Της Μαίρης Βενέτη
Όταν διαβάζουμε ότι η χώρα μας διαθέτει έναν αναξιοποίητο ενεργειακό θησαυρό, το μυαλό όλων μας πάει στα κοιτάσματα του πετρελαίου. Και όμως, ο θησαυρός κρύβεται στην γεωμορφολογία της χώρας μας και το δυναμικό της στις ανανεώσιμες πηγές, που την καθιστούν ιδανική για την ανάπτυξη συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής μέσω αντλησιοταμίευσης. Στην ουσία τα βουνά, τα ποτάμια και οι λίμνες μας, σε συνδυασμό με τον ήλιο και τον άνεμο, είναι τα συστατικά ενός ενεργειακού μοντέλου που μπορεί να μετατρέψει την χώρα μας κυριολεκτικά στην μπαταρία της Ν. Ευρώπης.
Επιπλέον η χώρα διαθέτει τους επιχειρηματίες που έχουν το όραμα, την τεχνογνωσία αλλά και τα κεφάλαια να το φέρουν εις πέρας, με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την έξοδο μας από τη δημοσιονομική μιζέρια.
Το τέλος του Λιγνίτη σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τις ΑΠΕ
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια συνεπάγεται την επιθετική στροφή από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές.
Στην Ε.Ε η κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρισμού τη δεδομένη χρονική στιγμή επιτυγχάνεται κατά 27% μέσω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (εφεξής ΑΠΕ).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δεσμευτεί ότι μέχρι το 2030 η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας θα καλύπτεται τουλάχιστον κατά 50-55% από ΑΠΕ. Στα τέλη μάλιστα του Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποφασίσει τις πολιτικές που θα ακολουθήσει για την πλήρη απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας έως το 2050.
Αυτή ακριβώς η μετάβαση της ευρωπαϊκής αγοράς στην καθαρή ενέργεια, δημιουργεί σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες όσον αφορά τις προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την έκθεση του 2017 της Wind Energy Statistics με βάση τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας μας, θα πρέπει να υπάρξει αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος αιολικών πάρκων από 2.652 MW στα τέλη του 2017 σε 7.500 MW το 2020.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας βέβαια έχει προχωρήσει σε πιο συγκρατημένες εκτιμήσεις για εγκατάσταση έως 2.700 MW νέων έργων ΑΠΕ έως το 2020. Όπως επισημαίνει ο εθνικός ενεργειακός στρατηγικός σχεδιασμός που τέθηκε σε διαβούλευση από το υπουργείο ενέργειας, η εγκατεστημένη ισχύς των λιγνιτικών αναμένεται μειωμένη το 2030 κατά 1,6 GW σε σχέση με το έτος 2016 και η εγκατεστημένη ισχύς των πετρελαϊκών μονάδων κατά 1,1 GW.
Η συνολικά εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ θα αυξηθεί κατά 9,1 GW, με περισσότερο από το 90% αυτής της αύξησης να αφορά αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.
Πιο συγκεκριμένα για τις ΑΠΕ, η εγκατεστημένη ισχύς αυξάνεται το 2020 στα 6,7GW και το 2030 στα 13,3GW, που σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να εγκαθίστανται περίπου 650MW νέων αιολικών και φωτοβολταϊκών.
Η ισχύς των υδροηλεκτρικών θα αυξηθεί κατά 500 MW, της βιοενέργειας κατά 200MW, ενώ μικρή διείσδυση αναμένεται από ηλιοθερμικούς σταθμούς και σταθμούς γεωθερμίας.
Επίσης ο ενεργειακός σχεδιασμός αναφέρει ότι προκύπτουν ανάγκες αποθήκευσης ενέργειας (αντλησιοταμίευση/ μπαταρίες/ μετατροπή σε αέριο) με εκτιμώμενο κόστος επένδυσης μέχρι το 2025 τα 500 εκατ. ευρώ.
Στην σκακιέρα αυτή η Τέρνα Ενεργειακή με την επιμονή της στο τρίπτυχο ΑΠΕ, Διασύνδεση, Αποθήκευση, έχει αναδειχτεί στον leader της αγοράς, καθώς υπερβαίνει ήδη τον στόχο των 1000 MW εγκατεστημένης ισχύος- οι μονάδες σε λειτουργία είναι 1.166MW- ενώ ο επόμενος άμεσος στόχος της εταιρείας τοποθετείται στα 2000 MW.
