Η εμφάνιση νέων μεταλλάξεων του κορονοϊού και η ανάπτυξη νέων ενισχυτικών εμβολίων από την Moderna και την Pfizer, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το νοτιοαφρικανικό στέλεχος ανοίγει εκ νέου την μεγάλη συζήτηση για το πόσο γρήγορα μπορούν να ανταποκριθούν οι φαρμακοβιομηχανίες στην παγκόσμια ανάγκη για την παραγωγή νέων, πιο αποτελεσματικών εμβολίων.
Παράλληλα φωτίζει τις λεπτομέρειες του «ράλι» που διεξάχθηκε στα περισσότερα ερευνητικά εργαστήρια της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας δίνοντας απαντήσεις στο ερώτημα που κρέμεται από τα χείλη όλων «πώς μπόρεσαν να κατασκευαστούν τόσο γρήγορα τα COVID εμβόλια».
Σύμφωνα με τους γενετιστές, χρειάζονται περίπου 20 ημέρες για να αναπτυχθεί η γενετική ακολουθία ενός στελέχους του ιού με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Moderna Στεφάν Μπανσελ να εξηγεί ότι στο πρώτο κύμα της πανδημίας, μεσολάβησαν 42 ημέρες από την παρατήρηση της ακολουθίας του ιού μέχρι την αποστολή των πρώτων δόσεων του εμβολίου της Moderna για τις κλινικές δοκιμές της εταιρείας.
Ο κ. Μπάνσελ εκτιμά ότι «θα μπορούσαμε πιθανώς να γίνουμε πιο γρήγοροι σε μια νέα τροποποίηση, αν χρειαστεί καθώς με την τεχνολογία του mRNA η αλλαγή της παραγωγής θα ήταν πολύ εύκολη επειδή σχεδόν όλα στη σύνθεση παραμένουν τα ίδια. Το μόνο πράγμα που είναι διαφορετικό είναι η γενετική αλληλουχία, φτιαγμένη από «πλασμίδιο», δηλαδή ένα μικρό κυκλικό κομμάτι DNA. Η Moderna -ήδη από την εμφάνιση των πρώτων μεταλλάξεων -ξεκίνησε να παράγει νέα πλασμίδια για τις επικρατούσες παραλλαγές και να τις αποθηκεύει σε περίπτωση που χρειαστούν. Αντίστοιχες κινήσεις κάνει εδώ και μήνες η Pfizer με την γερμανική BioNTech χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα τεχνολογία mRNA για να παράξει γρήγορα ένα νέο εμβόλιο κατά των μεταλλάξεων του ιού.
«Η ομορφιά της τεχνολογίας mRNA είναι ότι μπορούμε άμεσα να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε ένα εμβόλιο που μιμείται τη νέα μετάλλαξη και θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα νέο εμβόλιο εντός έξι εβδομάδων, αλλάζοντας απλώς τις βάσεις που τοποθετούνται στην πλατφόρμα, όπως εξηγεί ο Ουγκούρ Σαχίν, διευθύνων σύμβουλος της BioNTech. Και ο Μενέλαος Πάγκαλος της AstraZeneca παραδέχεται ότι τα εμβόλια mRNA «έχουν πιθανώς πλεονέκτημα 4-6 εβδομάδων», στον χρόνο παραγωγής νέων ενισχυτικών σκευασμάτων που θα πιάνουν τις μεταλλάξεις.
Οι διευθυντές των μεγαλύτερων ερευνητικών εργαστηρίων του κόσμου συμφωνούν στο ότι «ο επανασχεδιασμός των COVID εμβολίων δεν θα πάρει πολύ χρόνο».
Τι γίνεται όμως με τον αρχικό σχεδιασμό; Αληθινά παρήχθησαν COVID εμβόλια σε τόσο σύντομο χρόνο;
Όπως εξηγεί από την ελληνική επιστημονική κοινότητα ο καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής, οι κλινικές μελέτες για τα πρωτότυπα COVID εμβόλια ολοκληρώθηκαν μέσα σε ένα έτος, αλλά η τεχνολογία για την ανάπτυξη τους προϋπήρχε εδώ και μια δεκαετία. Είχε ήδη αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση του ιού MERS και του ιού Ebola. Συνεπώς τα εμβόλια αναπτύχθηκαν γρήγορα όχι όμως με τις ιλιγγιώδεις ταχύτητες που ο κόσμος φαντάζεται.
Αυτό βέβαια δεν μειώνει καθόλου την δυναμική του θαύματος που συντελέστηκε για την ανάπτυξη αυτών των εμβολίων, προσθέτει ο ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής κι ενδοκρινολογίας Γιώργος Χρουσος. Όσο για το πού στηρίχθηκε αυτό το επίτευγμα, ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκιδης, από το νοσοκομείο «Αττικόν», υπογραμμίζει πως στην ανάπτυξη των COVID εμβολίων συνεργάστηκαν για πρώτη φορά τα κορυφαία ερευνητικά εργαστήρια της Ευρώπης και των ΗΠΑ, με φαρμακοβιομηχανίες-κολοσσούς που είναι ευθέως ανταγωνιστικές να δουλεύουν μαζί και να ανταλλάσσουν πληροφορίες- κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν.
