Της Μαρίας Καλπουζάνη
Η υγεία αποτελεί ύψιστο αγαθό για κάθε άνθρωπο. Ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε. Ανέκαθεν θεωρείτο κοινωνικό κεκτημένο στο πλαίσιο λειτουργίας του κοινωνικού κράτους. Όμως σήμερα και μετά από πολλά χρόνια ύφεσης και λόγω της αύξησης της ανεργίας, της ακραίας φτώχειας και της οικονομικής εξαθλίωσης, μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αδυνατεί να έχει πρόσβαση σε αποτελεσματικές δομές παροχής υπηρεσιών υγείας. Και ας δαπανώνται δισεκατομμύρια κάθε χρόνο για υπηρεσίες που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις όσων τις πληρώνουν με τους φόρους και τις εισφορές τους.
Ένα αποτελεσματικό, δίκαιο και ολιστικό Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί τεχνογνωσία, εμπειρία και γνώσεις του αντικειμένου. Απαιτεί ωστόσο και πολιτική βούληση προκειμένου η εφαρμογή του να φτάσει μέχρι τέλους χωρίς «ξεχειλώματα» και οπισθοχωρήσεις στον βωμό κάθε λογής συμφερόντων άσχετων με το αγαθό της δημόσιας υγείας.
Ένα σύστημα υγείας ενσωματώνει τρία βασικά επιμέρους συστήματα: α) την πολιτική ηγεσία που καθορίζει τους στόχους και την στρατηγική υλοποίησης τους, β) το πληθυσμιακό σύνολο που καλύπτεται με τρόπο δίκαιο και αναλογικό, και γ) τις μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας που παράγουν και προσφέρουν τις υπηρεσίες αυτές. Λόγω της σημασίας της υγείας για τον άνθρωπο, στα συστήματα υγείας δεν μπορούν να λειτουργούν απρόσκοπτα και ανεξέλεγκτα οι οικονομικοί νόμοι της αγοράς. Αντιθέτως πρόκειται για ένα από τα πλέον σύνθετα και πολύπλοκα συστήματα, γιατί διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές και όχι εμπορεύματα ή υπηρεσίες, απορροφούν πολλούς πόρους, απαιτούν τη χρήση εξειδικευμένων μεθόδων οργάνωσης και διοίκησης, ειδική αξιοποίηση των πόρων και της τεχνολογίας, ειδική διαχείριση ασθενών μέσα στο σύστημα και πλήρη αρχεία καταγραφής πληροφοριών για τους ασθενείς και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ζητούμενο, με άλλα λόγια, δεν είναι το κέρδος αλλά η ζωή. Και για να το πετύχεις θα πρέπει να δημιουργήσεις ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας που δεν θα αφήνει κανέναν απέξω και την ίδια ώρα δεν θα εκτροχιάζεται οικονομικά.
Η διεθνής εμπειρία έχει αναδείξει μεθόδους και πρακτικές που με τις κατάλληλες τροποποιήσεις μπορούν να υιοθετηθούν και από την χώρα μας για να συσταθεί εκ βάθρων ο νέος υγειονομικός χάρτης και για να μπορέσει να επιτευχθεί ο παραπάνω διττός στόχος. Η ορθότερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού μέσω π.χ. της υλοποίησης του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, ο έλεγχος της χρήσης ιατρικής τεχνολογίας μέσω π.χ. της ενίσχυσης της τηλεϊατρικής και της δημιουργίας του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου είναι μόνο μερικά ζητήματα που μπορούν να συγκρατήσουν τη δαπάνη υγείας και να προάγουν την πολυπόθητη αποδοτικότητα του συστήματος. Προτάσεις όπως οι παραπάνω πρόκειται να εξειδικευθούν από την Νέα Δημοκρατία καθώς περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της για την Υγεία που πρόκειται να παρουσιαστεί στα τέλη του μήνα. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που δίνει έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας, στην συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στον περιορισμό της σπατάλης και στην ανακατεύθυνση των πόρων για την εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών του συστήματος.
Δίνει όμως έμφαση και σε κάτι ακόμα εξίσου σημαντικό. Όλες οι προτεινόμενες πολιτικές θα πρέπει να συνδεθούν και με πολιτικές που θα στοχεύουν στη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας του πληθυσμού μέσω της πρόληψης. Η πρόληψη καλείται να αναβαθμιστεί σε εθνική στρατηγική συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην δραστική μείωση του συνολικού κόστους του Εθνικού Συστήματος Υγείας για τον Έλληνα φορολογούμενο. Χωρίς πολιτικές πρόληψης το σύστημα Υγείας θα συνεχίζει να αιμορραγεί οικονομικά και στο τέλος θα οδηγηθεί και πάλι σε αδιέξοδο. Και φυσικά χωρίς πιστή εφαρμογή των νόμων, όπως ο αντικαπνιστικός, και πάλι θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο γιατί θα συνεχίζουμε να εθελοτυφλούμε απέναντι σε καταφανή παραδείγματα που προσβάλλουν την υγεία της δική μας και των γύρω μας.
Το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας για την Δημόσια Υγεία θα αποτελέσει το επίκεντρο των συζητήσεων για τι είδους και ποιας ποιότητας υπηρεσίες επιθυμούμε για εμάς και τα παιδιά μας. Οι προτάσεις που θα παρουσιαστούν είναι αποτέλεσμα εκτεταμένης έρευνας και διαβούλευσης με κορυφαίους επιστήμονες και ειδικούς στον χώρο της Υγείας. Προτάσεις ικανές να μεταμορφώσουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας και να το μετατρέψουν σε στολίδι της Δημόσιας Διοίκησης της χώρας, στο πρότυπο άλλων χωρών που δεν διστάζουν να υπερηφανεύονται για όσα προσφέρουν για την θωράκιση της υγείας των πολιτών τους.
*Η κ. Μαρία Καλπουζάνη είναι μέλος του μητρώου στελεχών της Νέας Δημοκρατίας.
