To εξαιρετικό άρθρο του Κωνσταντίνου Ζανετόπουλου στη στήλη «51+49», που φιλοξενήθηκε στην Liberal Markets που κυκλοφόρησε μαζί με τον Φιλελεύθερο το περασμένο Σάββατο, με τίτλο «Υπάρχουν σήμερα τραπεζίτες;», θα έπρεπε να διδάσκεται σαν εισαγωγικό μάθημα σε κάθε μεταπτυχιακό τμήμα σχετικό με την Τραπεζική και τα Χρηματοοικονομικά.
Το συγκεκριμένο άρθρο, που θα αναδημοσιευθεί στο Liberal, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χώρα έχει ανάγκη από δυνατές τράπεζες. Διότι η υλοποίηση των επιχειρηματικών, στεγαστικών και καταναλωτικών ονείρων των πολιτών, περνάει μέσα από τις χρηματοδοτικές δυνατότητες ενός υγειούς τραπεζικού συστήματος. Ας το ξαναδιαβάσουμε το λοιπόν το άρθρο, όταν αναρτηθεί.
Σήμερα, με αφορμή την πρόταση του σχεδίου «Αργώ» της Τραπέζης της Ελλάδος για τη δημιουργία της Bad Bank, που θα απορροφήσει μεγάλο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ανοιγμάτων (NPLs & NPEs) τα οποία παραμένουν συσσωρευμένα στις τραπεζικές λογιστικές καταστάσεις, έχει ξεκινήσει η γνωστή παραφιλολογία για το τραπεζικό σύστημα.
Ο τύπος της Αριστεράς, ο τύπος της Λαϊκής Δεξιάς και οι λεγόμενοι αντισυστημικοί αναλυτές, υποστηρίζουν ότι «κάποιοι πάνε να διασώσουν και πάλι τους τραπεζίτες» και ότι «οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν ξανά τον λογαριασμό». Παρόμοια αρθρογραφία κυκλοφορεί και σε ιστοσελίδες που αποτελούσαν το προπύργιο υπεράσπισης των ιδιωτικών τραπεζών, την εποχή που οι μεγαλομέτοχοι και οι μικρομέτοχοι των τραπεζικών μετοχών, έδεναν τα σκυλιά τους με τα λουκάνικα. Υπάρχουν βέβαια και οι ενδοκυβερνητικές φωνές που υποστηρίζουν λίγο – πολύ τα ίδια, χωρίς να παρουσιάζουν όμως μια αξιόπιστη και ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση.
Το πρόβλημα για τις τράπεζες είναι γνωστό και έχει δύο βασικές πτυχές. Η πρώτη αφορά την εκκαθάριση των τραπεζικών ισολογισμών από το βάρος των «κόκκινων δανείων». Και η δεύτερη, αφορά την κεφαλαιακή θωράκιση και επάρκεια των τραπεζών, πάνω στην οποία θα στηριχθεί η ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Υπάρχουν βέβαια και άλλα εσωτερικά θέματα των τραπεζών, όπως είναι η μετάβαση στην ψηφιακή τραπεζική, η συρρίκνωση της φυσικής παρουσίας των τραπεζών μέσω μείωσης του αριθμού των καταστημάτων και των τραπεζικών υπαλλήλων και άλλα.
Το πρόβλημα για τους υπάρχοντες δανειολήπτες, τους δυνητικούς δανειολήπτες και την κοινωνία είναι πιο σύνθετο. Οι δανειολήπτες που έχουν κόκκινα δάνεια προσπαθούν να διασωθούν με κάθε τρόπο. Οι δανειολήπτες που εξυπηρετούν τα δάνεια τους, χρησιμοποιούν τις ευνοϊκές διατάξεις λόγω της υγειονομικής κρίσης, αναμένοντας τις εξελίξεις. Ταυτόχρονα οι υποψήφιοι δανειολήπτες αγωνιούν, διότι αντιμετωπίζουν την διστακτικότητα των τραπεζών στα αιτήματα που υποβάλουν για την χρηματοδότηση των επιχειρηματικών και προσωπικών τους σχεδίων.
Η δική μας γενιά μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο κυριαρχούσαν τρεις τραπεζικές αντιλήψεις. Η πρώτη εκφραζόταν από την λοκομοτίβα του τραπεζικού συστήματος που ήταν η υπό κρατικό έλεγχο Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Η δεύτερη από τη συντηρητική παραδοσιακή αντίληψη της ιδιωτικής Τραπέζης Πίστεως και νυν Alpha Bank. Και η τρίτη από την τότε επαναστατική τραπεζική αντίληψη του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καψάσκη που εκφραζόταν μέσω της Τραπέζης Εργασίας που αποτέλεσε και τη μετοχή θρύλο της Σοφοκλέους. Αυτές τις διαφορετικές αντιλήψεις και φιλοσοφίες ακολουθούσαν πιστά και οι υπόλοιποι μικροί και μεγάλοι μέτοχοι των τραπεζών. Αργότερα εμφανίστηκε η φιλοσοφία Σάλα και Λάτση. Αμφότεροι κινούμενοι μέσω εξαγορών, έκτισαν τους ομίλους Πειραιώς και Eurobank, αντιστοίχως. Παράλληλα με το βασικό τραπεζικό σύστημα, δραστηριοποιείτο η σκανδαλώδης Αγροτική Τράπεζα και διάφορες μικρές τράπεζες που ιδρύθηκαν από αλεξιπτωτιστές του τραπεζικού χώρου που προέρχονταν από τον χρηματιστηριακό και ασφαλιστικό χώρο.
Τι έμεινε από αυτό το σκηνικό; Τίποτα. Συλλήβδην, όλοι οι μεγαλομέτοχοι και μικρομέτοχοι (αυτοί δηλαδή που λέμε «τραπεζίτες») απώλεσαν τα επενδεδυμένα κεφάλαια τους στις τράπεζες, αφού οι μετοχές τους μηδένισαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των ανακεφαλαιοποιήσεων. Στο ερώτημα, «μα δεν υπάρχουν τώρα, τραπεζίτες;», θα απαντήσουμε ότι μετά από τις ανακεφαλαιοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν, ναι υπάρχουν τραπεζίτες, αλλά όχι όπως τους γνωρίζαμε. Σήμερα στη θέση των πρώην τραπεζιτών, βρίσκονται ορισμένοι στρατηγικοί επενδυτές, ορισμένοι θεσμικοί επενδυτές, το Ελληνικό Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ και αρκετοί ιδιώτες μικροεπενδυτές.
Στο αυριανό άρθρο, θα συνεχίσουμε με τις ομάδες συμφερόντων του τραπεζικού γίγνεσθαι, σήμερα.
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
