Του Δημήτρη Καραμφυλίδη
Όταν ο Σεντρίκ Λε Γκαλό και ο Μαξίμ Γκοβάρ αποφάσισαν να προχωρήσουν το πρότζεκτ της ταινίας «Les Crevettes Pailletees», δηλαδή «Οι Λαμπερές Γαρίδες», δεν περίμεναν πως θα γίνονταν εξώφυλλο στο περιοδικό της γαλλικής αθλητικής εφημερίδας «L'' Equipe» για τον αγώνα τους κατά της ομοφοβίας στον αθλητισμό.
Το φιλμ των δύο δημιουργών εξιστορεί την πορεία του Ματίας Λε Γκοφ, ενός πρωταθλητή της κολύμβησης που έκανε ομοφοβικές δηλώσεις και τιμωρήθηκε να προπονήσει μια ερασιτεχνική ομάδα πόλο αποτελούμενη από γκέι αθλητές. Στόχος τους να πετύχουν στους Gay Games. Ο Λε Γκαλό ήταν και στο εξώφυλλο που έκανε αίσθηση σε όλο τον κόσμο μαζί με τον ηθοποιό Αντριάν Λονγκέ. Η εικόνα να φιλιούνται και ο τίτλος «Αγκαλιάστε όποιον θέλετε» έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα.
64 στους 10.444
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Ζανέιρο, το 2016, συμμετείχαν 10.444 αθλητές. Μόλις οι 64 από αυτούς ήταν ανοιχτά μέλη της LGBT+ κοινότητας. Μάλιστα, οι διοργανωτές ένιωσαν πως με τον καιρό το ποσοστό θα αυξανόταν.
Θεώρησαν πως από τη Βραζιλία θα γινόταν η αρχή για την απελευθέρωση των αθλητών και τη διαγραφή ενός εκ των μεγάλων ταμπού στα σπορ. Ωστόσο, μέσα στο 2018 καταγράφηκαν 420 εγκλήματα ομοφοβικού χαρακτήρα στη χώρα που εξέλεξε τον Ζαΐρ Μπολσονάρο για πρόεδρο. Εκείνος, το 2011, είχε τονίσει σε συνέντευξή του στο «Playboy» πως δεν θα μπορούσε να αγαπήσει ένα παιδί του αν ήταν ομοφυλόφιλο και θα προτιμούσε να το δει να πεθαίνει σε ένα δυστύχημα! Σε 72 χώρες του κόσμου θεωρείται αδίκημα να είναι κανείς γκέι και σε οχτώ από αυτές μπορεί να τιμωρηθεί ακόμη και με θάνατο.
Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2018, που έγιναν στην Πιοντσάνγκ της Νότιας Κορέας, συμμετείχαν 16 LGBT+ αθλητές: 12 γυναίκες και 4 άνδρες. Ηταν η πρώτη φορά που άνδρες οι οποίοι είχαν παραδεχθεί δημοσίως πως είναι γκέι έλαβαν μέρος. Μάλιστα, ένας από αυτούς, ο Καναδός Ερικ Ράντφορντ, κατέκτησε το Χρυσό Μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ με την παρτενέρ του Μέγκαν Ντιαμέλ.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το καλοκαίρι του 2020, αναμένεται ο αριθμός των αθλητών που θα ανήκουν στην LGBT+ κοινότητα να είναι μεγαλύτερος. Από την άλλη, όμως, δεν διαλύεται ο σκεπτικισμός, επειδή αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ακόμη την αποδοχή που θα έπρεπε και θα ήθελαν ακόμη και από τις επίσημες ομοσπονδίες. Σε όλο αυτό ήρθε να προστεθεί και η απόφαση του CAS, το οποίο υποχρεώνει τη Νοτιοαφρικανή δρομέα Κάστερ Σεμένια να ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή για να μπορεί ν'' αγωνίζεται ως γυναίκα, αφού λόγω υπερανδρογυνισμού τα επίπεδα τεστοστερόνης στον οργανισμό της είναι αυξημένα.
Από την άλλη, οι αθλητές που αγωνίζονται σε ατομικά σπορ είναι πιο εύκολο να παραδεχθούν δημοσίως τη σεξουαλικότητά τους. Οι μαρτυρίες τους, αν και επώδυνες για τη ρατσιστική συμπεριφορά που βίωσαν εναντίον τους, έγιναν έμπνευση για άλλους. Ο Βρετανός δύτης Τομ Ντέιλι, δύο φορές χάλκινος ολυμπιονίκης, αποτέλεσε παράδειγμα για τον πιο διάσημο ποδοσφαιριστή που έχει μιλήσει ώς τώρα για το θέμα του: τον Γερμανό Τόμας Χιτσλσπέργκερ.
