Ήμουν από παλιά υπέρ της λειτουργίας μη-κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα, είχα έρθει μάλιστα σε σύγκρουση - δημοσιογραφικά και κομματικά - με τον Γιώργο Παπανδρέου το μακρινό 2007-8, όταν υπαναχώρησε από την αρχική του πρόθεση να στηρίξει την αναθεώρηση του άρθρου 16. Σήμερα που επιτέλους γίνεται το βήμα, παρακολουθώ με ενδιαφέρον τη δημόσια συζήτηση που έχει ανοίξει για τον τρόπο εισαγωγής φοιτητών που προτείνει ο νόμος Πιερρακάκη στα νεογέννητα ιδρύματα. Είναι σωστός ή λάθος;
Ως γνωστό, με βάση τον προτεινόμενο νόμο, ο υποψήφιος φοιτητής πρέπει να έχει δώσει στις Πανελλαδικές εξετάσεις και να γράψει πάνω από τη βάση εισαγωγής του πεδίου στο οποίο θέλει να σπουδάσει. Κοντολογίς, το κράτος οργανώνει τις εξετάσεις και βάζει τα θέματα τους, το κράτος ορίζει και τη βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια, είτε πρόκειται για δημόσια, είτε για μη-κρατικά. Αυτό προβλέπει το σχέδιο που ξέρουμε.
Η αρχική μου αντίδραση ήταν αρνητική, το λέω καθαρά. Κι αν δεν ήταν ο Πιερρακάκης τη σκέψη του οποίου σέβομαι και εκτιμώ, δεν θα το συζητούσα καν. Μα με Πανελλαδικές; Στα μάτια μου, δεν υπάρχει πιο απαράδεκτος, άχρηστος και προβληματικός θεσμός απ’ αυτόν των Πανελλαδικών εξετάσεων. Διαλύει την εκπαιδευτική διαδικασία των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, ισοπεδώνει οικονομικά τα νοικοκυριά, θεοποιεί μια φρικαλέα παπαγαλία, σκοτώνει τη δημιουργικότητα του παιδιού και το φορτώνει με τρομερό αχρείαστο άγχος.
Οι Πανελλαδικές συμπυκνώνουν όλα τα άσχημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος σε μια μοναδική στιγμή που ο μαθητής κάθεται πάνω από την κόλα. Κατά τη γνώμη μου δεν είναι εξέταση, είναι εφηβικός βασανισμός. Αν λοιπόν θα μπορούσε να συμβάλει σε κάτι η ίδρυση μη-κρατικών πανεπιστημίων, θα ήταν να ξεμπλοκαριστεί και σιγά-σιγά να εξαφανιστεί ο θεσμός των Πανελλαδικών.
Να βρεθεί κάποιος άλλος τρόπος, στο τέλος-τέλος μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν, πουθενά αλλού. Και αντί γι αυτό, βάζει και τα μη-κρατικά πανεπιστήμια στο λούκι να επιλέγουν όποιον παπαγαλίζει καλύτερα το κείμενο του βιβλίου, που το μαθαίνει απ’ έξω μέχρι το κόμμα, την τελεία και τις λεζάντες των φωτογραφιών; Για να έρθουν δηλαδή το MIT ή Harvard, θα περάσουν κι αυτά πρώτα από τον πάγκο του φροντιστηρίου;
Θα μου πείτε «μα αυτά δεν θα ‘ρθουν. Ίσως κάτι άλλα χαμηλότερης στάθμης, άρα πρέπει να μπουν διασφαλίσεις ποιότητας». Κι εδώ μπαίνουμε στο κλασικό ερώτημα με την κότα και τ’ αυγό. Επειδή δεν θα ‘ρθουν τα σοβαρά ΑΕΙ χρειάζονται κρατικές δικλείδες ή επειδή ξεκινάμε με υπερβολικές κρατικές δικλείδες, τα σοβαρά ιδιωτικά πανεπιστήμια θα την κοπανήσουν από την αρχή;
Είναι ένα ερώτημα κι αυτό. Διότι ποιο σοβαρό πανεπιστήμιο αφήνει άλλους να ορίσουν τις προϋποθέσεις για τους εισακτέους του; Από την άλλη, θα ήταν λάθος να μην υπάρχει κρατική ένσταση στην πιθανότητα να μπαίνει κανείς στην ιατρική ενώ δεν το αξίζει, μόνο και μόνο επειδή μπορεί πληρώσει αδρά.
Υπάρχουν κι άλλα ζητήματα που χρειάζονται διευκρινήσεις. Επαναλαμβάνω ότι είμαι αναφανδόν υπέρ της λειτουργίας μη-κρατικών πανεπιστημίων, αλλά να ξεκινούν με κεφάλαιο μόλις δύο εκατομμυρίων; Αστείο ποσό για πανεπιστήμιο δεν είναι; Μεζονέτα 200 τετραγωνικών στη Γλυφάδα παίρνεις με τόσα, αν την παίρνεις. (Θα επανέλθω στο θέμα…).
