H Άγκυρα για να ελέγξει τις προσφυγικές ροές θα διεκδικήσει τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη από τους Ευρωπαίους δηλώνει στο liberal.gr o Κωνσταντίνος Φίλης, σημειώνοντας παράλληλα ότι το επιχείρημα του Τ. Ερντογάν περί αύξησης των Σύρων προσφύγων δεν ισχύει. Μάλιστα τονίζει ότι οι περισσότεροι που περνούν το τελευταίο διάστημα προς την Ελλάδα είναι Αφρικανοί και Αφγανοί. Παράλληλα, αναφέρει ότι ο δρόμος των εξελίξεων στις σχέσεις με την Τουρκία είναι ακόμη μακρύς.
Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών σχέσεων η επαφή των δύο ηγετών στη Νέα Υόρκη έδωσε την ευκαιρία στον Έλληνα πρωθυπουργό να εκφράσει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του εν τούτοι η Τουρκία και ο Ταγίπ Ερντογάν έχουν ένα πακέτο διεκδικήσεων και θα επιμείνουν σε αυτό.
Ως προς το προσφυγικό υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση έχει σχέδιο και το διατύπωσε στο ΚΥΣΕΑ και διευκρινίζει πως πρέπει να δείξουμε αποφασιστικότητα σε ό τι αφορά τις υποχρεώσεις μας ώστε να καταστούμε φερέγγυοι και να πιέσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κύριε Φίλη, τι κομίζει τελικά ο πρωθυπουργός στην Αθήνα, μετά την συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν στην Νέα Υόρκη;
Ήταν μία συνάντηση γνωριμίας, όπου ο πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να διατυπώσει στον πρόεδρο της Τουρκίας την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα. Από εκεί και πέρα, δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα παραπάνω ως προς την αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας. Σε τέτοιες συναντήσεις δεν κοιτάς να λύσεις τα μακροπρόθεσμα ζητήματα των δύο χωρών αλλά να διευθετήσεις τις επιτακτικές εκκρεμείς υποθέσεις, όπως είναι οι προσφυγικές ροές στο Αιγαίο.
- Πιστεύετε ότι μετά την συνάντηση, θα υπάρξει μία αποκλιμάκωση της έντασης από τουρκικής πλευράς; Αποφασίστηκε η ενεργοποίηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Ο Ερντογάν μπορεί να θέλει τον ελληνοτουρκικό διάλογο να διεξάγεται με τους δικούς του όρους, ωστόσο δεν επιθυμεί την μακροχρόνια ένταση με την Ελλάδα, γιατί έχει ανοικτά πολλά μέτωπα που καλείται να αντιμετωπίσει και στο εσωτερικό αλλά και στο εγγύς εξωτερικό της χώρας του. Οφείλουμε κι εμείς να είμαστε προσεκτικοί στο τι μπορεί να γίνει, διότι δίπλα μας έχουμε ένα γείτονα, με τον οποίο συνυπάρχουμε και έχει ηγεμονικές και αναθεωρητικές βλέψεις. Και σε αυτό συνίσταται η μεγαλύτερη δυσκολία. Ξέρω ότι δόθηκε έμφαση στα αμιγώς διμερή ζητήματα με έμφαση στην ενίσχυση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας, κάτι που αφορά σίγουρα, και τις δύο χώρες.
- Ποιο θεωρείτε ότι ήταν το δυνατό χαρτί του κ. Μητσοτάκη στη συνομιλία τους;
Νομίζω ότι ο κ. Μητσοτάκης μίλησε περισσότερο ως ηγέτης μέλους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και όχι μόνο ως πρωθυπουργός της Ελλάδας. Πιθανότατα, έθεσε ενώπιον του κου Ερντογάν το κίνητρο της αποκλιμάκωσης και του περιορισμού της έντασης. Αν θέλει βέβαια ο Τούρκος πρόεδρος, η Ελλάδα να συμμετάσχει σε μία θετική απόφαση της περαιτέρω χρηματοδότησης της Τουρκίας για το Προσφυγικό. Έχοντας κατά νου πως δεν είναι σε θέση μόνο ο ίδιος να εκβιάζει καταστάσεις αλλά και η Ελλάδα να θέτει τους όρους της.
