«Η ουσία της πολιτικής ένωσης των ανθρώπων είναι η δικαιοσύνη, και αυτό διακηρύσσεται στο πρώτο κιόλας βιβλίο πολιτικής θεωρίας στην ιστορία της ανθρωπότητας, στην Πολιτεία του Πλάτωνος. Ο υπότιτλος είναι 'Περί Δικαίου' και όλο το βιβλίο έχει ως θέμα τον δίκαιο άνθρωπο και τη δικαιοσύνη».
Τα λόγια αυτά τα έχει γράψει ο αείμνηστος Σταύρος Τσακυράκης σε άρθρο του, το δραματικό 2013, στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ με τον τίτλο «Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής». Αυτός είναι και ο τίτλος του βιβλίου με άρθρα του στον Τύπο και στο προσωπικό του blog που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του από το ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής. Με αυτή τη φράση θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει τα συμπεράσματα της έρευνας της Metron Analysis που παρουσίασε ο Στράτος Φαναράς χθες, κατά την πρώτη μέρα του διήμερου συνεδρίου του Κύκλου των Ιδεών, «Δικαιοσύνη: Η μεταρρύθμιση μιας εξουσίας και η αφύπνιση μιας ιδέας».
Τα ευρήματα της έρευνας που «βγάζουν είδηση» κυκλοφορούν από χθες το απόγευμα στον Τύπο και δεν εκπλήσσουν κανένα ως προς την αξιολόγηση του συστήματος από πολίτες που είχαν έστω και μία επαφή μαζί του τα τελευταία δέκα χρόνια και τα παράπονα που έχουν από αυτό με βασικότερο τις ταχύτητες της απονομής της δικαιοσύνης.
Αυτό που αξίζει να σχολιάσουμε όμως και είναι και αυτό που μας θύμισε και τις σκέψεις του Σταύρου Τσακυράκη είναι τα ευρήματα στα οποία γίνεται εμφανής η αμφίδρομη σχέση των δεικτών εμπιστοσύνης προς την πολιτική και τη δικαιοσύνη.
Οι πολίτες εμπιστεύονται τη δικαιοσύνη όσο εμπιστεύονται και την πολιτική και το αντίθετο.
Μάλιστα, η αντισυστημική ρητορική και οι θεωρίες συνωμοσίας συνδέονται ευθέως με τις αντιλήψεις περί δικαίου που κυριαρχούν στην κοινωνία. Δεν αναφερόμαστε στο είδος του Έλληνα που μονίμως αισθάνεται αδικημένος αλλά στην αντίληψη των Ελλήνων αναφορικά με το πόσο δίκαιη είναι η ελληνική κοινωνία.
Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε που σύμφωνα με την έρευνα οι Έλληνες θεωρούν το πολιτικό σύστημα ως τον κύριο υπεύθυνο για την κακή λειτουργία της δικαιοσύνης και την απονομή του δικαίου αλλά και τον Τύπο.
Έχει σημασία να αναγνωρίσουμε την αμφίδρομη σχέση μεταξύ της απόδοσης της δικαιοσύνης και της κρίσης του πολιτικού μας συστήματος. Δικαιοσύνη και πολιτικό σύστημα αλληλοτροφοδοτούνται, διαμορφώνουν στάσεις και αντιλήψεις από κοινού και αν το ένα νοσεί τότε είναι απίθανο το άλλο να λειτουργεί καλά.
Η αναγκαία μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη περνάει μέσα από τη συναίνεση, όπως επεσήμανε στη συζήτηση που ακολούθησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και έμπειρος δικαστικός Παναγιώτης Πικραμμένος ενώ βρήκαμε πειστική την πρόταση του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) Μιχάλη Καλογήρου για εθνικό διάλογο για τη Δικαιοσύνη, από μηδενική βάση.
Η δικαιοσύνη θα μεταρρυθμιστεί με διάλογο και συναίνεση μας λένε οι κορυφαίοι λειτουργοί του θεσμού. Έτσι ακριβώς όμως δεν θα διαλυθεί και η καχυποψία των πολιτών προς το πολιτικό σύστημα; Έτσι ακριβώς.
