Είμαστε κάτι παραπάνω από βέβαιοι ότι η δημοσκόπηση που έτρεξε η MRB και παρουσιάστηκε στο κανάλι Open προ ημερών, μόνο απαρατήρητη δεν πέρασε από τα επιτελεία των κομμάτων. Δύο από τα ευρήματά της δείχνουν με πολύ καθαρό τρόπο μια τάση αλλαγής στάσης της κοινωνίας απέναντι στο πολιτικό σύστημα.
Το πρώτο εύρημα αφορά την απάντηση στην ερώτηση ποιος πολιτικός αρχηγός μπορεί να στηρίξει το εισόδημα των πολιτών και τη μεσαία τάξη. Ο Αλέξης Τσίπρας συγκέντρωσε 34,7% έναντι 28,5% του Κυριάκου Μητσοτάκη με το 34,4% να δηλώνει κανένας.
Κανένας και σε ποσοστό 43.5% είναι η απάντηση στο ποιος μπορεί να διαχειριστεί τα θέματα διαφάνειας και διαφοράς.
Έτσι λοιπόν, το γεγονός ότι το κόμμα του Ηλία Κασιδιάρη, μετά τις αναγωγές, εμφανίζεται να μπαίνει στην επόμενη Βουλή, δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν.
Η καμπάνα για το πολιτικό σύστημα χτύπησε. Και βέβαια η προειδοποίηση αφορά πρωτίστως τη Νέα Δημοκρατία που για την ώρα, όπως επισημάναμε και στο σημείωμα της 3ης Νοεμβρίου, είναι το μόνο κόμμα που εμφανίζεται να έχει εκλογική στρατηγική που στοχεύει στη νίκη, δηλαδή στη δημιουργία αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Σε αυτή την εικόνα να προσθέσουμε το στοιχείο ότι η Νέα Δημοκρατία εμφανίζει ήδη πολύ υψηλά ποσοστά συσπείρωσης (70%) δηλαδή έχει καταφέρει να συσπειρώσει όσους θα την ψήφιζαν έτσι κι αλλιώς και πλέον έχει να διαχειριστεί κάτι εξαιρετικά δύσκολο: το ορατό, πλέον, αίσθημα δυσφορίας στην κοινωνία.
Η δυσφορία που εκδηλώνεται ως πρόθεση αντισυστημικής ψήφου πρέπει να αποτιμηθεί πέρα από τη συγκυρία.
Δηλαδή, δεν είναι γεγονότα όπως η «υπόθεση Πάτση» που σπρώχνει τον κόσμο σε αντισυστημικές επιλογές. Είναι ότι συνεχίζουν να σκάνε εξώφθαλμες υποθέσεις όπως αυτή επειδή το σύστημα σε όλα τα εμπλεκόμενα πεδία, από τον ίδιο το μηχανισμό της ΝΔ μέχρι τις επιτροπές της Βουλής, αποτυγχάνουν συστηματικά να τις εντοπίσουν και να τις πατάξουν.
Η άποψη ότι «οι Πάτσηδες», δηλαδή οι αδίστακτοι επιτήδειοι, καταφέρνουν να διαπερνούν τους θεσμικούς μηχανισμούς και να πλουτίζουν σε βάρος των πολλών είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση έχει αρχίσει, πάλι, να επικρατεί.
Είναι το αίσθημα ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει και ούτε πρόκειται να αλλάξει.
Δεν έχουν περάσει και τόσα χρόνια από τότε που ο αντισυστημισμός ως ρεύμα είχε μεγάλη δυναμική στην κοινωνία. Κι αν του 2011 και το 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν ως «ελπίδα» ότι κάτι θα μπορούσε να αλλάξει η πραγματικότητα αυτή την ελπίδα; την εξανέμισε.
Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο σε περιόδους βαθιάς κρίσης, διεθνών διαστάσεων, να εμφανίζονται ομάδες πληθυσμού πανέτοιμες να αποδεσμευτούν από τους κανόνες της δημοκρατικής πολιτείας. Η εκτίμηση αυτή βέβαια είναι κοινότοπη. Όλοι το επισημαίνουν ως κίνδυνο, ακόμα και τα ηγετικά στελέχη των κομμάτων, στις δημόσιες τοποθετήσεις τους δείχνουν να το έχουν αντιληφθεί. Παρ'όλα αυτά δεν κάνουν τίποτα να το αντιμετωπίσουν ή έστω να δείξουν ότι το αντιμετωπίζουν.
Δεν είναι η ακρίβεια λοιπόν ο παράγοντας που θα επηρεάσει το αποτέλεσμα των ερχόμενων εκλογών. Είναι η απογοήτευση. Η καμπάνα χτύπησε και μάλιστα δυνατά. Κανένας, πλέον, δεν έχει δικαίωμα να παριστάνει ότι δεν την άκουσε.
