Τη στιγμή που πληκτρολογούμε αυτές τις γραμμές, όλα δείχνουν να λειτουργούν ομαλά στη Βορειοανατολική Αττική, παρά την κακοκαιρία ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες για κλειστούς δρόμους ή, το χειρότερο, για διακοπές ρεύματος. Από χθες έχουμε πάρε και δύο μηνύματα από το 112.
Δεν έχουμε ιδέα τι μπορεί να συμβεί τις επόμενες ώρες. Όλα μπορεί να πάνε στραβά και κάποιες περιοχές να ζήσουν την περσινή ταλαιπωρία της «Μήδειας».
Έτσι κι αλλιώς, το σχόλιό μας δεν αφορά τη διαχείριση αυτής της κακοκαιρίας. Έχουμε παρατηρήσει πως όταν ακούμε από τους αρμόδιους αιρετούς ότι «Το Κράτος βρίσκεται σε ετοιμότητα», κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι σημαίνει αυτό.
Σίγουρα η Διοίκηση διαθέτει πρωτόκολλα που περιγράφουν επακριβώς τις ενέργειες που οδηγούν σε ετοιμότητα. Όμως, όταν το θέμα περνάει, μέσω των ειδήσεων, στην κοινή γνώμη και σε όσα μοιραζόμαστε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης εκεί τα πράγματα αλλάζουν.
Με δεδομένη και αυτονόητη την καχυποψία προς την ικανότητα του Κράτους να διαχειρίζεται κρίσεις, στην πλειοψηφία μας αμφισβητούμε την δήλωση για κατάσταση ετοιμότητας.
Τι τελικά μπορεί να μας πείσει για την κατάσταση ετοιμότητας;
Σίγουρα το 112. Η αποστολή του προϋποθέτει την εποπτεία του πεδίου και τα προγνωστικά δεδομένα για την εξέλιξη κάθε φαινομένου. Κάποιοι επικρίνουν τη ΓΓΠΠ ότι καταχράται του εργαλείου. Διαφωνούμε. Καλύτερη η πρόληψη της θεραπείας. Είναι κλισέ αλλά έχει καθολική ισχύ.
Κατάσταση ετοιμότητας έχουμε όταν οι εμπλεκόμενες, σε κάθε κρίση, υπηρεσίες έχουν προηγουμένως επικοινωνήσει για να συντονιστούν σε περίπτωση που θα πρέπει να επέμβουν ώστε να μην «ψάχνονται» και κυρίως να μην επιρρίπτουν η μία στην άλλη την ευθύνη, λόγω αναρμοδιότητας, με αποτέλεσμα οι πολίτες να μένουν αβοήθητοι. Αυτή η απλή αρχή είδαμε να λειτουργεί αποτελεσματικά πέρυσι το καλοκαίρι, στον αντιπυρικό σχεδιασμό όταν με το συντονισμό των αρμόδιων για την κατάσβεση αρχών ασχολήθηκε ο ίδιος ο υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης.
Κατάσταση ετοιμότητας έχουμε όταν υπάρχει σχέδιο ενημέρωσης των ΜΜΕ και των πολιτών. Η πηγή της ενημέρωσης πρέπει να είναι μία ώστε να μπορεί να ελεγχθούν οι πληροφορίες αλλά και για να υπάρχει λογοδοσία σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά.
Τέλος, κατάσταση ετοιμότητας έχουμε κάθε φορά, μετά από κάθε κρίση, όταν υπηρεσίες μεριμνούν να ενσωματώνουν τις εμπειρίες τους στη διαχείρισή τους, να εντοπίζουν τόσο τα σφάλματα όσο και τις καλές πρακτικές και να τις μετουσιώνουν σε πρωτόκολλα.
Είναι σαφές ότι μπορεί το Κράτος να είναι προετοιμασμένο, να έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα αλλά τα γεγονότα ειδικά τα κλιματικά και των φυσικών καταστροφών να το ξεπεράσουν.
Στόχος όμως πρέπει να είναι η επίκληση της ετοιμότητας να μην λειτουργεί ως άλλοθι αν η κατάσταση ξεφύγει αλλά ως δέσμευση του Κράτους απέναντι στους πολίτες πως θα εξαντλήσει κάθε περιθώριο για την ασφάλειά τους.
Στην Ελλάδα, τα τελευταία τρία χρόνια προσεγγίζουμε το καλό σενάριο. Το Κράτος, όλο και πιο συχνά, δηλώνει έτοιμο όχι για να επιρρίψει την ευθύνη στους πολίτες επικαλούμενο την ατομική τους ευθύνη που σε ένα βαθμό έχουν αλλά για να διαβεβαιώσει για την πραγματική του δυνατότητα να επεμβαίνει σε εύλογο χρόνο διασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργίας της χώρας.
