Του Αλέξανδρου Σκούρα
Πριν το ξέσπασμα της κρίσης και το ιδεολογικό ψάξιμο που ακολούθησε, οι συνειδητοποιημένοι φιλελεύθεροι είχαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν αγγλομαθείς, διάβαζαν πολλά βιβλία και είχαν το σθένος να αγκαλιάσουν τις ιδέες της ελευθερίας παρά το γεγονός ότι η ταμπέλα που “φιλελεύθερος” που υιοθετούσαν ήταν βρισιά. Πλέον, η λέξη έχει αποποινικοποιηθεί, υπάρχουν νέες και νέοι που αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι χωρίς να έχουν διαβάσει Χάγιεκ, Φρίντμαν, Νόζικ ή Ρολς αλλά διαβάζοντας εντατικά τα accounts στο facebook και το twitter που τους ενδιαφέρουν και τους ενημερώνουν, λήμματα της wikipedia και παρακολουθώντας βίντεο στο youtube.
Παρά τους νέους τρόπους με τους οποίους η νεολαία μαθαίνει και εμβαθύνει, η αγάπη μας για τα βιβλία παραμένει δυνατή. Για το λόγο αυτό σήμερα θα μοιραστώ πέντε σημαντικά βιβλία που κυκλοφόρησαν φέτος και που κάποια στιγμή, σύντομα, θα ήθελα να δω και στη γλώσσα μας.
Why Liberalism Works: How True Liberal Values Produce a Freer, More Equal, Prosperous World for All –της Deirdre Nansen McCloskey
Ό,τι και να γράψει αυτή η σπουδαία φιλελεύθερη γυναίκα μπαίνει αυτόματα στις λίστες που προτείνω ανεπιφύλακτα. Η Μακλόσκι έγινε γνωστή στους φιλελεύθερους κύκλους τη δεκαετία του 70 ως Ντόλαντ Μακλόσκι. Την μεθεπόμενη δεκαετία αποφάσισε να προχωρήσει σε αλλαγή φύλου και να ταράξει τα νερά της ακαδημαϊκής κοινότητας και της συντηρητικής κοινωνίας των ΗΠΑ. Κάθε χρόνο το όνομά της αναφέρεται ανάμεσα στις υποψήφιες για το νόμπελ οικονομικών καθώς έχει παράξει κολοσσιαίο έργο για την οικονομική ιστορία και την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου. Στο φετινό της βιβλίο καταγράφει τους τρόπους με τους οποίους οι αρχές του φιλελευθερισμού είναι όχι μόνο σχετικές αλλά και απαραίτητες για τη δημιουργία ενός πλουσιότερου, πιο ελεύθερου κόσμου που βασίζεται στην ισοτιμία και τον φιλελευθερισμό.
Permanent Record – του Edward Snowden
Προδότης ή ήρωας; Επαναστάτης ή κατάσκοπος του Πούτιν; Ό,τι και να πιστεύετε για τον Σνόουντεν, η αυτοβιογραφία του εξηγεί με σαφήνεια και βάθος τους λόγους που τον οδήγησαν στην δημοσιοποίηση των πρακτικών παρακολούθησης εκατομμυρίων πολιτών της Αμερικής από τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Ο Σνόουντεν υιοθετεί τη φιλελεύθερη ανάγνωση της αμερικανικής συνταγματικής παράδοσης ως γραμμή υπεράσπισης των ενεργειών του και ακόμα και οι πιο καχύποπτοι αναγνώστες εκτίθενται σε σοβαρά και χρήσιμα επιχειρήματα που αφορούν όχι μόνο τις ΗΠΑ αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.
The Conservative Sensibility – του George F. Will
Όταν ακούω φίλους να μου εξηγούν ότι δεν γίνεται κάποιος να είναι συντηρητικός φιλελεύθερος αμέσως καταλαβαίνω ότι είτε ο φιλελευθερισμός τους είτε ο συντηρητισμός που έχουν υπόψη τους δεν είναι αγγλοσαξονικός. Άνθρωποι σαν τον βραβευμένο με Πούλιτζερ George Will, αποδεικνύουν ότι ακόμα και ο συντηρητισμός των ΗΠΑ έχει τις ρίζες του στον κλασικό φιλελευθερισμό και όχι στον εθνικισμό και τον νατιβισμό του Τραμπ και του συναφιού του. Για αυτό δεν μου προκάλεσε και καθόλου εντύπωση η απόφαση του Will να αποκηρύξει το ρεπουμπλικανικό κόμμα λόγω του Τραμπ. Στο βιβλίο αυτό, με τη μαεστρία στο χειρισμό της γλώσσας που τον διακρίνει, ο σημαντικός συντηρητικός συγγραφέας προσπαθεί να φέρει το όραμα των πατέρων του αμερικανικού έθνους στη σύγχρονη εποχή. Προτείνεται σε όσους ενδιαφέρονται για τη μίξη του συντηρητισμού με τον φιλελευθερισμό.
Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress - του Steven Pinker
Η άνοδος της ακροδεξιάς και της άκρας αριστεράς, των fake news και του λαϊκισμού την τελευταία δεκαετία αποτελεί απειλή για το τρόπο ζωής μας. Ο Pinker, ένας από τους δημοφιλέστερους κοινωνικούς επιστήμονες της εποχής μας, με αυτό το βιβλίο πατάει στα βήματα του εκλιπόντος Hans Rosling και αποκαθιστά τη φήμη και την κληρονομιά που μας άφησε ο διαφωτισμός. Όπως και στο προηγούμενο σημαντικό του έργο, το Better Angels of our Nature, ο Pinker χρησιμοποιεί ένα μείγμα εμπειρικών δεδομένων, στατιστικών και επιστημονικών επιχειρημάτων για να καταρρίψει τους πιο δημοφιλής μύθους που επικρατούν στη δημόσια σφαίρα. Παράλληλα, προτείνει την αναβίωση των θεμελιωδών αρχών του διαφωτισμού ως την κινητήριο δύναμη για ένα ακόμα καλύτερο μέλλον.
Open Borders: The Science and Ethics of Immigration - του Bryan Caplan
Ο Bryan Caplan είναι αυτό που θα λέγαμε διανοούμενος YOLO. Βρίσκει το πιο καυτό, αμφιλεγόμενο θέμα, παίρνει μία ξεκάθαρη θέση και στη συνέχεια παρουσιάζει τόσο ισχυρά επιχειρήματα που ακόμα και οι πιο ένθερμοι πολέμιοί του θα αναγνωρίσουν τη σοβαρότητα και το βάθος τους. Το τελευταίο του εγχείρημα, που πριν λίγες μέρες έλαβα από το ταχυδρομείο και μόλις τελείωσα, αφορά το ζήτημα - ταμπού των ανοιχτών συνόρων. Το βιβλίο είναι εικονογραφημένο, μεστό και σαφές. Ισχυρίζεται ότι ο σημερινός κόσμος είναι ένα σύγχρονο απαρτχάιντ μόνο που ο διαχωρισμός δεν γίνεται με γνώμονα τη φυλή στην οποία ανήκουμε αλλά την εθνικότητα. Στο βιβλίο αυτό ο Caplan παρουσιάζει, θεωρώ δίκαια, όλα τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα για την πολιτική των ανοιχτών συνόρων και θέτει καίρια, ανθρωπιστικά, οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα γύρω από το θέμα αυτό. Αξίζει και μόνο για το σοκ της διανοητικής τιμιότητας που χαρακτηρίζει το όλο εγχείρημα.
Καλή ανάγνωση και εύχομαι οι εκδότες να αναλάβουν σύντομα δράση!
