωτερικό. Για να είμαστε πάντως ειλικρινής, η αποκλιμάκωση των spreads είχε ξεκινήσει πριν τις εκλογές, ωστόσο ήταν εξαιρετικά αργή. Τους τελευταίους μήνες βλέπουμε μια ταχύτατη αποκλιμάκωσή τους.
Oλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι μπορεί το 2020 να φτάσουμε να μας πληρώνουν για να μας δανείσουν ; Δηλαδή να δούμε μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια, ακόμη και για μεγαλύτερης διάρκειας εκδόσεις του Δημοσίου, πχ 5ετή ή και 10ετή ομόλογα ;
Δεν θα ήταν απίθανο κάτι τέτοιο. Ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από εξωγενείς παράγοντες, κατά πόσο δηλαδή τα επιτόκια θα συνεχίσουν να κινούνται σε αρνητικό έδαφος διεθνώς. Αν για παράδειγμα, συμβεί κάποιο γεγονός, και πυροδοτήσει έναν ανοδικό κύκλο των επιτοκίων, το σενάριο που περιγράφετε για τα ελληνικά 10ετή θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Αν παραμείνει ο σημερινός κύκλος των αρνητικών επιτοκίων, πάλι δύσκολο θα είναι σαν σενάριο, όχι όμως και εντελώς απίθανο.
Τι θα σημάνει μια νέα αναβάθμιση της Ελλάδας από την DBRS την Παρασκευή ; Εκτός του ότι θα μας φέρει πολύ πιο κοντά την έξοδο από την κατηγορία "junk", μια θετική ετυμηγορία του καναδικοί οίκου θα είναι κάτι σαν προάγγελος για την επενδυτική βαθμίδα ;
Οποιαδήποτε αναβάθμιση μας φέρνει πιο κοντά στην επενδυτική βαθμίδα. Αρκεί εξάλλου ένας μόνο από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης να μας φέρει σε επενδυτική βαθμίδα, προκειμένου να ενταχθούμε στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ. Δεν είμαστε ακόμη τόσο κοντά στην επενδυτική βαθμίδα, απέχουμε είναι η αλήθεια, ωστόσο βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Ενα αισιόδοξο σενάριο, και όχι αναγκαστικά μη ρεαλιστικό, κάνει λόγο για επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, μέσα στο 2021. Αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση θα επιμείνει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, και της ορθής δημοσιονομικής πολιτικής.
Σας ανησυχεί μια ενδεχομένη επανάπαυση στον τομέα των μεταρρυθμίσεων ;
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν αυτό που μόλις περιγράψατε. Ταχύτητα στην αρχή, επανάπαυση μετά. Προς το παρόν όμως δεν διαφαίνονται τέτοια σημάδια, είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για μεταρρυθμιστική κόπωση. Ας μην ξεχνάμε ότι τώρα αρχίζουμε να βλέπουμε την σταδιακή υλοποίηση των κυβερνητικών εξαγγελιών, τις πρώτες νομοθετικές πρωτοβουλίες και πολιτικές. Ο κίνδυνος ελλοχεύει, ελπίζω ότι δεν θα υλοποιηθεί.
Στο επίκεντρο όλων των εκθέσεων ξένων οίκων, αναλυτών και φορέων, βρίσκονται τα "κόκκινα" δάνεια. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 17 Οκτωβρίου η DBRS εξέδωσε έκθεση με τίτλο “ο Ηρακλής σηκώνει την Ελλάδα: Ένα μεγάλο βήμα για την επίλυση του προβλήματος των NPLs”…
Για να έχουμε ανάπτυξη χρειαζόμαστε επενδύσεις. Για να γίνει μια επένδυση χρειάζεται χρηματοδότηση. Αυτή περνά μέσα από τον τραπεζικό δανεισμό. Ακόμη οι ισολογισμοί των τραπεζών βαραίνουν πάρα πολύ από το βουνό των κόκκινων δανείων. Οποιαδήποτε λοιπόν προσπάθεια εκκαθάρισης του ισολογισμού των τραπεζών, ώστε να παίξουν και πάλι το ρόλο του χρηματοδότη της οικονομίας, είναι ιδιαίτερα θετική. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται το περίφημο σχέδιο “Ηρακλής”. Μπορεί να χρειαστεί κάτι επιπλέον, ωστόσο αποτελεί σίγουρα ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση.