- Άρα είναι πιθανόν να συζητήθηκε η σύνδεση των ροών με την χρηματοδότηση…
Πρέπει να συζητήθηκε η αναθεώρηση της συμφωνίας του Μαρτίου του 2016, προκειμένου να απελευθερωθούν περισσότερα κονδύλια προς την Τουρκία. Με την προϋπόθεση όμως ότι οι Τούρκοι θα συγκρατήσουν τις ροές και θα επιδείξουν θετική στάση.
- Εμείς κύριε Φίλη, είμαστε εντάξει με τις υποχρεώσεις μας σχετικά με ό τι προβλέπει η συμφωνία του 2016;
Kοιτάξτε, οι πρόνοιες που εμπεριέχει η συμφωνία έχουν να κάνουν και με τις επιστροφές. Εμείς από το 2015 μπορεί να έχουμε κάνει ακόμα και λιγότερες από 1500 επιστροφές προσφύγων ή μεταναστών! Η μετεγκατάσταση των προσφύγων σε ευρωπαικές χώρες προβλέπει προτεραιότητα για όσους δεν έχουν περάσει από τη Τουρκία στην Ελλάδα. Αυτοί είναι ψηλά στη λίστα της μετεγκατάστασης. Η Ελλάδα είναι έκθετη όσον αφορά τις επιστροφές και δεν δημιουργεί έτσι αντικίνητρο στους πρόσφυγες που θέλουν να έρθουν στη χώρα μας.
- Έχει σχέδιο η κυβέρνηση για τις επιστροφές;
Έχει σχέδιο και το διατύπωσε και στο ΚΥΣΕΑ. Ένα από τα επτά σημεία είναι η επιτάχυνση της τελεσιδικίας του ασύλου. Και ένα άλλο είναι ότι από τη στιγμή που κάποιος υποβάλλει αίτημα, για όσο καιρό εξετάζεται, θα πρέπει να παραμένει σε κλειστό χώρο. Αυτό προφανώς, είναι αντικίνητρο για τους πρόσφυγες. Σε κάθε περίπτωση εμείς πρέπει να αποδείξουμε αποφασιστικότητα σε ό τι αφορά τις υποχρεώσεις μας για να πιέσουμε τους Ευρωπαίους. Μόνο έτσι θα καταστούμε φερέγγυοι για να κινητοποιήσουμε τους εταίρους μας.
- Ισχύει το επιχείρημα του Ερντογάν για την αύξηση των προσφύγων από την Συρία;
Εδώ και δεκαπέντε ημέρες η πλειονότητα όσων εισρέουν στην Ελλάδα είναι Αφρικανοί και Αφγανοί. Δεν είναι Σύριοι. Κατά συνέπεια, δεν ισχύουν όσα λέει ο Ερντογάν για τους πρόσφυγες από την Συρία.
- Επίκειται γαλλογερμανική πρωτοβουλία για το Προσφυγικό. Πώς την αξιολογείτε;
Eίναι ευπρόσδεκτη από τη στιγμή που δεν θα δοθούν πρώτα τα χρήματα στην Τουρκία και με την προϋπόθεση του άμεσου ελέγχου των ροών.
- Θα μειωθεί η ένταση στην ΑΟΖ της Κύπρου, αν συμβούν όλα αυτά;
Στο μυαλό του Ερντογάν υπάρχει ένα πακέτο διεκδικήσεων που δεν μπορεί να απομονώσει κομμάτια διαπραγμάτευσης. Το Προσφυγικό, η Συρία, η ζωνη ασφαλείας στη Συρία για τους Κούρδους, οι ευρωπαικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, το καθεστώς για τη βίαζα, η ανανέωση της τελωνειακής σύνδεσης Τουρκίας Ευρώπης, περισσότερα χρήματα για τους πρόσφυγες, οι επενδύσεις, οι πολιτικές σχέσεις με την ΕΕ, και η ενέργεια στην νοτιοανατολική Μεσόγειο πάνε μαζί.
Στο Κυπριακό όμως δεν είναι απλά τα πράγματα. Η Τουρκία δεν κατάφερε να αναστείλει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου και βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μία νεύρωση που δεν της επιτρέπει να αποτελέσει έναν θετικό παράγοντα δημιουργικών εξελίξεων. Είναι μάλλον προφανές ότι θα χρησιμοποιήσει και το Κυπριακό για να κερδίσει περισσότερα από την Δύση.
