Στα νεανικά μου χρόνια, εκτός από Μαρξ, Έγκελς, Λένιν, Πουλαντζά και Γκράμσι (τρομάρα μας), διαβάζαμε επίσης πολύ κι έναν μυστήριο Ελβετό συγγραφέα, ονόματι Έριχ Φον Ντένικεν. Αυτός έγραφε κάτι αλλόκοτα για εξωγήινους που είχαν έρθει κάποτε στην γη και δίδαξαν τους πρώτους ανθρώπους τον πολιτισμό και την επιστήμη. Έψαχνε μάλιστα αποδείξεις αυτής της εξωγήινης παρουσίας και επιρροής, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Από το Περού μέχρι την Ινδία κι από την Αφρική ως την Ευρώπη.
Φυσικά, έβρισκε άφθονες. Κάτι περίεργα σχήματα πάνω στο έδαφος των υψιπέδων της Αργεντινής, που για τους άλλους ήταν ένα τυχαίο καλλιτέχνημα της φύσης, για κείνον ήταν το αποτύπωμα του τεράστιου διαστημόπλοιου που προσγειώθηκε εκεί πριν χιλιάδες χρόνια. Κι αυτό που για τους απλούς παρατηρητές ήταν ένα πολυγωνικό φωτοστέφανο του Χριστού σε μια αγιογραφία εκκλησίας της Βουλγαρίας, για κείνον ήταν μια διαστημική κάσκα που αποδείκνυε ότι ο Θεάνθρωπος ήταν ένας κοσμοναύτης που ήρθε από τον αστερισμό της Ανδρομέδας για ν’ αλλάξει τη ζωή στον πλανήτη.
Οι απόψεις που διακινούσε με τα βιβλία του, ήταν οι θεωρίες των «ψεκασμένων» του 1970 και 1980. Δεν υπήρχε σπίτι εκείνη την εποχή να μην έχει ένα βιβλίο του Ντένικεν στην βιβλιοθήκη του, κυρίως το «Αναμνήσεις από το μέλλον», ενώ χιλιάδες ήταν αυτοί που πίστευαν φανατικά τις τραβηγμένες απ’ τα μαλλιά συνθέσεις του. Σοβαροί επιστήμονες της εποχής διέψευδαν τις αυθαίρετες μπουρδολογίες του, όμως οι Ντενικενικοί τους θεωρούσαν «συστημικούς» που προσπαθούσαν να φιμώσουν τον μόνο άνθρωπο που έλεγε την αλήθεια για την προέλευσή μας.
Μόδα ήταν, κράτησε καμιά δεκαριά χρόνια, ο Ελβετός πλούτισε πουλώντας εκατομμύρια αντίτυπα σ’ όλο τον κόσμο κι ύστερα ξαφνικά χάθηκε και ξεχάστηκε. Βεβαίως, οι ψεκασμένοι του συνέχισαν να υπάρχουν, απλώς βρήκαν καινούριους αστέρες να πιστέψουν και νέες θεωρίες να λατρέψουν ως «την απόλυτη αλήθεια». Με τον ίδιο φανατισμό και την ίδια τυφλή πίστη. Διότι δεν έχει σημασία τι βλέπει ο καθένας από μας, αλλά πως το εκλαμβάνει και πως το ερμηνεύει.
Πάντα ένα κομμάτι της ανθρωπότητας, όχι απαραίτητα το πιο αμόρφωτο και οπισθοδρομικό, αγόταν και φερόταν από θεωρίες συνωμοσίας και ανορθολογισμού. Απλώς από πενταετία σε πενταετία αλλάζει το πεδίο του φανατισμού τους, το μυαλό τους όμως ποτέ. Βεβαίως, η ιδιομορφία της εποχής μας είναι ότι με το internet και τα social media, οι ψεκασμένοι πια αλληλοσυνεννοούνται και αλληλοσυμπληρώνονται. Οπότε, οι απόψεις τους αποκτούν μαζικότητα και συμπαγή πολιτικά χαρακτηριστικά. Το βλέπουμε πλέον παντού, ειδικά στην Αμερική.
Μην αναρωτιέστε γιατί θυμήθηκα τον Ντένικεν στο πρώτο κείμενο του χρόνου. Διότι πιστεύω ακράδαντα ότι η παλιά αντίθεση Δεξιάς-Αριστεράς έχει αποκτήσει πλέον άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά κι έχει γίνει αντίθεση ανάμεσα στον ορθολογισμό και τον ανορθολογισμό, ανάμεσα στην επιστήμη και την συνωμοσιολογία. Οπότε έχει μεταβληθεί ριζικά και η σχέση προοδευτικού και συντηρητικού. Το 2025 θα παλέψουμε για την επικράτηση του κοινού νου και της λογικής, απέναντι στα μιλιούνια των ψεκασμένων που μας περικυκλώνουν. Και δίχως να θέλω να σας πικράνω, θα παλέψουμε χωρίς μεγάλες πιθανότητες επικράτησης…
