«Timing is everything» λένε στα μεγάλα επιχειρηματικά deals. Πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για το μεγαλύτερο deal των τελευταίων ετών στην ελληνική αγορά, που με βάση το τίμημα ανεβάζει την αποτίμηση της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ στα 2,4 δισ. ευρώ και τη συνολική αξία της συναλλαγής (enterprise value) στα 3,2 δισ. ευρώ.
Ο Γιώργος Περιστέρης δύο χρόνια άκουγε, αλλά δεν προχωρούσε. Από το κατώφλι του γραφείου του στη Μεσογείων πέρασαν μία σειρά από ενδιαφερόμενοι επενδυτές. Με όλους συζήτησε, αλλά μόνο με τη Masdar τελικά συμφώνησε. Και σήμερα, κοιτώντας πίσω εκ των υστέρων, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία του timing που επέλεξε.
Η συναλλαγή που ανακοινώθηκε χθες αντικατοπτρίζει σύμφωνα με αναλυτές ένα win - win deal, τόσο για τη Masdar που εντάσσει στον όμιλό της μία εξαιρετική εταιρεία σε ένα δίκαιο τίμημα, όσο και για τους μετόχους της Τέρνα Ενεργειακή. Σύμφωνα με τις πρώτες αντιδράσεις των αναλυτών το τίμημα αντιστοιχεί σε ~16.0x EV/EBITDA, όταν τα αντίστοιχα παραδείγματα στην ελληνική αγορά είχαν κινηθεί αρκετά χαμηλότερα, στα επίπεδα των ~12.5x., αντικατοπτρίζοντας την αξία που είδαν στην Τέρνα Ενεργειακή οι πολύπειροι στις ΑΠΕ άνθρωποι της Masdar. Επιπλέον, οι ίδιοι αναλυτές επισημαίνουν ότι αρκετές εταιρείες στο εξωτερικό διαπραγματεύονται περί τα 10x αυτήν την περίοδο, καθώς έχει παρατηρηθεί πίεση στις τιμές των μετοχών τους.
Συγκεκριμένα, η απουσία επαρκών υποδομών αποθήκευσης και μεταφοράς της πράσινης ενέργειας και η αργή ανάπτυξη των δικτύων που υπολείπεται σημαντικά του ρυθμού διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα διεθνώς, οδηγούν σε κρίσιμες συνθήκες την αγορά ενέργειας.
Οι ΑΠΕ παράγουν σήμερα περισσότερη πράσινη ενέργεια απ' όση οι υπάρχουσες υποδομές των χωρών - συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της Ελλάδας - μπορούν να απορροφήσουν, με αποτέλεσμα οι διαχειριστές των δικτύων να προβαίνουν σε περικοπές της ενέργειας που παράγουν αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, χωρίς να προβλέπεται επαρκής αποζημίωση των παραγωγών/επενδυτών. Επιπλέον, οι τιμές με τις οποίες αμείβονται πλέον οι ΑΠΕ δεν είναι εγγυημένες και αποτελούν αποτέλεσμα διαγωνιστικών διαγωνισμών που συχνά συμπιέζουν σημαντικά τα κέρδη των παραγωγών.
Η Τέρνα Ενεργειακή φυσικά δεν διατρέχει άμεσα τέτοιους κινδύνους, αφού έχει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο έργων με εγγυημένες τιμές, είναι πρωτοπόρος στη σύναψη διμερών συμβολαίων αγοραπωλησίας ενέργειας (PPAs) με βιομηχανίες και άλλους μεγάλους καταναλωτές και διαθέτει υπό κατασκευή το μεγαλύτερο έργο αποθήκευσης με τη μέθοδο της αντλησιοταμίευσης στην Ελλάδα.
Άρα επιτυχία για τη Masdar που υπερκέρασε όλους τους άλλους μνηστήρες και που εξασφάλισε την πολύφερνη νύφη του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Επιτυχία όμως και του Γιώργου Περιστέρη για την «προίκα» που θα λάβει ο μεγαλύτερος όμιλος υποδομών και παραχωρήσεων της χώρας και μάλιστα σε μία εποχή που το διεθνές κλίμα για «γάμους» στις ΑΠΕ δεν ευνοεί. Win-win deal.
