«Σας ληστεύω με τους φόρους, αλλά, μην ανησυχείτε, θα σας δώσω και κάποια λεφτά πίσω! Και με αυτή την πολιτική, που πιο παράλογη πεθαίνεις, συμφωνούν και οι πιστωτές, όλοι».
Στη φράση αυτή συνοψίζει ο Θοδωρής Πελαγίδης, την ακολουθούμενη πολιτική, εξηγώντας γιατί όσοι βλέπουν έξοδο από τα Μνημόνια είναι τυφλοί, και γιατί η κυβέρνηση, με την ενθαρρυντική ανοχή των δανειστών, μας παρακινεί να γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης, δηλαδή μια φτωχή χώρα, ανειδίκευτων πτυχιούχων, που θα κάνει λίγες παραπάνω εξαγωγές.
«Διάφοροι περιοδεύοντες Ευρωπαίους κονφερασιέ», τονίζει με νόημα ο καθηγητής οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και senior fellow στο Ινστιτούτο Brookings, «έχουν την εντύπωση ότι ελέγχουν το ελληνικό θέμα, το έχουν βάλει στον αυτόματο πιλότο και εφεξής δεν θα τους απασχολήσει, όταν στην πραγματικότητα θα είναι μαζί τους τη χειρότερη στιγμή, τη χρονιά των ευρωπαϊκών εκλογών».
Αυτός είναι και ο λόγος, όπως λέει, που τα ελληνικά επιτόκια ανεβαίνουν, γιατί οι αγορές, που δεν διαβάζουν εκθέσεις της Κομισιόν για να πάρουν τις αποφάσεις τους, ξέρουν ότι δεν ευθύνεται το χρέος για τον κίνδυνο της χώρας. Η αποστροφή τους είναι επειδή βλέπουν ότι με αυτή την «απόκοσμη πολιτική υπερπλεονασμάτων», δεν υπάρχει πουθενά στον ορίζοντα αύξηση της ζήτησης, οι επιχειρήσεις φεύγουν, οι καλές δουλειές και τα ευφυή μυαλά μεταναστεύουν. «Πρέπει να απαιτήσουμε την επόμενη ημέρα, ίση μεταχείριση στον ανταγωνισμό, και τα καλά λόγια να τα κρατήσει ο κ. Μοσκοβισί για εκεί που ξέρει», σημειώνει ο κ. Πελαγίδης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τα ελληνικά ομόλογα βρίσκονται ξανά στο έλεος των διεθνών πιέσεων. Εκεί που προ μηνός υπήρχε προσδοκία ότι τα επιτόκια θα έπεφταν στο 3,5%, έχουν σκαρφαλώσει στο 4,1%. Οδεύει προς ερμητικό κλείσιμο η πόρτα εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, και γιατί;
Γιατί, το 3,5% είναι λίγο; Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι το χρέος είναι βιώσιμο για τα επόμενα 20 χρόνια, τι μας εμποδίζει λοιπόν να πουλήσουμε ομόλογα 3ετή ή έστω 5ετή με χαμηλό επιτόκιο;
Η εξυπηρέτηση του χρέους της Πορτογαλίας, μιας χώρας συγκρίσιμου μεγέθους, απαιτεί σχεδόν διπλάσια ποσά εξυπηρέτησης μέχρι το 2022, γιατί όμως το επιτόκιο της είναι χαμηλό;
Η απάντηση βρίσκεται στο πολιτικό ρίσκο, που εκπορεύεται από την πολιτεία της κυβέρνησης αυτής και την ίδια τη Συμφωνία του Eurogroup για το χρέος, για την οποία από την πρώτη στιγμή είχα διαπιστώσει πόσο ανεπαρκής και αναποτελεσματική θα αποδειχθεί ότι είναι ( https://www.brookings.edu/blog/up-front/2018/06/27/is-the-latest-greek-debt-deal-sustainable-or-another-kick-of-the-can/).
Διάφοροι περιοδεύοντες κονφερασιέ Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, έχουν την εντύπωση ότι ελέγχουν το ελληνικό θέμα, το έχουν βάλει στον αυτόματο πιλότο και εφεξής δεν θα τους απασχολήσει. Αυτό που τους περιμένει είναι ότι το πρόβλημα θα είναι μαζί τους τη χειρότερη στιγμή, τη χρονιά των ευρωπαϊκών εκλογών.
- Για ποιο λόγο όμως πιστεύετε ότι οι αγορές, που είναι και θα είναι ο μοναδικός κριτής της Ελλάδας, δεν φαίνεται να έχουν πειστεί από τη συμφωνία του Eurogroup για το χρέος της 21ης Ιουνίου;
Η ετυμηγορία των αγορών είναι, προσέξτε, ότι δεν ευθύνεται το χρέος για τον κίνδυνο και την αποστροφή προς τη χώρα. Το ζήτημα βρίσκεται στο ότι η χώρα δεν μπορεί και δεν πρόκειται να ανακάμψει ουσιαστικά στο εγγύς μέλλον. Η αποστροφή των αγορών είναι για τα άμεσο μέλλον!
