Το διακοσιοστό χρόνο από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας η Ελλάδα, η μικρή, αποκαμωμένη από τη δεκαετή κρίση, χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, βρέθηκε να πρωτοπορεί σ' ένα τομέα που έχει πάρει υπαρξιακές διαστάσεις για όλη την ανθρωπότητα.
Στην πρωτοφανή συνθήκη της πανδημίας, ένα από τα λιγότερο οργανωμένα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με δυσκίνητο κρατικό μηχανισμό που ακόμα δεν έχει ανανήψει από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, πέτυχε εκεί που κράτη όπως η Γαλλία και η Γερμανία που έχουν εν πολλοίς ορίσει τον κανόνα στην οργάνωση της δημόσια διοίκησης, δεν τα έχουν καταφέρει τόσο καλά: στην οργάνωση του μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού.
Τι συνέβη και μια χώρα δείχνει να έχει πετύχει εκεί που άλλοι απέτυχαν, ενώ ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά της προβλήματα είναι η απροθυμία της να εκσυγχρονιστεί μεταρρυθμίζοντας τη διοίκηση και τους θεσμούς της;
Η απάντηση δείχνει σχεδόν προφανής: η εκστρατεία του εμβολιασμού σχεδιάστηκε και οργανώθηκε εκ του μηδενός, από την αρχή, χωρίς να «πατήσει» σε κάποια από τις αρχαϊκές, προβληματικές δομές του ελληνικού κράτους. Αυτονομημένη από κάθε τι παλαιό, με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας, κατάφερε κάτι αδιανόητο για τα ελληνικά δεδομένα.
Είναι αδύνατον να μην μπούμε στον πειρασμό να σκεφτούμε ότι ίσως η «συνταγή» για τις μεταρρυθμίσεις να βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας: Το παλαιό δεν μεταρρυθμίζεται. Το αφήνεις μέχρι να πεθάνει και χτίζεις δίπλα του από την αρχή κάτι νέο και υγιές.
Είναι όμως έτσι;
Στην περίπτωση της εκστρατείας εμβολιασμού υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξουμε: η άυλη ψηφιακή πλατφόρμα, υπερβαίνει μεν τις δομικές αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες του δημόσιου τομέα, δηλαδή υπερβαίνει τους ανθρώπους. Μπορεί όμως να υπάρξει κράτος χωρίς ανθρώπους; Και τελικά τι δημιουργεί το πρόβλημα; Οι δομές ή οι άνθρωποι;
Η εκστρατεία του εμβολιασμού ακριβώς επειδή «πατάει» σε μια άυλη μορφή κράτους από μόνη της δεν μπορεί να μας δώσει ασφαλή συμπεράσματα για το πως πρέπει να κινηθούμε για να καταφέρουμε, επιτέλους, να μεταρρυθμίσουμε το αρχαϊκό ελληνικό κράτος.
Η ουσία όμως και η απάντηση στο ερώτημα είναι εδώ: η πλατφόρμα για τον εμβολιασμό δημιουργήθηκε επειδή προηγουμένως υπήρξε η πολιτική βούληση, βούληση να οργανωθεί η εκστρατεία με κάθε τρόπο, υπερβαίνοντας κάθε πιθανό και αναμενόμενο εμπόδιο.
Υπήρξε η πολιτική βούληση και βρέθηκε η λύση και στη συνέχεια ο μηχανισμός, οι άνθρωποι αλλά και οι πολίτες στήριξαν αμέσως, έμπρακτα, το εγχείρημα επειδή κατάλαβαν ότι αυτή τη φορά γινόταν κάτι εντελώς διαφορετικό απ’όσα ήξεραν μέχρι σήμερα.
Η πολιτική βούληση. Ο καταλύτης, η αφετηρία και ο τερματισμός, η «μαγική συνταγή» στην πολιτική.
Πώς μεταρρυθμίζεις ένα κράτος; Ανακαινίζεις το παλαιό; Χτίζεις κάτι νέο, από τα θεμέλια;
Όποιο δρόμο και να ακολουθήσουμε, στην πραγματικότητα, το μόνο που χρειαζόμαστε για να αλλάξουμε την Ελλάδα είναι πολιτική βούληση. Τίποτε άλλο.