Το δρόμο για μία νέα εποχή ανάπτυξης για την Alpha Leasing ανοίγει η αναδιοργάνωση της εταιρείας που ανακοίνωσε χθες η Alpha Bank. Πηγές της τράπεζας αναφέρουν ότι σκοπός είναι αφενός να απαλλαγεί η εταιρεία από τα βαρίδια του παρελθόντος, με τα NPEs της εταιρείας να πωλούνται στην Hellas Capital (αδειοδοτημένη Leasing θυγατρική της Bain Capital) και κάποια ακίνητα να μεταφέρονται στο Skyline, και αφετέρου, η νέα εταιρεία στην οποία θα μεταφερθεί το ενήμερο χαρτοφυλάκιο της Alpha Leasing να κάνει μία δυναμική αρχή, εγκαινιάζοντας μία νέα περίοδο ανάπτυξης και εξωστρέφειας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ίδιες πηγές, «η ολοκλήρωση της συναλλαγής, που αναμένεται στα τέλη του 2024, φέρνει νέο αέρα στην εταιρεία, η οποία θα είναι πλέον σε θέση να διεκδικήσει το δίκαιο μερίδιο της αγοράς που αναλογεί σε μία εταιρεία του Ομίλου Alpha Bank».
Νέα έκτακτη φορολογία 33% επέβαλε το υπουργείο Οικονομικών στα κέρδη των διυλιστηρίων, μία κίνηση που αν και είχε το δικαίωμα όπως έλεγε η απόφαση της Ε.Ε., δεν την περίμενε η αγορά. Περίπου 300 εκατ. ευρώ αναμένεται να εισπράξει από τη Motor Oil και τη HelleniQ Energy. Οι μετοχές αντέδρασαν έντονα πτωτικά, καθώς με το ξεκίνημα της συνεδρίασης και παρά το καλό κλίμα που είχε δημιουργήσει το mega deal που ανακοινώθηκε, παρασύροντας τελικά και την αγορά.
Η Motor Oil κατέγραψε λίγο μεγαλύτερες απώλειες καθώς στην προηγούμενη συνεδρίαση είχε κινηθεί έντονα ανοδικά. Ο όγκος όπως ήταν αναμενόμενο αυξήθηκε σημαντικά. Υπενθυμίζεται πως η Motor Oil είχε καθαρά κέρδη 806,7 εκατ. ευρώ το 2023 και η HelleniQ Energy 477,7 εκατ. ευρώ. Η φετινή χρονιά όπως έχουν πει οι διοικήσεις έχει ξεκινήσει καλά με τα περιθώρια διύλισης να έχουν υποχωρήσει έναντι της αρχής του έτους, αλλά να είναι και πάλι σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα. Επιπλέον, η πορεία του τουρισμού έχει ξεκινήσει αρκετά δυνατά, υποστηρίζοντας τη ζήτηση.
Μια μεγάλη επιχειρηματική συμφωνία ανακοινώθηκε χθες. Η Energean συμφώνησε να μεταβιβάσει στην Carlyle το χαρτοφυλάκιό της σε Αίγυπτο, Ιταλία και Κροατία έναντι τιμήματος 945 εκατ. δολαρίων . Η ολοκλήρωση της συμφωνίας αναμένεται έως το τέλος του έτους, υπό την προϋπόθεση να ληφθούν όλες οι απαιτούμενες εγκρίσεις με βάση τη ρυθμιστική και την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία.
Η μεγάλη πολυεθνική προσέγγισε την Energean, η οποία με αποτίμηση 4 φορές πάνω θεώρησε συμφέρουσα την πρόταση, με την οποία δεν «τραυματίζεται» η δυναμική της εταιρείας. O λόγος; Πρόκειται για το ¼ της παραγωγής περίπου. Η Carlyle προφανώς είδε τις προοπτικές ανάπτυξης στις παραπάνω περιοχές και διαχειριζόμενη περίπου μισό τρισ. δολάρια θα επενδύσει.
