19 Οκτωβρίου του 1987, η Γουόλ Στριτ έμοιαζε με πεδίο μάχης. Μέσα σε μια ημέρα ο δείκτης έχασε 22%. Καθοριστική υπήρξε η επέμβαση της κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, οι οποίες διέθεσαν στην αγορά μεγάλες ποσότητες ρευστού. 1997 – 1998,οι αγορές συναλλάγματος και κεφαλαίου είχαν καταρρεύσει και οι οικονομίες των χωρών της Ν.Α. Ασίας, της Ν. Αμερικής και της Ρωσίας βυθίστηκαν σε μία σοβαρή ύφεση.
Το αμερικανικό κερδοσκοπικό hedge fund, LongTerm Capital Management, ήταν το μεγαλύτερο θύμα της κρίσης στον κόσμο. Mέσα σε μια νύχτα ο Άλαν Γκρίνσπαν απέτρεψε την κατάρρευσή του, χορηγώντας αμέσως κεφάλαια ύψους 3,75 δισ. δολαρίων, καθώς είχε κλυδωνιστεί το τραπεζικό σύστημα της Aμερικής και η Wall Street.11η Σεπτεμβρίου 2001, η μεγαλύτερη τρομοκρατική επίθεση που γκρέμισε της αγορές και την φούσκα του δείκτη Nasdag. Κολοσσοί όπως οι Worldcom και Enron καταρρέουν μέσα σε μια νύχτα! Δευτέρα 15 Σεπτέμβριου 2008… η κατάρρευση, …οι εφτά ημέρες που συγκλόνισαν τις αγορές και οδήγησαν στην μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση στην ιστορία. Χαρακτηρίστηκε από τους αναλυτές της αγοράς, μεταξύ των οποίων ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης Άλαν Γκρίνσπαν, ως η χειρότερη κρίση της εκατονταετίας. Εξαιτίας της σχεδόν 18 τρισ. δολάρια «εξατμίστηκαν» από τους «ναούς του χρήματος».
Μάρτιος 2020 η απόλυτη καταστροφή της Wall street , ο απόλυτος φόβος να πλανάται πάνω από τις αγορές, ο άγνωστος «μικρός εχθρός» που είναι ικανός να ισοπεδώσει τα πάντα. και το σπουδαιότερο ένας ασύμμετρος εχθρός που απειλεί την ίδια ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν θέλει τρις δολ. από τις κεντρικές τράπεζες θέλει απλά ένα φάρμακο για να ιαθεί! Η στήλη εδώ και καιρό υποστήριζε ότι η επόμενη κρίση δε θα έρθει από κάτι που περιμένουμε αλλά από κάτι που θα κάνει τη διαφορά. Από τον φόβο που θα εξαπλωθεί και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Στις προηγούμενες κρίσεις είχαμε τον ασθενή που γιατρεύονταν με «ενέσεις ρευστότητας». Στην τωρινή χρειαζόμαστε πραγματικές ενέσεις!!
Καθώς η επόμενη παγκόσμια ύφεση βρίσκεται προ των πυλών οι κοινωνίες θα κληθούν να δώσουν μεγάλες μάχες και να σχεδιάσουν την επόμενη ημέρα. Οι πρώτες αποτιμήσεις των ζημιών στην πραγματική οικονομία θα αποτυπωθούν σε βάθος χρόνου. Το κόστος αυτής της κρίσης εκτός από χρηματικό θα είναι και σε πολλές ανθρώπινες ζωές, σύμφωνα με τους ειδικούς. Όπως ανέφερα και την προηγούμενη εβδομάδα. «Οι εικόνες που αντικρίζουμε καθημερινά και οι ειδήσεις από την φονική εξάπλωση του ιού είναι ικανές να δημιουργήσουν τον τέλειο «μαύρο κύκνο» που θα οδηγήσει επιτέλους στην μεγάλη πτωτική κίνηση των διεθνών χρηματαγορών που περιμένουν όλοι από το 2014! Πολλές φορές μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις και αυτό που θα ζήσουμε θα έχει πλήρη εξάρτηση από τις εν λόγω εικόνες. Είτε αυτές θα είναι τα θύματα του ιού, είτε τα άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ του πλανήτη, είτε θα είναι ο επιστήμονας που θα ανακαλύψει ένα βράδυ, και αφού έχουν χάσει οι αγορές -50% ή -20%, το εμβόλιο για τον «κινέζικο ιό»! «Θα είναι ο κινεζικός ιός ο «μαύρος κύκνος»; Σάββατο 7 Μαρτίου 2020»
Ο πλανήτης βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση! Ο εχθρός είναι ικανός να καταστρέψει βασικές δομές του οικοδομήματος αλλά όπως κάθε παγκόσμια κρίση, ή σκηνικό πόλεμου στην περίπτωση μας, θα επανέλθει και θα αναγεννηθεί με νέους κανόνες και ριζικές παγκόσμιες αλλαγές. Οι αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις, οι αλλαγές στην κοινωνική και πολιτική ζωή και οι αλλαγές στις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον της τρομοκρατίας με εισβολές εναντίον «ύποπτων» χωρών ήταν μερικές βασικές της κρίσης από την πτώση των «δίδυμων πύργων». Η κρίση του 2008 έφερε απίστευτες νέες αλλαγές με κυρίαρχες εκείνες στις παγκόσμιες συναλλαγές μεταξύ των τραπεζών, των πολιτών, του εμπορίου , την παρακολούθηση των κεφαλαίων, των επιχειρήσεων, των πολιτών κ.λ.π.