Όταν οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους
Το 2010 η Τέρνα Ενεργειακή είχε κύκλο εργασιών 59,1 εκατ.ευρώ, ebitda 23.6 εκατ. ευρώ και περιθώριο ebitda 39.9%.
Με την επέκταση της στις ξένες αγορές της Πολωνίας, της Βουλγαρίας και των ΗΠΑ, το 2017 έφτασε να έχει κύκλο εργασιών 276,5 εκατ. ευρώ, ebitda 151,2 εκατ. ευρώ και περιθώριο ebitda 54,7%. Το α' εξάμηνο του 2018 εμφάνισε ενοποιημένες πωλήσεις στα 138,7 εκατ. ευρώ, ενώ τα ebitda ανήλθαν σε 81,8 εκατ, αυξημένα κατά 20,1% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2017. Τα καθαρά κέρδη μετά από δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν στα 18,4 εκατ. ευρώ, έναντι 10,3 εκατ. ευρώ, ήτοι αυξημένα κατά 78,9%.
Η καθαρή δανειακή θέση του Ομίλου στο τέλος του εξαμήνου 2018 διαμορφώθηκε στα 482 εκατ. ευρώ, έναντι 563,9 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2017.
Προφανώς οι αυξημένες ταμειακές ροές άρχισαν να κάνουν το θαύμα τους.
Το γεγονός ότι η επιχείρηση στο διάστημα αυτό παρήγαγε πέριξ των 81 εκατ. ευρώ ελεύθερες ταμειακές ροές, την προικίζει με μια απόδοση ελεύθερων ταμειακών ροών κατά πολύ ανώτερη από τις περισσότερες εισηγμένες του Χ.Α.
Χάρη σε αυτές άλλωστε οι μέτοχοι θα απολαύσουν μια επιστροφή κεφαλαίου ύψους 0,30 ευρώ/ μετοχή τον προσεχή Ιανουάριο.
Ποσό κατά 15% αυξημένο από την ήδη «γενναιόδωρη» μερισματική απόδοση της τάξης του 4,31% το 2018.
Η μερισματική πολιτική της εταιρείας έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί δεν αντικατροπτρίζει απλά το γεγονός ότι η εταιρεία δημιουργεί κέρδη, αλλά και ότι έχει management φιλικό προς τους μετόχους. Oι εταιρείες που συνδυάζουν αυτά τα δύο στοιχεία, χτίζουν μια σχέση εμπιστοσύνης με τους μετόχους τους, η οποία με τη σειρά της προσδίδει και αμυντικά χαρακτηριστικά στην χρηματιστηριακή τους συμπεριφορά.
Άλλωστε, μιας και μιλάμε για εμπιστοσύνη, ο κ.Περιστέρης σεβάστηκε τους μετόχους αρχές του 2018, όταν ακολούθησε ένα άλλο δρόμο για το placement που υλοποιήθηκε. Ουσιαστικά ήταν κάτι μεταξύ αύξησης κεφαλαίου και διάθεσης μετοχών από το βασικό μέτοχο, με ταυτόχρονη ακύρωση ιδίων μετοχών.
Το αποτέλεσμα ήταν να περιοριστεί ο αριθμός της έκδοσης νέων μετοχών στο μισό και να περιοριστεί στο ελάχιστο το dilution.
Γεγονός αν μη τι άλλο εκτιμητέο, ειδικά από τους value investors οι οποίοι εισέρχονται στο μετοχικό κεφάλαιο μιας εταιρείας τουλάχιστον με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Το deal που επαναπροσδιόρισε «σιωπηλά» τον κλάδο των ΑΠΕ
Τον Αύγουστο ολοκληρώθηκε ένα από τα μεγαλύτερα deal στον τομέα των αιολικών πάρκων στην χώρα μας.
Ο όμιλος Libra πούλησε μια σειρά αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 180 MW στο αμερικανικό fund Fortress. Το συγκεκριμμένο fund είναι μια από τις μεγαλύτερες αμερικανικές επενδυτικές εταιρείες με υπό διαχείριση κεφάλαια 70 δισ. ευρώ και πρόσφατα εξαγοράστηκε από τον ιαπωνικό κολοσσό SoftBank Group.