Και γιατί δεν μπορεί να ανακάμψει; Γιατί δεν υπάρχει πουθενά στον ορίζοντα αύξηση της ζήτησης (γι αυτό και οι μεγάλες επιχειρήσεις αποχωρούν από τη χώρα). Όποιος πιστεύει ότι η ανάκαμψη θα έρθει μόνο από τις εξαγωγές πλανάται.
Η κινητήριος ισχύς είναι συνολικά η δαπάνη της οικονομίας και η πρόβλεψη των αγορών είναι ότι αυτή δεν μπορεί να ανακάμψει με αυτήν την άθλια πολιτική φόρων και εισφορών, με τον συγκεντρωτισμό στις κρατικές αποφάσεις κάθε είδους, με το ανηλεές κυνήγι του κράτους σε όλους όσοι προσπαθούν να κάνουν μια δουλειά, και όλα τα υπόλοιπα γνωστά.
Πρέπει τα χρήματα που είναι στάσιμα να μπουν ξανά στις τράπεζες, με θαρραλέες αποφάσεις κινήτρων και αντικινήτρων. Αυτά δε, που δεν είναι στάσιμα αλλά κινούνται στην παραοικονομία, πρέπει με κίνητρα να επαναπατριστούν στην επίσημη. Η εμπιστοσύνη στην πολιτική με μια δυνατή, αυτοδύναμη κυβέρνηση είναι επίσης όρος για την επιστροφή της σιγουριάς, της κανονικότητας, της αξιοπιστίας.
Να το καταλάβει ο κόσμος αυτό, δεν είναι καιρός για επιφυλάξεις και αστερίσκους στην πολιτική γενικώς και ιδιαιτέρως στη ΝΔ, η οποία αντικειμενικά έχει κάνει τεράστια βήματα προς έναν σύγχρονο πολιτικό οργανισμό που μπορεί να αγκαλιάσει την «κοινωνική κανονικότητα».
- Είναι εφικτά όλα αυτά που περιγράφετε;
Βεβαίως και μπορεί να είναι. Εγώ είμαι 100% ευρωπαϊστής αλλά τα ελληνικά συμφέροντά καμιά φορά είναι και διαφορετικά. Δεν είναι δυνατό το ΔΝΤ να φωνάζει για τους φόρους, ανέξοδα κατά τη γνώμη μου, συναινώντας στην ουσία σε αυτήν την απόκοσμη πολιτική των υπερπλεονασμάτων, η οποία γίνεται ακόμη πιο απόκοσμη όταν η κυβερνητική άποψη είναι ότι «…παίρνω τα –περισσότερα- λεφτά για να τα ξαναδώσω εγώ, πίσω».
Παλαβά πράγματα. Σας ληστεύω με τους φόρους, αλλά, μην ανησυχείτε, θα σας δώσω και κάποια λεφτά πίσω! Και με αυτή την πολιτική, που πιο παράλογη πεθαίνεις, συμφωνούν και οι πιστωτές, όλοι.
Αφήνω τη στάση των περισσότερων Ευρωπαίων ιδιαιτέρως. Μερικοί μάλιστα, μην εκπλήσσεστε, ιδίως κάποιες μικρές χώρες, τρίβουν τα χέρια τους από την καταστροφή αυτή εδώ.
Γιατί, κε Φιντικάκη, το πρόβλημά μας είναι η μετανάστευση της φορολογητέας ύλης, των καλών δουλειών, των γερών επιχειρήσεων, των ευφυών μυαλών. Αυτά βλέπουν οι αγορές. Οι άλλοι όλοι που βλέπουν έξοδο από τα μνημόνια είναι τυφλοί. Γι αυτό λέω πάντα ότι δεν έχει νόημα η συζήτηση για την έξοδο ή τη μη έξοδο. Σημασία έχει να διεκδικήσουμε μια ευρωπαϊκή κανονική οικονομική ζωή. Αυτό πρέπει να πολεμήσουμε, κι όποια Ευρώπη δεν το θέλει αυτό, είναι απέναντί μας. Δεν μπορεί να γίνει αυτή η Ελλάδα χώρα γκαρσονιών της Ευρώπης.
Δεν μπορούν να ζητούν μεταρρυθμίσεις και επίπονα μέτρα, όπως η μείωση του αφορολογήτου χωρίς φοροελαφρύνσεις, και μετά να μας «υπόσχονται»… 1%... ανάπτυξη. Κάτι πάει στραβά, ε; Επίσης είναι δυνατόν οι ελληνικές επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται τις ευρωπαϊκές με αυτή τη φορολογία και τις εισφορές στην Ελλάδα ;
Πρέπει να απαιτήσουμε, την επόμενη μέρα, ίσους όρους με τους Ευρωπαίους φίλους και εταίρους μας. Θέλουμε πράξεις, απαιτούμε, πρέπει να απαιτήσουμε, ίση μεταχείριση στον ανταγωνισμό. Και τα καλά λόγια να τα κρατήσει ο κ. Μοσκοβισί για εκεί που ξέρει.
