Παλιά στην Κρήτη, όπου υπήρχε ένα τετραγωνικό μέτρο ελεύθερης γης, πήγαιναν οι συμπατριώτες μου και φύτευαν μια ελιά. Τώρα φυτεύουν αβοκάντο. Τα ελαιόδεντρα ήταν το προφανές για δεκαετίες, ήταν παλιά παραδοσιακή καλλιέργεια του νησιού με την οποία όλοι ήταν εξοικειωμένοι. Δεν ήταν τόσο η τιμή του ελαιολάδου που τους παρότρυνε να φυτεύουν ελιές, ήταν και όλα τα γύρω - γύρω.
Αυτός που δούλευε στον τουρισμό το καλοκαίρι, μπορούσε να μαζέψει τις ελιές του τον χειμώνα. Ο υπάλληλος μπορούσε να πάρει μια βδομάδα άδεια τα Χριστούγεννα και να πάει επίσης να μαζέψει. Για δύο ψεκάσματα πάντα υπήρχαν άνθρωποι στα χωριά για να πληρωθούν και να τα κάνουν. Υπήρχε τεχνογνωσία για την ελιά. Ένα Σαββατοκύριακο έφτανε για να πάει ο ιδιοκτήτης να ποτίσει τα δέντρα. Η δε τιμή του λαδιού, χωρίς να είναι εξωφρενική όπως σήμερα, πάντα κάτι άφηνε πέραν αυτού που κατανάλωνε το νοικοκυριό.
Τα τελευταία χρόνια όμως, οι επαγγελματίες αγρότες του νησιού ανακάλυψαν τον «θησαυρό» του αβοκάντο. Του οποίου η απόδοση ανά δέντρο είναι πολύ μεγάλη, η δε τιμή του τρομερή. Ακόμα και σήμερα που το λάδι είναι πανάκριβο, ένα δενδρύλλιο αβοκάντο βγάζει τριπλάσια χρήματα από ένα ελαιόδεντρο. Οπότε άρχισαν να ξεριζώνουν τα ελαιόδεντρα ή τα εναπομείναντα αμπέλια και περιβόλια, για να φυτέψουν μαζικά στη θέση τους αβοκάντο.
Ναι, αλλά δίχως να σκεφτούν κάτι απλό. Ότι το αβοκάντο δεν είναι δέντρο της εύκρατης ζώνης, αλλά των υποτροπικών. Ότι θέλει ζέστη, αλλά κυρίως πολύ νερό. Και που να βρεθεί το νερό παρακαλώ; Η Κρήτη όπως και ολόκληρη η Ελλάδα υποφέρει από λειψυδρία. Την τελευταία δεκαετία φυτεύτηκαν εκατοντάδες χιλιάδες αβοκάντο και τώρα δεν υπάρχει νερό να ποτιστούν. Άντε και φέτος θα εξαντλήσουν οι συμπατριώτες μου τα αποθέματα ύδατος, από του χρόνου όμως; Είναι και οι χιλιάδες πισίνες του τουρισμού που πρέπει να γεμίζουν.
Και αναρωτιέμαι. Καλά, οι παραγωγοί δεν ήξεραν, δεν υπολόγιζαν, δεν τα λογάριασαν καλά. Μια υπηρεσία, ένα υπουργείο, κάποια διεύθυνση γεωργίας, κάποιος ιδιώτης γεωπόνος ή του δημοσίου, κάποιο γεωργικό ινστιτούτο, δεν βρέθηκε να τους προειδοποιήσει; Να τους εξηγήσει ότι μακροπρόθεσμα αυτή η καλλιέργεια δεν θα αντέξει; Είναι τώρα αυτή αγροτική πολιτική για μια χώρα; Δεν είπα να γίνουμε Σοβιετία με κεντρικό προγραμματισμό της παραγωγής, αλλά ούτε τα στοιχειώδη δεν είμαστε ικανοί να σχεδιάσουμε;
Σάματις οι Ισραηλινοί ή οι Ολλανδοί που θησαυρίζουν από τη γεωργία τους, είναι μαρξιστές; Απλή λογική υπάρχει σε κείνες οι χώρες, που στη δική μας δεν ευδοκιμεί. Και υπεύθυνο κράτος υπάρχει εκεί, που εδώ ακόμα το ψάχνουμε. Εδώ στο Ελλάντα, μόλις ακούσουμε τουρισμό φτιάχνουμε δωμάτια και μόλις μάθουμε ότι το αβοκάντο είναι της μόδας φυτεύουμε κατά εκατομμύρια τα δέντρα, τον καρπό των οποίων λάτρεψε ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές στην Κολομβία. Κι ύστερα έρχονται οι οικονομικές κρίσεις και οι λειψυδρίες…
