Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2023 η γερμανική κυβέρνηση τερμάτισε ένα επταετές πρόγραμμα επιδοτήσεων αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων γνωστό ως «Umweltbonus» («περιβαλλοντικό μπόνους»), το οποίο προέβλεπε επιχορηγήσεις αρκετών χιλιάδων ευρώ για όσους στρέφονταν στα ηλεκτροκίνητα. Όπως αναμένονταν, η απόφαση του Βερολίνου είχε αρνητική επίδραση στις πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων στη Γερμανία. Λίγους μόνο μήνες νωρίτερα η κυβέρνηση είχε ήδη αναστείλει τις επιδοτήσεις για την αγορά εταιρικών στόλων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περίπου τα δύο τρίτα της γερμανικής αγοράς αυτοκινήτων.
Οι εξελίξεις αυτές εξηγούν σε μεγάλο βαθμό γιατί οι νέες ταξινομήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων συρρικνώθηκαν απότομα στη Γερμανία τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων οι πωλήσεις ηλεκτροκίνητων στη Γερμανία υποχώρησαν κατά 48% τον Δεκέμβριο, ενώ σε επίπεδο ΕΕ μειώθηκαν κατά 17%.
Η περικοπή των επιδοτήσεων επανάφερε στην επικαιρότητα ένα βασικό ερώτημα γύρω από τη διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στις ευρωπαϊκή αγορά: Πόσο προσιτά είναι εν τέλει για τους καταναλωτές; Από τα τέλη του 2023 οι αυτοκινητοβιομηχανίες σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες προσφέρουν μεγάλες εκπτώσεις στα ηλεκτρικά οχήματα σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν αγοραστές. Παρά τις ανησυχίες των καταναλωτών για ανεπαρκείς υποδομές φόρτισης και χαμηλή αυτονομία των οχημάτων, ο Μάικε Τίνταλ, ειδικός σε ζητήματα αυτοκίνησης στην τράπεζα HSBC, εκτιμά ότι οι φόβοι του αγοραστικού κοινού γύρω από την ηλεκτροκίνηση θα υποχωρήσουν σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια.
Για τις μεγάλες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η Volkswagen, το διακύβευμα σε αυτή τη χρονική στιγμή δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Η γερμανική εταιρία φιλοδοξεί μέχρι το 2030 το 80% των πωλήσεών της στην Ευρώπη να γίνεται με ηλεκτροκίνητα, ενώ στις ΗΠΑ θέτει τον στόχο του 55% για την ίδια χρονιά. Ο Μάικ Τίνταλ θεωρεί ότι αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen και η Stellantis, στην οποία ανήκουν μεταξύ άλλων Peugeot, Fiat και Opel, έχουν πλήρη επίγνωση της ανάγκης να συνδυάσουν την προσιτή τιμή με την κερδοφορία. Θεωρεί ωστόσο δικαιολογημένη την ανησυχία της αγοράς λόγω της σημαντικής μείωσης των πωλήσεων ηλεκτροκίνητων τους τελευταίους μήνες.
Την ίδια στιγμή η Volkswagen εμφανίζεται αποφασισμένη να κερδίσει έδαφος στην κινεζική αγορά ηλεκτρικών οχημάτων. Η αυτοκινητοβιομηχανία δαπάνησε το 2023 περίπου πέντε δισεκατομμύρια δολάρια σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει, στη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων στον κόσμο, ανταγωνιστές όπως η Tesla και η BYD.
Στο μεταξύ οι Κινέζοι κατασκευαστές ηλεκτροκίνητων αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και την αμερικανική αγορά. Η άνοδος των Κινέζων κατασκευαστών όπως η BYD (Build Your Dreams) ήταν μεγάλη. Ενώ οι πωλήσεις των ευρωπαϊκών ηλεκτροκίνητων έπεσαν τον Δεκέμβριο, οι πωλήσεις της BYD κατέγραψαν νέο ρεκόρ. Οι ταξινομήσεις οχημάτων της BYD αυξήθηκαν κατά 70%, καθώς πούλησε το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους 526.000 οχήματα. Οι εντυπωσιακές πωλήσεις διασφάλισαν πρωτιά στην BYD στην κατάταξη κατασκευαστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων με τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο, με την Tesla να περιορίζεται στη δεύτερη θέση.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές δεν έχουν κέρδη
Η επιτυχία της BYD οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην εγχώρια αγορά της Κίνας. Η εταιρεία επικεντρώνεται ωστόσο παράλληλα, ολοένα και περισσότερο, στις αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ένας βασικός λόγος για τον οποίο η BYD και άλλοι Κινέζοι κατασκευαστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι πεπεισμένοι ότι μπορούν να διασφαλίσουν μεγαλύτερα μερίδια στην ευρωπαϊκή αγορά είναι η άκρως ανταγωνιστική τιμή των οχημάτων τους.
«Η κινεζική αγορά ηλεκτροκίνητων δεν είναι υγιής», υποστηρίζει ο Πάτρικ Σάουφους από την εταιρεία συμβούλων McKinsey. «Υπάρχει μια πληθώρα κατασκευαστών που κατασκευάζει φανταστικά προϊόντα, αλλά πολλοί λίγοι από αυτούς καταγράφουν κέρδη». Ο ειδικός αναμένει εξυγίανση στην αγορά και αναμένει ότι εταιρείες όπως η BYD δεν θα είναι επιθετικές ως προς τις τιμές τους στην Ευρώπη. «Προσπαθούν να κερδίσουν μερίδια στην αγορά στηριζόμενοι στην ποιότητα, αλλά και τη φήμη της μάρκας», προσθέτει για να καταλήξει: «Κατά την άποψή μου αυτό θα διαρκέσει πολύ χρόνο. Χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις και σημαντικά κέρδη για να τα χρηματοδοτήσεις αυτά. Παράλληλα χρειάζεται υπομονή».
