Αν υπάρχει μία οργανωμένη ομάδα, η οποία διαχρονικά εναντιώνεται στην εξέλιξη της παιδείας στη χώρα μας, αυτή εντοπίζεται στους κόλπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών.
Είναι οξύμωρο, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι συνδικαλιστές θα έπρεπε να είναι οι πρώτοι που οφείλουν να πασχίζουν για την αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Όχι μόνο γιατί δύσκολα μπορεί κανείς να υπηρετήσει το λειτούργημα του εκπαιδευτικού χωρίς πραγματικά να το πονά και να θέλει να το δει να ανθίζει. Αλλά και επειδή η αναβάθμιση συνολικά της παιδείας διευκολύνει το έργο του και εξυπηρετεί τον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από το να παραδώσει στην κοινωνία μορφωμένους και σκεπτόμενους πολίτες.
Κι όμως, στην Ελλάδα, τουλάχιστον τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών, εναντιώνονται σθεναρά και πεισματικά σε κάθε απόπειρα να εισαχθεί η αξιολόγηση στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Η προσπάθεια αφορισμού από ΔΟΕ και ΟΛΜΕ κάθε απόπειρας να ενταχθούν ψήγματα αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό σύστημα έχει την αφετηρία της στο μακρινό 1980.
Είτε γιατί «η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού είναι διαδικασία που οδηγεί στην καταπίεση του εκπαιδευτικού χωρίς από την άλλη πλευρά να βελτιώνει κατ’ ελάχιστο το εκπαιδευτικό έργο» (ΔΟΕ, 1985), είτε γιατί συμπίπτουν με «μία περίοδο δραστικών περικοπών στην εκπαίδευση» (ΟΛΜΕ, 1991).
Πότε γιατί διαμορφώνεται ένα πλαίσιο αξιολόγησης που «προσφέρεται για την άσκηση αυταρχικού ελέγχου της εκπαιδευτικής πράξης» (ΟΛΜΕ, 1993) και πότε γιατί συνιστά μία «απαράδεκτη και εχθρική, προς τους εκπαιδευτικούς, ενέργεια» εξ αιτίας της πανδημίας (εξώδικο ΔΟΕ, 2021).
Με νύχια και με δόντια
Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει. Στην πραγματικότητα, όχι δέκα μέρες, αλλά σαράντα χρόνια τώρα, εφευρίσκεται μία «καλή» δικαιολογία ώστε η εισαγωγή ενός αντικειμενικού συστήματος καταμέτρησης των αποτελεσμάτων της εκπαίδευσης να είναι άκαιρη, ανάλγητη και αντιδημοκρατική.
Ποια όμως είναι η πραγματική αιτία που έχει οδηγήσει το συνδικαλιστικό εκπαιδευτικό κίνημα να μάχεται με νύχια και με δόντια οποιαδήποτε απόπειρα εισαγωγής της «επάρατης αξιολόγησης» στα σχολεία;
Μιας διαδικασίας που είναι αυτονόητη σε κάθε επαγγελματικό στίβο. Γιατί να εξαιρούνται από κάθε αξιολόγηση εκείνοι που κατ’ εξοχήν αξιολογούν, κρίνουν και βαθμολογούν; Πολλώ δε μάλλον, όταν γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι η βαθμολογία που οι ίδιοι βάζουν, δεν έχει ως στόχο επ’ ουδενί την τιμωρία, αλλά τη βελτίωση, μέσα από τον εντοπισμό αδυναμιών και ελλείψεων;
Γιατί μπορούσαν, είναι η απάντηση. Μπορούσαν, με φωνές και απειλές, με απεργίες και αποχές. Με διαχρονικές πολιτικές πιέσεις και ιδεοληπτικές αγκυλώσεις, που κρατούσαν δέσμιο για σχεδόν μισό αιώνα έναν ολόκληρο κλάδο. Τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, που στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι ευσυνείδητοι και δημιουργικοί. Στην πλειοψηφία τους οι δάσκαλοι και οι καθηγητές βρίσκονται κοντά στα παιδιά. Επιμορφώνονται, προσπαθούν. Και ναι, θέλουν να αναγνωριστεί η προσπάθειά τους. Θέλουν το σχολείο τους να προγραμματίζει το έργο του, να στοχοθετεί, να οργανώνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες, να προοδεύει.
Εν έτει 2021 φτάσαμε να βλέπουμε τη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος και την Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης να στέλνουν εξώδικα (!) στο υπουργείο Παιδείας, γιατί θέλει να εφαρμόσει τον ψηφισμένο από τη Βουλή νόμο, ο οποίος ενέκρινε σύστημα αξιολόγησης των σχολείων, βάσει του προγραμματισμού, του σχεδιασμού και της υλοποίησης σχολικών δράσεων.
Κηρύσσουν απεργία-αποχή των εκπαιδευτικών «από κάθε διαδικασία ή ενέργεια που συνδέεται με την άσκηση των καθηκόντων τους», που αφορούν στις διαδικασίες συλλογικού προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου, εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης, όπως προβλέπει ο νόμος.
Σε έναν κόσμο που τρέχει με φρενήρεις ρυθμούς, στον οποίο η τεχνολογική πρόοδος έχει φέρει το μέλλον στο παρόν, δεν γίνεται τα βαρίδια του παρελθόντος να μας τραβούν στον πάτο. Η Παιδεία αποτελεί την εμπροσθοφυλακή της μεταρρύθμισης. Αξιολόγηση στα σχολεία ; Ναι, όπως και αξιολόγηση παντού. Δεν ζούμε στο 1980. Τα αξιοκρατικά άβατα και τα συνδικαλιστικά τσιφλίκια δεν έχουν καμία θέση στο 2021.
