Το μαζικό κύμα αγωγών για αναδρομικά λειτουργεί σε βάρος του ελληνικού αιτήματος για μη περικοπή των συντάξεων. Επομένως είναι πιθανό το Eurogroup της 19ης Νοεμβρίου να μη το εγκρίνει, φοβούμενο έναν ευρύτερο δημοσιονομικό εκτροχιασμό της Ελλάδας, απόφαση που θα οριστικοποιηθεί στο τελευταίο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, και που δεν αποκλείεται, μαζί με τις εξελίξεις στο Σκοπιανό, να επισπεύσουν τις πρόωρες εκλογές για τις αρχές του 2019.
Στις εκτιμήσεις αυτές προχωρά μιλώντας στο Liberal.gr ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Μιλτιάδης Νεκτάριος, που αναλύωντας το σκεπτικό του, τονίζει ότι «οι υπουργοί Οικονομικών των σοβαρών χωρών γνωρίζουν ότι δεν μπορείς να αγνοείς τις δυσάρεστες αποφάσεις των ανώτατων δικαστηρίων και, επομένως, δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθούν την μη περικοπή των συντάξεων, εφόσον επίκεινται μεγάλες εκταμιεύσεις για τα αναδρομικά».
Χρεώνει τη κυβέρνηση με το γεγονός ότι ενώ γνώριζε την απόφαση του ΣτΕ, εντούτοις αιφνιδιάστηκε και δεν τη χειρίστηκε, όπως θα έκανε μια υπεύθυνη κυβέρνηση, δηλαδή να ποσοτικοποιήσει το πρόβλημα και να ανακοινώσει την πρόθεσή της να πληρώσει και πότε, χωρίς να χρειάζονται προσφυγές στα δικαστήρια.
Σχολιάζοντας την ευρύτερη πορεία της Ελλάδας, πιστεύει ότι σύντομα θα κλείσει ένας εφιαλτικός κύκλος και το δυναμικό τμήμα του πληθυσμού θα την οδηγήσει στο σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ χαρακτηρίζει τη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ως ένα αναγκαίο κακό για την χώρα διότι η αριστερή διακυβέρνηση αποτελούσε την μεγάλη εκκρεμότητα της Μεταπολίτευσης. «Τώρα πλέον δεν υπάρχουν αυταπάτες», όπως αναφέρει με νόημα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Δυόμισι μήνες μετά την έξοδο από τα μνημόνια, το κύμα αιτήσεων για αναδρομικά είναι καταιγιστικό φτάνοντας ήδη τις 350.000, τα δικηγορικά γραφεία κάνουν χρυσές δουλειές, και οι προσδοκίες 2,5 εκατ. συνταξιούχων μεγαλώνουν. Που βλέπετε να οδηγεί όλο αυτό;
Η κυβέρνηση ενώ γνώριζε την απόφαση του ΣτΕ αιφνιδιάστηκε διότι της καταστρέφει όλο τον σχεδιασμό για την μη περικοπή των συντάξεων του νόμου Κατρούγκαλου. Σε αυτό οφείλονται και οι παλινωδίες των δηλώσεων των αρμόδιων υπουργών, που έχουν δημιουργήσει πλήρη σύγχυση σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους.
Μια υπεύθυνη κυβέρνηση θα ποσοτικοποιούσε το πρόβλημα και θα ανακοίνωνε την πρόθεσή της να πληρώσει και πότε, χωρίς να χρειάζονται προσφυγές στα δικαστήρια. Αυτό που γίνεται τώρα είναι εξωφρενικό: εντελώς άσκοπα, εκατομμύρια συνταξιούχοι σπρώχνονται να προσφύγουν στα δικαστήρια, με παράπλευρες απώλειες σε όλα τα επίπεδα. Αυτή δεν είναι εικόνα ευρωπαϊκού κράτους και, βέβαια, η κυβέρνηση θα πληρώσει σοβαρό πολιτικό τίμημα για αυτή την συμπεριφορά της.
Αυτή η βόμβα των αναδρομικών θα σκάσει σε 2-3 χρόνια από σήμερα στα χέρια της επόμενης κυβέρνηση;
Αυτό ελπίζει η κυβέρνηση, αλλά εν τω μεταξύ θα επωμιστεί σοβαρό πολιτικό κόστος. Όπως έχουμε ξαναπεί, οδηγούμαστε συνέχεια σε νέα αδιέξοδα διότι δεν επιδιώκεται η ελάχιστη συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων. Εφόσον όλοι έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι ο νόμος Κατρούγκαλου δεν έλυσε κανένα πρόβλημα, πρέπει να γίνει μια διακομματική συνεννόηση για μια οριστική ασφαλιστική μεταρρύθμιση, μετά τις επικείμενες εκλογές, και στο πλαίσιο αυτό να αντιμετωπιστεί και το θέμα της απόφασης του ΣτΕ. Δεν ωφελεί κανέναν να μετατρέψουμε το σημερινό αδιέξοδο σε μια κολοσσιαία κοινωνική αναταραχή.
Τελικά μήπως το κύμα αγωγών για αναδρομικά, λειτουργήσει σε βάρος του ελληνικού αιτήματος για μη περικοπή των συντάξεων; Δηλαδή μήπως το Eurogroup της 19 Νοεμβρίου δεν εγκρίνει το αίτημα για τις συντάξεις, φοβούμενο ένα ευρύτερο δημοσιονομικό εκτροχιασμό της Ελλάδας, όπως έδειξε και το πρόσφατο καμπανάκι της Κομισιόν;
Κατά την γνώμη μου αυτό ακριβώς θα συμβεί στις 19 Νοεμβρίου και θα οριστικοποιηθεί η περικοπή των συντάξεων στο τελευταίο Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου. Οι υπουργοί Οικονομικών των σοβαρών χωρών γνωρίζουν ότι δεν μπορείς να αγνοείς τις δυσάρεστες αποφάσεις των ανώτατων δικαστηρίων και, επομένως, δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθούν την μη περικοπή των συντάξεων, εφόσον επίκεινται μεγάλες εκταμιεύσεις για τα αναδρομικά. Γι' αυτό ανέφερα προηγουμένως ότι πρέπει να γίνει μια εθνική συνεννόηση σε ένα τόσο σοβαρό θέμα πριν αναγκαστούμε να προσφύγουμε πάλι σε κάποια τρόικα για να αποφασίσει για εμάς.