Πίσω από το deal κρύβεται η νέα στόχευση της Energean. Η μεταβίβαση των assets σε Αίγυπτο, Ιταλία και Κροατία επιτρέπει στην εταιρεία να εξορθολογίσει το χαρτοφυλάκιό της, εστιάζοντας ακόμη περισσότερο στη στρατηγική ανάπτυξης με βάση το φυσικό αέριο, η οποία σηματοδοτείται από την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Karish και Karish North στο Ισραήλ, καθώς και από την πρόσφατη είσοδο στο κοίτασμα Anchois στο Μαρόκο. Είναι μια στρατηγική που ενισχύει τις προοπτικές οικονομικής αξιοποίησης του χαρτοφυλακίου, δημιουργεί ελεύθερες ταμειακές ροές και μεγιστοποιεί τα οφέλη για τους μετόχους.
Ειδήσεις όμως όπως μαθαίνει η στήλη έκρυβε και η ενημέρωση των αναλυτών από τον ισχυρό άνδρα της Energan, Μαθιό Ρήγα. Σύμφωνα με αυτήν η εταιρεία ανοίγει ένα νέο κύκλο στόχευσης πέρα από τη Μεσόγειο, σε περιοχές που στηρίζουν την ανάπτυξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Πρόκειται για ένα καμπανάκι για την Ιταλία και βεβαίως και για την Ελλάδα, καθώς η αγορά δεν μπορεί να περιμένει αν και πότε οι χώρες της Μεσογείου θα πάρουν ξεκάθαρες αποφάσεις για την ανάπτυξη κοιτασμάτων.
Το νέο guidance της εταιρείας για την παραγωγή αφορά σε 116-133 χιλιάδες βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, πάνω από το 80% των οποίων είναι σε φυσικό αέριο. Την ίδια στιγμή τα assets στο Ισραήλ έχουν ορίζοντα παραγωγής μια 20ετία, με τιμές που δεν επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις των commodities, ενώ τα μεταβιβαζόμενα είχαν το 60% των decommissioning liabilities του ομίλου.
Το mega deal της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τη Masdar για την πώληση της Τέρνα Ενεργειακής, αναμένεται να ξεκλειδώσει ρευστότητα, αλλά να βάλει και άλλες μετοχές στο επίκεντρο. Το deal γίνεται στα 20 ευρώ, άρα με εταιρική αξία 3,2 δισ. ευρώ και με EBITDA για το 2023 178,4 εκατ. ευρώ. Άρα με 18 φορές εταιρική αξία προς κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ή σύμφωνα με την Eurobank Equities 16 φορές για το 2025, οι ενεργειακές μετοχές και κυρίως η ΔΕΗ θα πρέπει να δουν άμεσο όφελος.
Σε ανάλυσή της η χρηματιστηριακή αναφέρει πως το deal έγινε με premium 28% έναντι του μέσου όρου. Από τη δημόσια πρόταση που θα γίνει σε διάστημα έως έξι μηνών, θα απελευθερωθεί σημαντική ρευστότητα. Υπολογίζεται πως επενδυτές και funds, από το εσωτερικό και το εξωτερικό θα αντλήσουν ρευστότητα 1 δισ. ευρώ, η οποία θα επανα-κατευθυνθεί στο χρηματιστήριο και σε βαριά χαρτιά κυρίως. Ενεργειακές μετοχές, τράπεζες, οι οποίες θα χρηματοδοτήσουν και το deal αλλά και άλλα βαριά χαρτιά θα πάρουν σημαντικές ανάσες ρευστότητας.
Πολλά περιμένει η διοίκηση της AS Company από τη συμφωνία που αναμένεται να έχει κλείσει μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Όπως έχει ανακοινώσει είναι σε προχωρημένες συζητήσεις για την απόκτηση δικαιωμάτων για βρέφη και παιδιά και ειδικότερα:
(α) με την ιταλική εταιρεία Artsana Spa, όσον αφορά στα προϊόντα της με τα σήματα Chicco και Boppy, για την Ελλάδα και την Κύπρο.
(β) με την ολλανδική εταιρεία Maxi Miliaan BV (Dorel), όσον αφορά στα προϊόντα της με τα σήματα Bébé Comfort, and Safety First, για την Ελλάδα.
Η διοίκηση αναφέρει πως περιμένει πολλά περισσότερα από τον τζίρο που έκαναν τα προϊόντα αυτά με τις προηγούμενες εταιρείες και φιλοδοξεί να αναλάβει και άλλα σημαντικά σήμερα. Ο τζίρος στο πρώτο εξάμηνο κινείται στα ίδια με τα περσινά επίπεδα, ενώ το μεταφορικό κόστος είναι αυξημένο, με τη διοίκηση να προσπαθεί να καλύψει από αλλού την απώλεια.
