Ψάχνοντας την υπόθεση του Παύλου, ο οποίος θέλει να ανακτήσει την ελληνική ιθαγένεια (που η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ είχε αφαιρέσει με τον νόμο Βενιζέλου το 1994 από όλη την οικογένεια του τέως), το μάτι μου έπεσε στην Παράγραφο 7 του Άρθρου 4 του Συντάγματος, που λέει: «Τίτλοι ευγενείας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες.» Θα πείτε «σιγά το άρθρο, τα αυτονόητα λέει». Συγνώμη που θα απαντήσω έτσι, αλλά τόσα ξέρετε, τόσα λέτε.
Με βάση αυτήν τη σαφή αναφορά του καταστατικού χάρτη της χώρας, τα παιδιά του Κωνσταντίνου δεν έφεραν ποτέ τον τίτλο του «πρίγκιπα» ή της «πριγκίπισσας», αλλά αναφέρονταν απλώς ως «βασιλόπαιδες» που δεν είναι αναγνωρισμένος επίσημος τίτλος, αλλά προσδιοριστικό της γονεϊκής του σχέσης με τον τέως. Κι επειδή δεν είχαν κανέναν τέτοιο επίσημο τίτλο, αναγκάστηκαν τώρα να διαλέξουν το «Ντεγκρές», ένα κανονικό δηλαδή επίθετο, ώστε να πολιτογραφηθούν Έλληνες.
Αυτή λοιπόν η Παράγραφος 7 του Άρθρου 4 για τους «τίτλους ευγενείας ή διάκρισης, που ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες», μου κίνησε την περιέργεια. Διότι πρόκειται, για την επιτομή της ισότητας των πολιτών μέσα στο κράτος μας. Ούτε πρίγκιπες, ούτε μαρκήσιοι, ούτε δούκες, ούτε λόρδοι, ούτε βαρόνοι. Όλοι ίσοι εντός της ελληνικής επικράτειας.
Και μην σπεύσετε να πείτε «αυτά είναι μπούρδες», διότι είναι πάρα πολλές οι χώρες -και εντός της Ευρώπης- στις οποίες υπάρχουν κατοχυρωμένοι τίτλοι ευγενείας που συνεπάγονται ειδικά προνόμια για τους κατόχους τους. Αυτά τα προνόμια, σε συνδυασμό και με αντίστοιχες κρατικές απολαβές, τους τοποθετούν επίσημα σε υψηλότερη κλίμακα από τον απλό πολίτη του κράτους τους. Ρίξτε μια ματιά στους τίτλους ευγενείας της Βρετανίας σήμερα και θα φρίξετε απ’ τα προνόμια των «ευγενών» και των «ταγμάτων» τους.
(Στην προεπαναστατική Γαλλία, οι κατέχοντες τίτλο ευγενείας είχαν μέχρι και άλλη ποινική μεταχείριση από τους υπόλοιπους Γάλλους. Άλλοι νόμοι ίσχυαν για τον λαό κι άλλοι για τους αριστοκράτες. Ως και η θανατική εκτέλεση των ευγενών, αν έκαναν κάποιο βαρύ αδίκημα, ήταν διαφορετική απ’ αυτήν της λαϊκής πλέμπας. Οι ευγενείς είχαν «αριστοκρατικό θάνατο», διότι αν τους εκτελούσαν με τον ίδιο τρόπο που θανάτωναν τους καταδικασμένους απλούς πολίτες, ήταν μειωτικό για το αξίωμα τους. Η περίφημη γκιλοτίνα εφευρέθηκε από τη Γαλλική Επανάσταση, ως εργαλείο ισότητας λαού και ευγενών απέναντι στον θάνατο.)
Όπερ, το Ελληνικό Σύνταγμα είναι πολύ προοδευτικό και πολύ προχωρημένο στο θέμα της ισότητας των πολιτών. Το «Βασιλιάς» παλιότερα ή το «Πρόεδρος της Δημοκρατίας» σήμερα, δεν είναι ισόβιοι τίτλοι ευγενείας ή διακρίσεις, αλλά προσωρινά πολιτειακά αξιώματα. Εξ ου και η κυβέρνηση, αποφάσισε πέρυσι, ότι ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος θα ταφεί ως απλός ιδιώτης. Μην τα υποτιμάτε αυτά.
Έψαξα, το λοιπόν, την προϊστορία της Παραγράφου 7 του Άρθρου 4. Υπέθεσα ότι η διάταξη αυτή, θα μπήκε στο Σύνταγμα του 1975, μετά την οριστική λύση του Πολιτειακού με το δημοψήφισμα του 1974 επί Κωνσταντίνου Καραμανλή. Έκανα μέγα λάθος. Επικοινώνησα με τον Ανδρέα Λοβέρδο που είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και τον ρώτησα. «Ποιο 1975 Δημήτρη; Το άρθρο αυτό πρωτομπήκε στο Σύνταγμα το 1844» μου είπε, αφήνοντας με άναυδο.
Τρομερό. Όταν στην επανάσταση της 3ης του Σεπτέμβρη του 1844, ο Μακρυγιάννης με τον Καλλέργη υποχρέωσαν τον Όθωνα να δώσει Σύνταγμα, έβαλαν αυτή την παράγραφο. Τότε, που οι επίσημοι τίτλοι ευγενείας ήταν ψωμοτύρι για όλες τις χώρες της υφηλίου, εμείς φτιάξαμε ένα Σύνταγμα απόλυτης ισότητας.
Όπως και το Σύνταγμα της Επιδαύρου είκοσι δύο χρόνια νωρίτερα, την 1η Ιανουαρίου του 1822, που έφτιαξαν οι αγράμματοι ξυπόλυτοι επαναστάτες δέκα μόλις μήνες, μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821, ήταν από τα πιο προοδευτικά στον πλανήτη. Μάλιστα αναγνώστες μου.
Ξέρω τι θα πείτε τώρα. «Από Συντάγματα πάμε καλά, στην πράξη που είναι αυτή η ισότητα;» Ενδεχομένως και κατά περίπτωση να έχετε δίκιο, αλλά δεν αποκλείεται επίσης, απλώς να μην εκτιμάμε αυτά που έχουμε, θεωρώντας τα δεδομένα. Μέχρι να τα χάσουμε…