Στο συγκεκριμένο πάντως θέμα επικρατεί απόλυτη σύγχυση. Άλλη απόφαση δικαστηρίου λέγεται ότι επιδικάζει ποσά από την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ (10 Ιουνίου 2015) έως και μετά την ψήφιση του Νόμου Κατρούγκαλου, και άλλη έως τον Δεκέμβριο του 2016. Μπορείτε να μας εξηγήσετε ποιοι ακριβώς δικαιούνται τα αναδρομικά ;
Την ακριβή ποσοτικοποίηση του προβλήματος έπρεπε να την έχει έτοιμη η κυβέρνηση διότι γνώριζε το πρόβλημα από το 2015. Φαίνεται ότι η απόφαση του ΣτΕ αφορά στην περίοδο από τον Ιούνιο 2015 μέχρι την ημερομηνία ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου.
Στην τελευταία του συνέντευξη ο κ. Τσίπρας, ανέφερε πως η παρούσα κυβέρνηση, «όπου έχει δημοσιονομικό χώρο, προχωρά σε αποκατάσταση αδικιών». Τέτοιες δηλώσεις δεν "κλείνουν το μάτι" στους συνταξιούχους, σπρώχνοντας ακόμη περισσότερους να υποβάλουν αγωγές;
Η κυβέρνηση βρίσκεται ήδη σε φάση υπερβολικών προεκλογικών υποσχέσεων και θα εκτεθεί άσχημα, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν με τα κυβερνητικά σχήματα που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους. Η πολύ πιθανή αρνητική απόφαση του Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου για την μη περικοπή των συντάξεων θα δρομολογήσει πρόωρες εκλογές στις αρχές του 2019, σε συνδυασμό και με την ενδεχόμενη κατάρρευση της κυβέρνησης λόγω της συμφωνίας των Σκοπίων.
Σε κάθε περίπτωση, έπειτα από 8 χρόνια μνημονίων, και αντί να μιλάμε για επενδύσεις, κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση τα αναδρομικά, οι παροχές και οι προσλήψεις, των οποίων η χρηματοδότηση έχει προέλθει από υπερφορολόγηση, άρα δεν είναι διατηρήσιμη όταν μιλάμε για μια οικονομία χωρίς ισχυρή ανάπτυξη και αποκλεισμένη από τις αγορές. Αν σας ζητούσα να αποτολμήσετε μια πρόβλεψη για την εικόνα της οικονομίας σε έξι- επτά μήνες από σήμερα, ποια θα ήταν αυτή;
Με την παρούσα διακυβέρνηση, η οικονομία θα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Μετά τον Αύγουστο, η χώρα έχει μπει στα ραντάρ των αγορών για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια μνημονίων. Και οι αγορές βλέπουν μια χώρα με το μεγαλύτερο εξωτερικό και εσωτερικό χρέος στον αναπτυγμένο κόσμο, μόνιμη λιτότητα, και μια κυβέρνηση που έχει απέχθεια στις επενδύσεις.
Αυτή η εικόνα μπορεί να αλλάξει μόνο με εκλογές και εφόσον η νέα κυβέρνηση μπορεί να δώσει εγγυήσεις για μια αναπτυξιακή στρατηγική. Το στοίχημα της χώρας είναι εάν η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών θα επενδύσει στην εξωστρέφεια και την ανάπτυξη ή θα αρκεστεί στην αδράνεια και στο τέλμα.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα αναγκαίο κακό για την χώρα διότι η αριστερή διακυβέρνηση αποτελούσε την μεγάλη εκκρεμότητα της Μεταπολίτευσης. Τώρα πλέον δεν υπάρχουν αυταπάτες. Οι πολίτες έχουν ιδίαν αντίληψη πλέον για την διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ, και του ΣΥΡΙΖΑ.
Μετά από μια δεκαετία ύφεσης και οικονομικής καταστροφής, υπάρχουν δύο σαφείς στρατηγικές για την χώρα : Η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που βασίζεται στα πλεονάσματα μέχρι το 2060, στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι 1,5% ετησίως, στον κρατισμό και τις επιδοματικές πολιτικές.
Και η εναλλακτική στρατηγική των κεντροδεξιών δυνάμεων που βασίζονται στη διενέργεια μεγάλων επενδύσεων, στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και των φόρων, στην αύξηση των εξαγωγών και στη διάχυση της καινοτομίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι πολίτες θα κάνουν τις επιλογές τους στις επικείμενες εκλογές.
Δεδομένου και του σοβαρότατου δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα, η Ελλάδα της χαμηλής ανάπτυξης θα ξεπεραστεί σύντομα από όλες τις βαλκανικές χώρες και δεν θα πάει πολύ μακριά.
Προσωπικά, πιστεύω ότι σύντομα θα κλείσει ένας εφιαλτικός κύκλος και το δυναμικό τμήμα του πληθυσμού θα οδηγήσει την χώρα στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μακριά από τις αυταπάτες της Μεταπολίτευσης.
* O Μιλτιάδης Νεκτάριος είναι καθηγητής στο Τμήμα Στατιστικής & Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς και πρώην διοικητής του ΙΚΑ
