Η Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής κ.Φερέιρα στο συνέδριο που διοργάνωσε η Γερμανική Προεδρία στο Συμβούλιο σχετικά με τον ρόλο της πολιτικής συνοχής στην οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, ανέφερε ότι οι διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα REACT-EU προχωρούν ταχύτατα και πολύ σύντομα θα υπάρχει συμφωνία. Τούτο ουσιαστικά υποδηλώνει την αποφασιστικότητα και βούληση των ευρωπαϊκών οργάνων και ηγετών τους για συμφωνία αλλά και την δέσμευση ότι τα πρώτα χρήματα από το πρόγραμμα θα εκταμιευτούν και εντός του 2020!
Το REACT-EU κατά την άποψη μου, πρέπει να υποστηρίζει επενδύσεις που μπορούν να αντιμετωπίσουν γρήγορα τις άμεσες αρνητικές συνέπειες της κρίσης COVID-19, διευκολύνοντας παράλληλα τη μετάβαση προς την πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Τέτοιες ευκαιρίες «win-win» πρέπει να εντοπιστούν και από τις ελληνικές αρχές.
Παρακάτω δίνονται ορισμένα παραδείγματα τέτοιων επενδύσεων:
Ενέργεια: οι επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης συμβάλλουν πολύ στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην πράσινη μετάβαση, ενώ αυτά τα έργα μπορούν να υλοποιηθούν γρήγορα. Για παράδειγμα, τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας θα παρέχουν σε ορισμένα νοικοκυριά έναν ενεργειακό έλεγχο για συμβουλές σχετικά με βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση, καθώς και για έναν βασικό εξοπλισμό εξοικονόμησης ενέργειας (για παράδειγμα φώτα LED). Οι μακροχρόνια άνεργοι, εθελοντές ή μαθητές μπορούν να κινητοποιηθούν και να εκπαιδευτούν για να αναπτύξουν μια ευρείας κλίμακας ενεργειακή συμβουλευτική υπηρεσία προς νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τον ενεργειακό τους λογαριασμό.
Απόβλητα: Πρέπει να επιταχυνθούν οι επενδύσεις για την προετοιμασία των τοπικών αρχών για τους νέους και πιο αυστηρούς στόχους ανακύκλωσης. Τούτο περιλαμβάνει συστήματα χωριστής συλλογής (συμπεριλαμβανομένων οχημάτων και υποδομών), κέντρα επαναχρησιμοποίησης, δραστηριότητες επισκευής κ.λπ. Μέτρα για την εισαγωγή έξυπνων τεχνολογιών για την αύξηση της ανακύκλωσης μπορούν επίσης να υποστηρίξουν και να συνδυάσουν την ψηφιακή μετάβαση ταυτόχρονα.
Πράσινη υποδομή στις πόλεις: το lock down κατέδειξε σε πολλά κράτη μέλη την ανάγκη για χώρους πρασίνου στις αστικές περιοχές. Το αστικό πράσινο (π.χ. πάρκα, κοίλες ποταμού, πράσινες στέγες και τοίχοι, κανάλια κ.λπ.) αυξάνει την ανθεκτικότητα των πόλεων στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία των πολιτών. Επιπλέον, συμβάλλει στην υλοποίηση της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας.
Ψηφιοποίηση: Δυνατότητα χορήγησης κουπονιών για την ενίσχυση της ψηφιοποίησης των ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού, ειδικά προγράμματα κουπονιών για τα σχολεία για την αύξηση της ψηφιοποίησης ή για συμμετοχή σε πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης.
Μεταφορές και κινητικότητα: Οι πόροι του REACT-EU δύναται να χρησιμοποιηθούν για να ενισχύσουν την ώθηση προς μια βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις νέες προτεραιότητες που προκύπτουν από την κρίση COVID-19, π.χ. για συλλογικές δημόσιες συγκοινωνίες. Οι επωφελείς καταστάσεις μπορούν να συμβούν ιδίως μέσω επενδύσεων στις δημόσιες συγκοινωνίες, για παράδειγμα αυξάνοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στην ασφάλεια στις δημόσιες συγκοινωνίες κάτι που ιδιαίτερα στην Ελλάδα μετά τα τελευταία φαινόμενα συνωστισμού κρίνεται ως ιδιαίτερα επείγον και αναγκαίο.
* Ο Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.
