Είναι κάμποσα χρόνια τώρα που με αφορμή κάποιο βαρύ περιστατικό χουλιγκανισμού είχα έρθει σε επαφή με μια εκπαιδευτικό σε λύκειο της παράλιας Δυτικής Αττικής. Πολύ σοβαρή κυρία και με πραγματική λαχτάρα να δει τα παιδιά να προκόβουν, μου είχε πει τρομερά πράγματα για τους μαθητές της που ειλικρινά δυσκολεύτηκα να τα πιστέψω. Αφού με ενημέρωσε ότι όλα σχεδόν τα έφηβα αγόρια ήταν μέλη του συνδέσμου της μεγάλης ποδοσφαιρικής ομάδας που κυριαρχεί στην περιοχή, συνέχισε με πραγματικό πόνο στη φωνή της.
«Όταν η ομάδα παίζει εκτός έδρας, τη Δευτέρα η τάξη είναι άδεια. Τα χουν βάλει όλα στα λεωφορεία απ’ το μεσημέρι της Κυριακής, τα πάνε στη Θεσσαλονίκη ή στα Γιάννενα ή στην Πάτρα ή όπου αλλού, τα αδειάζουν στο γήπεδο και μετά τον αγώνα τα ξαναβάζουν στον δρόμο για να τα γυρίσουν. Τους δίνουν ένα σάντουιτς στον καθένα, τρεις μπύρες κι ένα πεντάευρο. Σκοτωμένα από την κούραση και τις φωνές, συχνά δαρμένα, κάποια απ’ αυτά έχοντας κάνει παράλληλη χρήση ουσιών και αλκοόλ, φτάνουν πίσω τα ξημερώματα της Δευτέρας. Σχολείο θα έρθουν;
Με κάποια απ’ αυτά τα παιδιά έχω καλή σχέση και ξέρω ότι δεν αρέσει σε όλα αυτή η ζωή. Κάποια θα ‘θελαν να κάνουν κάτι περισσότερο από το να βρίζονται στο γήπεδο, αν και από ένα χρονικό σημείο και πέρα όλη τους η παρέα στην εξέδρα είναι και βλέπουν τη συμμετοχή τους ως φυσιολογικό πράγμα. Ρωτάω κάποια απ’ αυτά γιατί δεν ξεκόβουν. Ξέρετε τι μου απαντούν; Κι όταν τελειώσω το σχολειό πως θα βρω δουλειά; Για να πας σεκιουριτάς, η ομάδα το κανονίζει. Το ίδιο και ντελιβεράς. Θαρρείτε πως υπάρχουν άλλες δουλειές εδώ γύρω; Αν φύγεις απ’ τη θύρα και τον σύνδεσμο, στην περιοχή μας δεν έχεις ελπίδα να επιβιώσεις.»
Από τότε που άκουσα αυτά τα πρωτάκουστα, έχουν παρέλθει κάμποσα χρόνια. Από συναδέλφους που ξέρουν καλύτερα από μένα το συγκεκριμένο ρεπορτάζ, ακούω ότι οι παλιοί «στρατοί των Προέδρων» που διέπρεπαν τη δεκαετία του ’90 και του 2000, δεν υπάρχουν πια. Οι σύνδεσμοι έχουν αυτονομηθεί και έχουν στο εσωτερικό τους μικρότερες ιεραρχικές δομές που είναι κανονικές συμμορίες. Η υποστήριξη της ομάδας είναι πια η βιτρίνα, όχι η πεμπτουσία των υπόλοιπων δραστηριοτήτων τους. Για το λένε κάτι θα ξέρουν.
Είχα πάντως και πολύ πιο πρόσφατο αντίστοιχο παράδειγμα. Κάτοικος της βόρειας Ελλάδας αναγκάστηκε να μετοικήσει σε άλλη γειτονική πόλη μαζί με όλη την οικογένεια, όταν διαπίστωσε ότι οι δυο έφηβοι γιοί του είχαν μπλέξει με συγκεκριμένο σύνδεσμο. Δεν έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν, εκείνος το μπόρεσε. Κι όταν έκπληκτος τον ρώτησα «μα καλά, δεν μπορούσες να απομακρύνεις τα παιδιά σου απ’ αυτούς;», μου απάντησε πικρόχολα «άπαξ και μπλέξουν εκεί μέσα, δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος επηρεασμού τους από κανέναν, παρά μόνο το φευγιό».