Ο «νέος κόσμος» που θα βιώσουμε έπειτα από το πέρασμα της κρίσης θα έχει αλλαγές που φαντάζομαι κανείς μας δεν μπορεί να διανοηθεί σήμερα. Βασικές εκ των οποίων στις εργασιακές σχέσεις, στις ατομικές ελευθερίες, στις μετακινήσεις, στο παγκόσμιο εμπόριο, στις μεταφορές και σε άλλους σημαντικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που θα αλλάξουν δραματικά και άμεσα, καθώς ο κίνδυνος ενός θανατηφόρου ιού θα παραμονεύει πάντα από δω και στο εξής. Μπορεί μέχρι σήμερα να βλέπαμε τις εν λόγω ταινίες και να διασκεδάζαμε, αλλά πλέον η «ασύμμετρη απειλή» είναι εδώ. Όπως παραμονεύει από την 11η Σεπτέμβρη ο φόβος της τρομοκρατίας, ή ο φόβος της κατάρρευσης των τραπεζών και των καταθέσεων μας λόγω της κρίσης του 2008. και όπως θα έλεγε και ο Άλαν Γκρίνσπαν, «όταν οι αγορές απέχουν πολύ από μια κρίση , κάποιες δυνάμεις συνωμοτούν στην εμφάνιση μιας νέας»
Όπως αναφέραμε και σε παλαιότερα άρθρα μας, οι «φούσκες» είναι αποτέλεσμα μαζικής ψυχολογικής κατάστασης κατά τη διάρκεια της οποίας οι κερδοσκόποι δεν αγοράζουν μετοχές ή άλλες επενδύσεις γιατί πιστεύουν ότι θα έχουν υψηλές αποδόσεις, τις αγοράζουν γιατί θεωρούν ότι μπορεί να τις πουλήσουν σε κάποιον άλλο ακριβότερα» Στη νέα εποχή που διανύουμε, όπου δεσπόζουν οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και οι τεράστιες οικονομικές ανισορροπίες, αναζητούσαμε τον “αόρατο τρομοκράτη” που θα γκρέμιζε την φούσκα και τον βρήκαμε στο πρόσωπο του «κινέζικου ιού». Το πόσο θα κρατήσει ο φόβος δε θα σας το πει κανείς. Οι αγορές θα κινούνται με βάση τις τεχνικές στηρίξεις και αντιστάσεις, καθώς τα «ρομποτάκια» της Wall Street θα εκτελούν τις εντολές στηριζόμενα στους βασικούς αλγόριθμούς που χρησιμοποιούν αλλά και στις τεχνικές παραμέτρους που παρακολουθούν οι ανά τον κόσμο επενδυτές.
Η στήλη όπως πάντα είναι σε εγρήγορση και παρακολουθεί με επιστημονικό αλλά και επενδυτικό ενδιαφέρον την μετάλλαξη του πλανήτη και της παγκόσμιας οικονομίας μέσω της νέας κρίσης που διανύουμε. Εφοδιαστείτε λοιπόν με υπομονή και σύνεση. Οι αποδόσεις θα είναι αξιόλογες είτε πέσουν κι άλλο οι παγκόσμιοι δείκτες είτε αντιδράσουν ανοδικά. Εξάλλου τα εργαλεία που διαθέτει η επενδυτική κοινότητα είναι άπειρα προς όλες τις κατευθύνσεις, αρκεί να μην είμαστε αντίθετα από την πραγματική κατεύθυνση. Η στήλη πλέον εστιάζει στην αναζήτηση του επόμενου αόρατου εχθρού που θα εμφανιστεί τον επόμενο αιώνα. Θα ήθελα να την ζήσω και αυτήν, για να γνωρίσω επιτέλους και τον εξωγήινο που θα προσγειωθεί στον Λευκό Οίκο!!!
