Του Γαβριήλ Χ. Σερέτη
«Όταν δεις ένα αστέρι να πέφτει και κάνεις μια ευχή, αυτή πραγματοποιείται. Αρκεί να μην πρόκειται για μετεωρίτη που κατευθύνεται προς τη Γη. Τότε την έβαψες. Εκτός κι αν έχεις ευχηθεί να βρεις τον θάνατο από μετεωρίτη». Το μακάβριο αλλά πνευματώδες αυτό «γνωμικό», που κοσμεί το γραφείο του Ελον Μασκ στα κεντρικά της SpaceX στο Χόθορν της Καλιφόρνιας, εκτός από μαύρο χιούμορ, αποτελεί και τον πυρήνα της σκέψης, της εμμονής κατ' άλλους, του εκκεντρικού δισεκατομμυριούχου. Ενός business plan διαφορετικού από τα άλλα. Βγαλμένου από τις σελίδες των κλασικών της επιστημονικής φαντασίας. Της... ιδιωτικοποίησης της εξερεύνησης-κατάκτησης του Διαστήματος. Της δημιουργίας αποικιών σε άλλους πλανήτες και φεγγάρια. Και, όπως όλα δείχνουν, πριν από λίγες ώρες, μια νέα εποχή μόλις ξεκίνησε. «Η αφετηρία για τη μεγαλύτερη επιχειρηματική κούρσα στο Σύμπαν», όπως, χωρίς φειδώ, την αποκάλεσε ο σοβαρός «Independent».
Στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, από την εξέδρα εκτόξευσης των πυραύλων που οδήγησαν τον άνθρωπο στο φεγγάρι, το «Βαρύ Γεράκι» («Falcon Heavy»), ένας τεράστιος, «βαρέων βαρών» τριπλός πύραυλος ύψους 70 μέτρων με 27 μηχανές προώθησης -ο ισχυρότερος στον κόσμο- του 47χρονου Νοτιοαφρικανού με αμερικανική υπηκοότητα μεγιστάνα, ξεκίνησε, επιτυχώς, ένα ιστορικό ταξίδι προς τον Άρη και τον Ήλιο. Με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη και να παραμείνει δίπλα του για 1 δισ. χρόνια. Με δυνατότητα μεταφοράς μέχρις εκεί ωφέλιμου φορτίου σχεδόν 17 τόνων και πολλαπλάσιου σε τροχιά γύρω από τη Γη.
Τα διεθνή ΜΜΕ μπορεί να «τσίμπησαν» στο επικοινωνιακό εφεύρημα της εκτόξευσης των πυραύλων υπό τους ήχους του διαχρονικού τραγουδιού «Space Oddity» του Ντέιβιντ Μπόουι και της τοποθέτησης εντός του βασικού μιας κούκλας με σκάφανδρο, στο τιμόνι ενός κόκκινου ηλεκτροκίνητου cabrio της εταιρείας Tesla, του άλλου επιχειρηματικού παιδιού του Μασκ. Αλλά η εξέλιξη πιστοποιεί ότι «το πράγμα πάει αλλού».
Σε πρώτη φάση, πολύ μεγαλύτεροι τηλεπικοινωνιακοί και στρατιωτικοί δορυφόροι, αλλά και ρομπότ, θα μπορούν να τεθούν σε τροχιά, να σταλούν στον Αρη αλλά και σε πιο μακρινούς πλανήτες, όπως ο Δίας και ο Κρόνος. Με την καταλυτική διαφορά ότι στο εγχείρημα θα μετέχει πλέον κι ένας ιδιώτης. Ο ιδιοκτήτης της Tesla και της SpaceX που υπέγραψε εικοσαετές συμβόλαιο συνεργασίας με τη NASA. Έχοντας καταφέρει να αλλάξει τα δεδομένα, σε καταλυτικές παραμέτρους. Όπως κάνουν όλοι οι πρωτοπόροι. Να μειώσει το κόστος και να αυξήσει την ισχύ. Τη στιγμή που για τους ανάλογους πυραύλους της NASA απαιτείται 1 δισ. δολάρια ανά πτήση, αυτός του Μασκ «πετάει» με «μόλις» 90 εκατ. δολάρια ανά πτήση.
Κι αυτό γιατί πρόκειται για τρεις πυραύλους συνδεδεμένους στη... συσκευασία του ενός, με κατάλληλους ενισχυτές που επαναχρησιμοποιούνται. Με αποτέλεσμα οι πύραυλοι, αφού πρώτα στείλουν τα κατά πολύ βαρύτερα του ανταγωνισμού ωφέλιμα φορτία τους σε τροχιά, να καθοδηγούνται ασφαλώς πίσω στη Γη. Να προσγειώνονται ξανά... κάνοντας όπισθεν. Όπως, επιτυχώς, συνέβη στη θεαματική πρωτιά που έλαβε χώρα στην ηλιόλουστη Φλόριντα, κάνοντας τον Μασκ -και όχι μόνο- να μιλά για «έπος» και για «το τέλος όλων των άλλων πυραύλων». Όσων γνωρίζαμε μέχρι τώρα δηλαδή. Με τον διαστημικό τουρισμό έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα και γύρω από το φεγγάρι να αποτελεί, σε πρώτη φάση, τον ελάχιστο, «εύκολο» τρόπο άντλησης πόρων για πιο μεγαλεπήβολα σχέδια. Του Μασκ και ποιος ξέρει ποιων άλλων. Τη Σελήνη να μετατρέπεται από προορισμό σε... στάση. Προς απώτερες διαδρομές. Τη διαμάχη μεταξύ κρατών να μεταφέρεται ή να... εμπλουτίζεται από... ιδιωτικά συμφέροντα. Και τους αναγκαίους ρυθμιστικούς κανόνες που θα διέπουν αυτές τις αποστολές να αποτελούν μία και μόνο κρίσιμη παράμετρο. Χωρίς να προσθέσουμε την τεχνητή νοημοσύνη που, όλως περιέργως, ο Μασκ θεωρεί «την πιο σοβαρή υπαρξιακή απειλή του ανθρώπινου είδους».
