H κόρη μου πηγαίνει στην τρίτη τάξη του γυμνασίου και στο σχολείο της, πέρα από τα μαθήματα του υποχρεωτικού προγράμματος, κάνουν και πολλά ενδιαφέροντα projects.
Πρόσφατα π.χ. έκανε μια εργασία που περιστρέφονταν γύρω από το ποιος και πως θα καθορίζει τα δικαιώματα που ήδη έχουν οι μηχανές για να λαμβάνουν αποφάσεις για εμάς, μέσα από το machine learning και το artificial intelligence. Και λίγες ημέρες μετά που έπρεπε να παρουσιάσει στην τάξη μια εταιρεία της επιλογής της, διάλεξε τη Spotify (κάθε γενιά και τα βιώματα της!), κάτι που της έδωσε την ευκαιρία να προβληματιστεί πως γίνεται μια εταιρεία με τόσο επιτυχημένο προϊόν να έχει έως σήμερα καταγράψει συσσωρευμένες ζημιές 3.3 δις δολάρια και παρόλα αυτά οι επενδυτές να συνεχίζουν να την εμπιστεύονται και να αγοράζουν τη μετοχή της.
Προφανώς, και η κόρη μου πηγαίνει σε ιδιωτικό σχολείο, δεν έχει όμως αυτό και τόση σημασία. Διότι και στο δημόσιο σχολείο υπάρχουν καταπληκτικοί δάσκαλοι με όρεξη που προσπαθούν, κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες, να βοηθήσουν τα παιδιά να αποκτήσουν τον τρόπο σκέψης και τις δεξιότητες που απαιτεί ο κόσμος στον οποίο θα ζήσουν και θα δημιουργήσουν.
Στον αντίποδα των παιδιών που ετοιμάζονται για τον κόσμο του 2050, υπάρχουν και τα παιδιά που ονειρεύονται να ζήσουν στο 1949. Τα βλέπουμε αυτά τα παιδιά κάθε λίγο και λιγάκι να διαδηλώνουν en bloc ενάντια σε κάθε είδους μεταρρύθμιση. Τα είδαμε και χθες να παρελαύνουν ομαδικά εκφράζοντας αλληλεγγύη στον αμετανόητο δολοφόνο Κουφοντίνα, προσπαθώντας για μια ακόμη φορά να ασκήσουν την ιδεολογική τρομοκρατία τους απέναντι στο σύνολο της κοινωνίας. Τόσο στρεβλή και τόσο παρανοϊκή είναι η ιδέα που κάποιοι τους έχουν φυτέψει στο μυαλό για την δημοκρατία.
Ξέρετε ποια είναι η μεγάλη διαφορά που έχουν οι δύο αυτές διαφορετικές ομάδες παιδιών; Ότι η κόρη μου και οι φίλες της δε διανοούνται να παρελάσουν για να εκφράσουν αλληλεγγύη προς τα παιδιά και τους δασκάλους που μοχθούν καθημερινά, ώστε να μη μείνει η χώρα μας πίσω. Δεν περνάει καν από το μυαλό τους αυτή η ιδέα. Αλλά συνεχίζουν να δουλεύουν σκληρά, ατομικά και όπου χρειάζεται ομαδικά, για να επιτύχουν τους στόχους τους και να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους. Και από αυτή την ομάδα παιδιών θα προκύψουν στο μέλλον οι ηγέτες που θα περισώσουν και πάλι ότι μπορούν, ώστε η Ελλάδα να παραμείνει ένα ανεξάρτητο και βιώσιμο κράτος. Γιατί όμως; για να συνεχίσει η χώρα να έχει το ίδιο τεράστιο & αναποτελεσματικό σύστημα δημόσιας διοίκησης που απλώς «διορίζει πτυχιούχους», αυτούς που σήμερα ονειρεύονται επιστροφή στην εποχή του εμφυλίου;
Οι αλήθειες πονάνε. Και μια μεγάλη αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών που ωρύονται καθημερινά στους δρόμους για τα δικαιώματα του Κουφοντίνα, δεν προσλαμβάνονται από μια επιτυχημένη εταιρεία του ιδιωτικού τομέα ούτε για να της σκουπίζουν το πεζοδρόμιο. Οι λίγες εξαιρέσεις που σίγουρα υπάρχουν, απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Αν θέλουμε λοιπόν να βοηθήσουμε τις νέες γενιές της χώρας να ξεκολλήσουν από την εσωστρέφεια και να προοδεύσουν, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αλλάξουμε δομικά την διάρθρωση του συστήματος δημόσιας διοίκησης. Να εισάγουμε παντού την αξιολόγηση, να συνδέσουμε την εξέλιξη με την απόδοση, να βρούμε τρόπους ουσιαστικής επιβράβευσης των ικανών και θετικής κινητοποίησης των μετρίων. Ώστε να σταματήσει το «δημόσιο» να είναι το σίγουρο καταφύγιο κάθε οπαδού της ήσσονος προσπάθειας.
Και οπωσδήποτε το πλέον πρόσφορο πεδίο για να ξεκινήσει η διαδικασία αυτή είναι η δημόσια εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες. Μόνο ενθουσιώδεις δάσκαλοι που αξιολογούνται και που είναι υπερήφανοι για τη δουλειά τους μπορούν να εμπνεύσουν και στα παιδιά το όραμα για ένα καλύτερο μέλλον, για τον εαυτό τους και για τη χώρα. Έχουμε αργήσει πολύ, ίσα-ίσα που προλαβαίνουμε.
* Ο Γιάννης Γιαννούδης είναι συνιδρυτής & διευθυντής του σχολείου για πολύ μικρά παιδιά Dorothy Snot preschool & kindergarten