Η Softbank σε συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία ανακοίνωσαν το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό project στον κόσμο, προϋπολογισμού 200 δισ. δολαρίων για την εγκατάσταση 200GW στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας.
Είναι ηλίου φαεινότερον ότι ο κλάδος συσπειρώνει τους κολοσσούς στα πόδια του. Και οι κολοσσοί αυτοί έχουν αρχίσει να πληρώνουν «καλά».
Η συναλλαγή της Libra με την Fortress προσέγγισε σε αξία τα 300 εκατ. ευρώ και τα «πηγαδάκια» της αγοράς ήδη σχολιάζουν ότι έγινε με ένα Ev/ebitda 2017e=9,5.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι και η πρόσφατη εξαγορά της ισπανικής Saeta Yield από την αμερικανική εισηγμένη στο Nasdaq Terra Form Power, άγγιξε το 1δισ. ευρώ με Ev/ebitda 2018e =10.1.
Τι σημαίνουν όλα αυτά σε απλά ελληνικά; Aν πολλαπλασιάσουμε τα ebitda του leader της ελληνικής αγοράς επί 9,5 και αφαιρέσουμε τον καθαρό δανεισμό, καταλήγουμε σε ένα άκρως ενδιαφέρον μέγεθος κεφαλοποίησης!
Το μέγεθος αυτό θα γίνει ακόμα πιο συγκινητικό αν σκεφτούμε ότι η διάμεσος των αναλυτών που καλύπτουν την εταιρεία, προσδοκούν το 2020 ebitda της τάξης των 200-230 εκατ. ευρώ και εκτιμώμενο καθαρό δανεισμό πέριξ των 650 εκατ. ευρώ.
Τέλος, δύο πολύ σημαντικές παρατηρήσεις που λίγοι της έχουν λάβει υπόψιν είναι:
- Aν όντως ο Λαγηε πληρώνει εφεξής την εταιρεία ανά τρεις μήνες –αντί για 8 μήνες όπως γινόταν μέχρι πρότινος- τότε η εταιρεία θα ελαχιστοποιήσει τις ανάγκες της σε κεφάλαια κίνησης.
-Η διοίκηση στο conference call στα αποτελέσματα 6μήνου επισήμανε ότι από το 2020 και μετά, η εταιρεία μπορεί να επιστρέφει 50 εκατ. ευρώ στους μετόχους- 0.44/μετοχή -και άλλα 50 εκατ. ευρώ να τα χρησιμοποιεί για ίδια κεφάλαια για την ανάπτυξη της εταιρείας.
Αν βάλει κανείς όλα τα κομμάτια στη θέση τους, καταλήγει ότι αν δώσει μια πίστωση χρόνου, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο σε βάθος εξαετίας να «γεννηθεί» μία ακόμα Τέρνα Ενεργειακή.
Πώς οι προοπτικές μιας εταιρείας εκτινάσσουν και τις προοπτικές της Ελλάδας
Σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ μπορεί να διαδραματίσει η αντλησιοταμίευση η οποία είναι η πλέον δοκιμασμένη και ανταγωνιστική λύση αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με διάρκεια ζωής έως 50 έτη, όταν η καλύτερη εναλλακτική τεχνολογία- οι μπαταρίες-έχει μικρότερη αποθηκευτική ικανότητα, πολλαπλάσιο κόστος λόγω της ανεπάρκειας αποθεμάτων της πρώτης ύλης(λίθιο) και διάρκεια ζωής έως δέκα χρόνια .
Τι είναι όμως η αντλησιοταμίευση;
Με πολύ απλά λόγια, μια αντλία ανεβάζει το νερό, τρεχούμενο ή αποταμιευμένο, σε έναν άλλο ταμιευτήρα σε μεγαλύτερο υψόμετρο.
Η αντλία λειτουργεί χρησιμοποιώντας ενέργεια που παράγει το αιολικό πάρκο ή το φωτοβολταϊκό σύστημα όταν φυσάει ή έχει ήλιο και ταυτόχρονα οι ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος έχουν καλυφθεί.(σ.σ η ενέργεια αυτή στην ουσία θα χανόταν).
Όταν τώρα εισερχόμαστε σε περίοδο αιχμής όπου η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, το νερό απελευθερώνεται, παράγει την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται και καταλήγει ξανά στον κάτω ταμιευτήρα, περιμένοντας την επόμενη άντληση.