Στο νέο στρατηγικό σχέδιο είναι η αύξηση των πωλήσεων των δικών της προϊόντων στο 60% του συνολικού τζίρου στην επόμενη πενταετία, καθώς τα δικά της προϊόντα έχουν 15% καλύτερο περιθώριο κέρδους. Στην Κρήτη έχει κάνει σημαντικές επενδύσεις σε οικόπεδα και ετοιμάζει ακόμα μερικές αγορές, χωρίς να έχει καταλήξει ακόμα στον τρόπο αξιοποίησής τους.
Ενισχύει το δίκτυό της στην Κύπρο η Σκλαβενίτης, μετά τη νέα συμφωνία για την ενσωμάτωση των καταστημάτων των Υπεραγορών Papantoniou Supermarkets.
Με την ένταξη των νέων καταστημάτων, η Σκλαβενίτης Κύπρου ενισχύει το δίκτυό της φτάνοντας συνολικά τα 27 καταστήματα και αποδεικνύει έμπρακτα την εμπιστοσύνη της στις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας. Όπως επισημαίνεται από την εταιρεία θα διατηρηθεί το σύνολο των 769 θέσεων εργασίας.
Σημειώνεται ότι η συμφωνία τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών.
Η πρώτη δημοπρασία ομολόγων της Γαλλίας, μετά την κήρυξη πρόωρων εκλογών από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τα πήγε καλά, έγινε δεκτή με ισχυρή ζήτηση, ένδειξη ότι η πολιτική αβεβαιότητα δεν αποθαρρύνει τους νέους αγοραστές. Το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών άντλησε 10,5 δισ. ευρώ μέσω δημοπρασίας τριετών και οκταετών ομολόγων με τη ζήτηση να υπερβαίνει την προσφορά κατά 2,4 φορές.
Η αγορά είχε στραμμένη την προσοχή της στα αποτελέσματα της δημοπρασίας για να δει αν οι αποδόσεις θα προσέλκυαν νέο χρήμα μετά την πρόσφατη αναταραχή. Μερικά επενδυτικά funds απέφυγαν τις αγορές των ομολόγων θεωρώντας οτι είναι ευάλωτα σε περαιτέρω πτώση που θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα της κάλπης. Πάντως τα αποτελέσματα της δημοπρασίας δεν έδειξαν ιδιαίτερο stress, σύμφωνα με την Mizuho.
H απόδοση στα 10ετή ομόλογα παρέμεινε δύο μονάδες βάσης υψηλότερα στο 3,22% μετά τη δημοπρασία. Σύμφωνα με τον επενδυτικό οίκο Vanguard, το πρόσφατο sell off θα δημιουργήσει αγοραστική ευκαιρία κάποια στιγμή, αλλά τα spreads θα πρέπει να διευρυνθούν περισσότερο για να τοποθετηθούν εκ νέου.
Οι ευρωπαϊκές startup εταιρείες του τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν μείνει πίσω στην παγκόσμια κούρσα που είναι σε πλήρη εξέλιξη. Αυτό είναι ένα πρώτο συμπέρασμα που μπορεί κάποιος να βγάλει διαβάζοντας ένα προχθεσινό άρθρο του αμερικανικού διαδικτυακού περιοδικού TechCrunch. Το άρθρο αυτό ασχολείται με την κατάσταση των εταιρειών startup στην Ευρώπη και το Ισραήλ που ασχολούνται με την Τεχνητή Νοημοσύνη και ειδικότερα την παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (generative Αrtificial Ιntelligence).
Αφορμή για το άρθρο είναι μία έκθεση της Accel, μίας πολύ γνωστής εταιρείας Venture Capital, σε συνεργασία με τους αναλυτές της Dealroom, μίας εταιρείας που ειδικεύεται στην συλλογή και επεξεργασία στοιχείων και πληροφοριών γύρω από τον κόσμο των νεοφυών εταιρειών. Όπως μας λέει η Ingrid Lunden, συντάκτρια του άρθρου, οι startup εταιρείες από την Ευρώπη και το Ισραήλ συνήθως αποσπούν περίπου το 45% της ετήσιας παγκόσμιας χρηματοδότησης.