Πάντως, ο Μασκ, η προσωποποίηση, για πολλούς, του Tόνι Σταρκ στην ταινία «Iron Man», εκτός από έναν υπνόσακο στην αίθουσα συνεδριάσεων της Tesla, ακριβώς δίπλα από τη γραμμή παραγωγής, έχει προϋπηρεσία και ένσημα στο όραμα. Από τότε, στα δέκα, που, δίπλα στην εκπάγλου καλλονής μητέρα του άρχισε να πειραματίζεται με ένα υπολογιστή. Και μέσα σε ελάχιστο διάστημα έμαθε μόνος του προγραμματισμό, με αποτέλεσμα να πουλήσει τον κώδικα για ένα παιχνίδι που είχε φτιάξει για 500 δολάρια. Δεκαοχτώ χρόνια αργότερα, και αφού στο μεσοδιάστημα «πέρναγε» με ένα δολάριο κι ένα χυμό πορτοκάλι την ημέρα, η πρώτη του εταιρεία εξαγοράζονταν έναντι 307 εκατομμυρίων δολαρίων.
Έκτοτε, η μια επένδυση έφερνε την άλλη. Σε μια βεντάλια από τη μεταφορά χρημάτων (Pay Pal), την παραγωγή φωτοβολταϊκών συστημάτων και την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, έως την εξερεύνηση του Διαστήματος, «τη δημιουργία ενός πραγματικού διαστημικού πολιτισμού», όπως ο ίδιος το αποκαλεί. Μέσω της SpaceX που, εκτός από τον «Falcon Heavy», είχε γίνει η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που εκτόξευσε πύραυλο, με σκοπό να προσδεθεί σε διαστημικό σταθμό. Παρά τη ρωσική «πόρτα που έφαγε» στην πρώτη κρούση για αγορά παροπλισμένων διηπειρωτικών πυραύλων. Με τις φήμες να τον θέλουν πίσω ακόμη και από το bitcoin. Και τις βλέψεις του να «εξαντλούνται» σήμερα στη δημιουργία συστήματος συγκοινωνίας - αντιμετώπισης του μποτιλιαρίσματος, που θα καλύπτει απόσταση 560 χιλιομέτρων, ανάμεσα στο Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο, σε 35 λεπτά. (Με το πρώτο μηχάνημα διάνοιξης τούνελ να ονομάζεται «Godot», από το διάσημο έργο του Σάμιουελ Μπέκετ). Όπως και τη δημιουργία αποικίας στον Άρη, έως το 2040, με ένα πληθυσμό που θα φτάνει τις 80.000. Φιλόδοξο; Το μότο του Μασκ πάντως είναι «Το πρώτο βήμα είναι να εξασφαλίσεις ότι κάτι είναι δυνατό να συμβεί. Τότε η πιθανότητα θα προκύψει από μόνη της».
Ο Έλον έρχεται από το μέλλον
Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Μασκ εγκατέλειψε για λίγο την Κωνσταντινούπολη και τη Διεθνή Δορυφορική Έκθεση. Λίγες ώρες αργότερα, γίνονταν δεκτός από τον πρόεδρο της Τουρκίας Τ. Ερντογάν στο νέο του παλάτι στην Άγκυρα.
Στο μενού της συνάντησης, στην οποία συμμετείχαν ο υπουργός Επιστημών, Βιομηχανίας και Τεχνολογίας, Φαρούκ Οζλού, και Μεταφορών, Ναυτιλίας και Επικοινωνιών, Αχμέτ Αρσλάν, δεν ήταν μόνον η κατασκευή στη γείτονα ηλεκτρικών αυτοκινήτων και μπαταριών νέας γενιάς - που προορίζονται και για στρατιωτική χρήση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο κυρίως πιάτο βρέθηκαν οι δύο δορυφόροι που θέλει να εκτοξεύσει ο «Σουλτάνος», εντός της επόμενης τριετίας. Με τη συμμετοχή και της Airbus...
Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Μασκ στο παρελθόν, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε κάνει κρούση και στη χώρα μας με στόχο να διερευνήσει το ενδεχόμενο επενδύσεων. Ωστόσο, «στις επαφές του συνάντησε, πέραν της γραφειοκρατίας, απροθυμία και χλιαρή ανταπόκριση, με αποτέλεσμα να αποχωρήσει άπρακτος».
Οι αδειοδοτήσεις, ιδιαίτερα οι περιβαλλοντικές εγκρίσεις, θα καθυστερούσαν, με αποτέλεσμα να επιλέξει, τελικά, μια πιο φιλική χώρα όπως η Ολλανδία, όπου και δημιούργησε τη δεύτερη γραμμή παραγωγής της Tesla στην Ευρώπη. Με την εκεί κυβέρνηση να του παραχωρεί όχι μόνο την άδεια, αλλά ακόμα και το οικόπεδο. Και τη Μέρκελ, πάντως, να καραδοκεί. Καθώς διακυβεύονται τεράστια γερμανικά συμφέροντα...
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Φιλελεύθερος, την 8η Φεβρουαρίου 2018, τεύχος 55.