Μια «φυσική» επαναφορτιζόμενη μπαταρία, που μας γλυτώνει από τις ακριβές εισαγωγές ρεύματος και από τις αμειβόμενες υπηρεσίες επαγρύπνησης από θερμικούς σταθμούς, ώστε το σύστημα να μπορεί να ανταποκριθεί στις περιόδους αιχμής.
Η Γερμανία εδώ και δεκαετίες επιλέγει τα αντλησιοταμιευτικά της Σκανδιναβίας και των Αλπεων, μιας και το κόστος των αναγκαίων επεκτάσεων μαζί με το κόστος νέων υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς από και προς τη Γερμανία, είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό των μπαταριών.
Η χώρα μας, που λόγω αναγλύφου δεν θα χρειάζεται να δανειστεί από κανέναν τα αντλησιοταμιευτικά, μόλις πρόσφατα άρχισε τον διάλογο για τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος.
Το ζητούμενο είναι μέσω της αντλησιοταμίευσης και των υβριδικών, να επιτευχθεί υψηλότερη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, με διασφάλιση της ευστάθειας του συστήματος και την εκμετάλλευση του πολύ υψηλού υδροηλεκτρικού δυναμικού της χώρας μας, το οποίο αξιοποιείται σήμερα μόλις κατά το ένα τρίτο.
Στο μετασχηματισμό αυτό σύμμαχος και χρηματοδότης μας είναι η Ευρώπη.
Ο διευθυντής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε πρόσφατη ημερίδα για τα ευρωπαϊκά νησιά στα Χανιά τόνισε ότι οι τεχνολογίες που απαιτούν εισαγωγές εξοπλισμού από την Ασία επιβαρύνουν δυσμενώς το ισοζύγιο πληρωμών της Ε.Ε και για αυτό δεν θα επιλεχθούν. Έμμέσως πλην σαφώς προέκρινε την λύση της αντλησιοταμίευσης, με την Ελλάδα να αποτελεί μία από τις πλέον ιδανικές χώρες στον κόσμο για τη μέθοδο αυτή, λόγω της γεωμορφολογία της.
Σύμφωνα με κοινοτική μελέτη (JRC, 2013) το συνολικό δυναμικό αντλησιοταμίευσης που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί στην χώρα μας, ανέρχεται σε 1.062 GWh, δηλαδή 50 φορές μεγαλύτερο από το υπάρχον.
Εν ολίγοις, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ως παραγωγός και αποταμιευτής στην επανάσταση της καθαρής ενέργειας, με την έμπρακτη βούληση της Ευρώπης να προωθήσει τα έργα αυτά στην χώρα μας.
Ήδη τα δύο έργα της Τέρνα Ενεργειακής ισχύος 680 MW στην Αμφιλοχία, έχουν ενταχθεί στο ευρωπαϊκό σχέδιο διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά και Νότου στην ΚΑ και ΝΑ Ευρώπη και βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης στο πακέτο Γιούνκερ.
Επιπλέον, ο επικεφαλής του ομίλου κ.Περιστέρης, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει λόγω της απουσίας του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και της αρνητικής γνωμοδότησης από την περιφέρεια Κρήτης για τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, προωθεί ένα από τα μεγαλύτερα υβριδικά έργα στην Ευρώπη, 93MW υδροηλεκτρικό και 90MW αιολικό στο Αμάρι της Κρήτης.
Μια επένδυση ύψους 277 εκατ. ευρώ, με εγχώρια προστιθέμενη αξία άνω των 150 εκατ. ευρώ, που θα προσφέρει στην τοπική αυτοδιοίκηση ετήσια έσοδα περίπου 5 εκατ. ευρώ κατά την 25ετή περίοδο της σχετικής σύμβασης.
Τα δύο αυτά έργα δεν θα υποκαθιστούν απλά την ενέργεια που αλλιώς θα παραγόταν με ακριβότερο εισαγόμενο καύσιμο, αλλά θα αναδείξουν την χώρα μας σε περιφερειακή ενεργειακή δύναμη, ως φυσικής μπαταρίας του Ευρωπαϊκού Νότου.
* Η κ. Μαίρη Βενέτη είναι Πιστοποιημένη Διαχειριστής από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
**Μέρος του άρθρου έχει δημοσιευτεί στον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 2 Νοεμβρίου
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