Στην περίπτωση όμως των startup με αντικείμενο την Τεχνητή Νοημοσύνη, το ποσοστό αυτό είναι κάτω από το μισό του συνηθισμένου, ενώ είναι ακόμα πιο χαμηλό αν μιλήσουμε για την παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη. Όπως επισημαίνει η Lunden, αυτό μπορεί να ερμηνευθεί με δύο τρόπους: ή οι ευρωπαϊκές και ισραηλινές νεοφυείς εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν χάσει το «τραίνο» ή έχουμε να δούμε πολύ ενδιαφέρονται πράγματα στο άμεσο μέλλον καθώς μόλις τώρα έχουν αρχίσει να παίρνουν φόρα.
Καθώς θα περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι να δούμε τι ισχύει από τα δύο, μπορούμε να πάρουμε μία εικόνα της τωρινής κατάστασης, η οποία εξελίσσεται κάτω από τη σκιά της OpenAI η οποία σχεδόν μονοπωλεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τον τομέα. Η έκθεση της Accel Dealroom ανέλυσε τα στοιχεία 221 εταιρειών startup που ασχολούνται με την παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (GenAI) και δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη και το Ισραήλ. Το 27% από αυτές έχει δημιουργηθεί και εδρεύει στο Λονδίνο, το 13% στο Τελ Αβίβ, το 12% στο Βερολίνο και το 10% στο Παρίσι.
Από εκεί και κάτω βρίσκονται πολλές πόλεις με μικρό αριθμό τέτοιων εταιρειών. Η γεωγραφική κατανομή των startup είναι σαφώς ενδιαφέρουσα και σύμφωνα με στελέχη της Accel έχει άμεση σχέση με την λειτουργία αξιόλογων Πανεπιστημίων κοντά σε συγκεκριμένες περιοχές.
Εξίσου ενδιαφέρον ζήτημα είναι το ύψος της χρηματοδότησης που έχουν εξασφαλίσει από την αρχή του χρόνου. Σε αυτόν τον τομέα υπερέχουν καθαρά οι εταιρείες που εδρεύουν στο Παρίσι και γενικότερα στη Γαλλία. Σύμφωνα με την έκθεση, οι εταιρείες με έδρα την Γαλλία έχουν αντλήσει 2,29 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στο 2024 και είναι πάρα πολύ μπροστά από όλες τις άλλες χώρες. Μεγάλο ρόλο στην υψηλή χρηματοδότηση των γαλλικών startup έχει παίξει η αρκετά γνωστή Mistral AI, η οποία άντλησε 640 εκατομμύρια δολάρια νωρίτερα μέσα στον μήνα και είχε αντλήσει άλλα 500 εκατομμύρια νωρίτερα μέσα στον χρόνο. Υψηλή χρηματοδότηση, περίπου 220 εκατομμύρια δολάρια, κατάφερε να αντλήσει πριν μερικές εβδομάδες η «H».
Στο Παρίσι βρίσκουμε και άλλες γνωστές εταιρείες του χώρου, όπως η Hugging Face και η Kyutai. Οι startup στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αντλήσει 1,15 δισεκατομμύρια δολάρια και οι πιο γνωστές από αυτές είναι η Stability AI, Synthesia και Poly AI. Το Ισραήλ βρίσκεται κοντά εκεί με 1,04 δισεκατομμύρια δολάρια (εν μέσω πολέμου!) με πιο γνωστές την AI21 και την Run:ai η οποία πρόσφατα εξαγοράστηκε από τη Nvidia.
Επόμενη στον κατάλογο είναι η Γερμανία με 636 εκατομμύρια δολάρια και από εκεί και κάτω η χρηματοδότηση των GenAI startups δεν είναι και πολύ αξιόλογη. Μία ματιά σε έναν χρόνο από τώρα θα μας δείξει αν οι ευρωπαϊκές νεοφυείς εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης θα έχουν καταφέρει πραγματικά να πάρουν μπρος και να ξεφύγουν από την σκιά της OpenAI και των γιγάντων της τεχνολογίας που κυριαρχούν αυτή την στιγμή, τουλάχιστον από πλευράς δημοσιότητας.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
