Η αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα είναι σαφώς υποτιμημένη. Αν αναζητήσει κανείς τις αξίες σε άλλες αγορές και τις συγκρίνει, θα το διαπιστώσει. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τιμές των ακινήτων θα πολλαπλασιαστούν αυτόματα. Χρειάζεται πριν απ’ αυτό να γίνουν πολλά πράγματα σε θεσμικό επίπεδο και κυρίως να επιβεβαιωθεί ότι η χώρα βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης. Στο μεταξύ οι τράπεζες και οι εταιρείες που αγόρασαν τα δάνειά τους ετοιμάζονται να ρίξουν στην αγορά χιλιάδες ακίνητα…
Η δωδεκαετής κρίση άφησε πολλές πληγές στην Οικονομία. Τα κόκκινα δάνεια κτύπησαν και την αγορά ακινήτων, γεγονός που αποτυπώνεται στις αξίες τους. Μπορεί τα τελευταία δύο χρόνια να έχει σημειωθεί μία σημαντική ανάκαμψη στις τιμές, αλλά αυτές απέχουν ακόμη σημαντικά από το επίπεδο που θα μπορούσαν να είναι. Για να κλείσει ο κύκλος της κρίσης θα πρέπει η ίδια η χώρα να έχει περάσει σε φάση ανάκαμψης. Να εκλείψουν οι λόγοι που οδήγησαν τις τιμές των ακινήτων στα τάρταρα. Να αυξηθεί η ζήτηση με την προσθήκη νέων κατοίκων και να αρχίσει ένας νέος ενάρετος κύκλος στη στεγαστική πίστη.
Η κρίση έδιωξε από την Ελλάδα περισσότερους από 500.000 νέους ανθρώπους. Αν η χώρα επανακάμψει, οι άνθρωποι αυτοί θα εξετάσουν σοβαρά την πιθανότητα της επιστροφής τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτόματα θα δημιουργηθεί ζήτηση για 500.000 νέα ακίνητα, αν θεωρήσουμε ότι επιστρέφουν όλοι. Σε κάθε περίπτωση όμως δημιουργούνται στεγαστικές ανάγκες. Επιπλέον, η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας θα δημιουργήσει ζήτηση για την επαγγελματική στέγη. Ειδικά σε αυτό τον τομέα οι ελλείψεις είναι προφανείς, αφού οι επενδύσεις ουσιαστικά σταμάτησαν το 2009. Μεγάλες επενδύσεις γίνονται ήδη, όπως ο Πύργος του Πειραιά, αλλά το κενό που μένει να καλυφθεί είναι πάρα πολύ μεγάλο.
Να μην ξεχνάμε ακόμη την τεράστια δεξαμενή των πολιτών του κόσμου. Η αξία των ακινήτων στο παραλιακό μέτωπο των Αθηνών αυξήθηκε εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια λόγω των ξένων αγοραστών. Η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες νέους και εύπορους κατοίκους και το γεγονός αυτό μπορεί να αλλάξει πλήρως τα δεδομένα στο real estate.
Καλά όλα αυτά, αλλά για να περάσουμε στην επόμενη φάση θα πρέπει να κλείσει η προσφορά που έχει δημιουργήσει η περίοδος της κρίσης. Στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, αλλά και των εταιρειών που αγόρασαν κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες, κρύβονται πολλά ακίνητα που πρέπει να βγουν στον πλειστηριασμό. Είναι το τελευταίο και πιο μεγάλο εμπόδιο που έχει να αντιμετωπίσει η αγορά πριν επαναπροσδιορίσει τους στόχους της. Το αν η προσφορά αυτή θα καλυφθεί εύκολα ή δύσκολα θα εξαρτηθεί από την πορεία της ίδιας της Οικονομίας. Αν η χώρα βρίσκεται στην φάση της οικονομικής απογείωσης, τότε όλα τα εμπόδια θα αποδειχτούν πολύ μικρά και σε πολλές περιπτώσεις θα φτάσουμε και σε σημεία υπερβολής. Αλλά το σημαντικότερο είναι αυτό! Να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που θέλουν να εκτινάσσονται ταυτόχρονα όλα τα ελατήρια της ελληνικής οικονομίας που παραμένουν εδώ και δώδεκα χρόνια σε κατάσταση ακαμψίας.
Θανάσης Μαυρίδης