Ομαδικά αθλήματα
Ο Χιτσλσπέργκερ ανακοίνωσε ότι είναι γκέι το 2014, αφού σταμάτησε την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής. Διεθνής με τη «μάνσαφτ» 52 φορές, αγωνίστηκε σε ομάδες όπως η Αστον Βίλα, η Στουτγκάρδη, η Λάτσιο, η Γουέστ Χαμ, η Βόλφσμπουργκ και η Εβερτον. Οσο έπαιζε στη Βόλφσμπουργκ τη σεζόν 2011-12, ήθελε να το ανακοινώσει, αλλά φοβήθηκε τον αντίκτυπο που θα είχε εντός των αποδυτηρίων και στις σχέσεις του με τους συμπαίκτες του. Τώρα, πέντε χρόνια μετά, η ζωή του παραμένει συνδεδεμένη με το ποδόσφαιρο, καθώς από τον Φεβρουάριο ανέλαβε ως αθλητικός διευθυντής της Στουτγκάρδης με στόχο να βοηθήσει να παραμείνει ο ιστορικός σύλλογος στη γερμανική Bundesliga. Η εμπειρία του είναι διαφορετική από εκείνη του Αγγλου ποδοσφαιριστή Τζάστιν Φασάνου που αυτοκτόνησε, αφού κατηγορήθηκε για σεξουαλική επίθεση στις ΗΠΑ. Προς το τέλος της καριέρας του, το 2013, ανακοίνωσε ότι είναι γκέι και ο μπασκετμπολίστας Τζέισον Κόλινς. Ο πρώτος γκέι που αγωνιζόταν στις τέσσερις μεγάλες λίγκες των ΗΠΑ - NFL, NBA, NHL και ΜLB.
Πλέον, ούτε στην ελίτ του ανδρικού ποδοσφαίρου και του μπάσκετ υπάρχουν εν ενεργεία αθλητές που να έχουν παραδεχθεί πως είναι γκέι. Κι αυτό ισχύει για το σύνολο των ομαδικών αθλημάτων. Οπως υποστήριξε ο πρώην βολεϊμπολίστας του ΠΑΟΚ, ο Ολλανδός Ραμόν Γκιόν Μαρτίνεθ, όσο αγωνιζόταν στον «Δικέφαλο του Βορρά» ένιωθε πως δεν μπορούσε να το αποκαλύψει, μιας και ήταν θέμα ταμπού.
Ποδοσφαιρικά γήπεδα: Το πρόβλημα βρίσκεται και εκεί
Στο τέλος της περασμένης αγωνιστικής περιόδου δημοσιεύθηκε η «LGBT+ End of Season Survey», μια έρευνα για την εμπειρία των LGBT+ οπαδών του ποδοσφαίρου στα γήπεδα της Premier League στην Αγγλία. Με τη στήριξη του Football Vs Homophobia και τη συμμαχία των οπαδών Pride in Football, την έρευνα διεξήγαγε ο δρ Τζον Γκόλντρινγκ του Manchester Metropolitan University. Τα ευρήματά της ήταν καταδικαστικά για το τι συμβαίνει στις εξέδρες των γηπέδων. Το 63% των 170 οπαδών που έλαβαν μέρος αποκάλυψαν πως έζησαν περιστατικά φυσικής και λεκτικής βίας, ομοφοβικών ή τρανσφοβικών συνθημάτων. Οι ομάδες στην Premier League κάνουν προσπάθειες για να εκπαιδεύσουν τους οπαδούς τους ώστε να εξαλείψουν τέτοια φαινόμενα, αλλά κι αυτές δεν φαίνεται να πετυχαίνουν ιδιαίτερα, μιας και σύμφωνα με έρευνα του οργανισμού «Kick It Out» τα ομοφοβικά περιστατικά αυξήθηκαν κατά 9% από τη σεζόν 2016-17 στη σεζόν 2017-18.
Πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση έχουν πάρει και τα κλαμπ της Bundesliga, τα οποία πρωτοπορούν στη μάχη κατά του ρατσισμού. Σημαντικά προβλήματα έχουν αναφερθεί στην Ιταλία, ενώ πίσω έχει μείνει και η Ισπανία, όπου μονάχα η Ράγιο Βαγεκάνο κάνει αξιόλογες κινήσεις - και μάλιστα έπειτα από την πίεση των ίδιων των οπαδών της.
Κατά τα λοιπά, είναι συνηθισμένο να ακούγονται υβριστικά συνθήματα και παρά τις οικονομικές ποινές που επιβάλλονται στους συλλόγους, αυτοί δεν έχουν πάρει δραστικά μέτρα. Η UEFA αναφέρει πως στους άμεσους στόχους της είναι η καταπολέμηση των φαινομένων κατά των LGBT+, παράλληλα με τη δραστηριότητά της να πολεμήσει τα φαινόμενα ρατσισμού στα ποδοσφαιρικά γήπεδα. Στις ανακοινώσεις της αναφέρει πως η δύναμη του ποδοσφαίρου μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την αντιμετώπιση του ρατσισμού, της ομοφοβίας και πάσης φύσεως διακρίσεων στα γήπεδα. Να σημειώσουμε πως αυτό συμπεριλαμβάνει και τα ελληνικά γήπεδα, όπου το πρόβλημα είναι αρκετά μεγάλο, αλλά οι φορείς δεν δείχνουν ενδιαφέρον και κινητοποίηση.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 6.5.2019.