- Στην τελευταία του έκθεση, το γερμανικό ινστιτούτο Ifo προβλέπει επιβράδυνση στην Ευρωζώνη, εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί περαιτέρω, οι επενδύσεις, θα παραμείνουν στάσιμες για πρώτη φορά από το 2012. Σε συνθήκες σαν κι αυτές, όταν το κλίμα «γυρίζει», οι επενδυτές δεν αποφεύγουν τα λιγότερα ασφαλή καταφύγια, όπως η Ελλάδα;
Ακριβώς, και γι αυτό αποκλιμακώθηκαν, για παράδειγμα, τα γαλλικά επιτόκια, ως ασφαλής προορισμός. Άλλα βέβαια όλα αυτά είναι και συγκυριακά.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν καταλαβαίνει και πολύ από αυτά. Θα τελειώσει τα λεφτά, θα προσπαθήσει, και στο σημείο μηδέν θα κάνει εκλογές. Θα πει κάποιος, μα δεν βλέπει την φθορά που θα φέρει συρρίκνωση;
Σημασία έχει όταν έρθει η ώρα των εκλογών, τα ταμεία να είναι άδεια και οι αγορές κλειστές. Αυτός είναι ο στόχος. Άρα, κατά τη γνώμη μου, δεν ενοχλείται η κυβέρνηση από το κλείσιμο των αγορών και τόσο. Άλλωστε σήμερα υπάρχουν λίγα λεφτά. Το ζήτημα, ο στόχος, είναι να μην υπάρχει τίποτα αύριο.
- Τελικά βλέπετε να επιβεβαιώνονται οι «απαισιόδοξες» προβλέψεις του ΔΝΤ, όπως τις αποκάλεσε προ ημερών η κυβέρνηση, δια του εκπροσώπου της στο Ταμείο, Ν. Ψαλιδόπουλου; Αναφέρομαι στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ ότι τα επιτόκια του ελληνικού 10ετούς θα διαμορφωθούν φέτος στο 4,5%, και πάνω από 5% το 2019. Επίσης, πιστεύετε ότι θα επιβεβαιωθεί η πρόβλεψή του για μακροχρόνια ανάπτυξη στην Ελλάδα, γύρω στο 1%;
Καλά το είπατε, δια του εκπροσώπου της! Με τον «μπλε σύριζα» δεν ασχολούμαι. Σε κάθε περίπτωση, αν κοιτάξετε καλά την έκθεση, το Ταμείο βάζει προϋποθέσεις και για το 1% πραγματικής μεγέθυνσης.
Το παράδοξο είναι ότι όλοι μας παρακινούν να κάνουμε μεταρρυθμίσεις για να καταλήξουμε τελικώς σε ποιο οικονομικό πρότυπο; Μια φτηνή και φτωχή χώρα ανειδίκευτων πτυχιούχων που κάνει λίγες παραπάνω εξαγωγές;
Η Ελλάδα έχει ένα πλεονέκτημα παντός καιρού. Είναι αυτό που ένιωθε όταν κατέβαινε από τη Ρώμη ο Αδριανός, όπως το περιγράφει η Μ. Γιουρσενάρ. Το 1% δεν μπορεί να «περιλάβει» ή μάλλον να «φανταστεί», ότι το δημογραφικό είναι εξηρτημένη μεταβλητή και ότι η χώρα μπορεί να προσελκύσει πληθυσμό και κυρίως εισοδήματα από όλο τον κόσμο που επιθυμούν να αγοράσουν…. πολυτελή διαβίωση σε συνθήκες μιας απλής ζωής!
Αρκεί να γίνουμε μια φυσιολογική χώρα με χαμηλούς φόρους και μηδενικές οχλήσεις από τις αρχές. Με αποκεντρωμένη διακυβέρνηση και έμφαση στη λύση όχι μόνο των μεγάλων αλλά και των μικρών καθημερινών πρακτικών προβλημάτων των Ελλήνων που τους ταλαιπωρούν και τους κάνουν δυστυχείς, σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες.
Εκτιμώ πάντως ότι τα επόμενα χρόνια θα δούμε και στην Ευρώπη μια τάση που ήδη βλέπουμε στην Αμερική. Μια εσωτερική μετανάστευση προς τον –μεσογειακό- νότο για καλύτερες, πιο ομαλές και ποιοτικές συνθήκες στη ζωή. Αυτό πρέπει να το εκμεταλλευτούμε, οργανώνοντας με ταχύ ρυθμό καλύτερα το κράτος μας και τη λειτουργία των ελεύθερων αγορών.
* Ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης, καθηγητής οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, NR senior fellow, Brookings Inst., σύμβουλος Μακροοικονομίας του Προέδρου της ΝΔ
Φωτογραφία: intimenews
