Δημοτικές εκλογές: Η αναβίωση του κοτσαμπασισμού

Αυτές τις ημέρες, με την κατάθεση των συνδυασμών για τις επερχόμενες, δημοτικές εκλογές στη χώρα, μπροστά στα εμβρόντητα μάτια των τοπικών κοινωνιών, παίζεται μία ιλαροτραγωδία με τίτλο: Ο θρίαμβος του κοτσαμπασισμού. 

Συμφωνίες χαλάνε, χειραψίες ακυρώνονται, ολόκληρα σόγια μεταφέρονται από τον έναν συνδυασμό στον άλλο. Οι δημόσιοι διαπληκτισμοί και οι αλληλοκατηγορίες στον τοπικό Τύπο, οι υπαινιγμοί και η διασπορά κακόβουλων φημών, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη στους χώρους των ζυμώσεων, οι οποίοι δεν είναι άλλοι από τα καφενεία, απογόνους των «πράσινων» και «γαλάζιων» της δεκαετίας του ’80, μόνο που αυτοί τη φορά έχουν το χρώμα της κάθε πατριάς. 

Παλιά, αλλά όχι ξεχασμένα μίση και αντιπάθειες, κυρίως σε προσωπικό επίπεδο, εκτεταμένα δίκτυα μικροσυμφερόντων που ξεκινούν από τη τιμή του νερού και φτάνουν μέχρι τα «στραβά μάτια» σε πολεοδομικές παραβάσεις, αλλά και διορισμοί σε προγράμματα αποκατάστασης ανέργων, είναι η γενεσιουργός αιτία της μετακίνησης των συγγενικών στρατιών - ψήφων από την μία προσωποπαγή παράταξη στην άλλη.

Οι φερέλπιδες υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί / κοινοτικοί σύμβουλοι, ελάχιστα ενδιαφέρονται για την πολιτική ουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αν και λένε μεγάλα λόγια για την προκοπή του τόπου, στην ουσία το μόνο που επιδιώκουν είναι η προσωπική ανάδειξη και δικαίωση στα μάτια των συντοπιτών τους, η μωροφιλοδοξία κατάκτησης του επίζηλου τίτλου. Προέχει πάντα το λεγόμενο τοπικό συμφέρον, όπερ μεθερμηνευόμενο, το βόλεμα των ημετέρων και η επέκταση της επιρροής της επιρροής της μίας ή της άλλης συγγενικής φατρίας. 

Δεν χρειάζεται καν ειδική έρευνα για να καταλάβει κανείς πως παίζεται το παιχνίδι. Κυριαρχεί το «τάξιμο», η μελλοντική ανταμοιβή για τη συμβολή στη νίκη του συνδυασμού, η οποία ποικίλει από το διορισμό στο διοικητικό συμβούλιο κάποιας συνδεδεμένης με τον τοπικό δήμο επιχείρησης ή οργανισμού, θέση στην πρώτη σειρά των επισήμων στις διάφορες εκδηλώσεις, ανάθεση κάποιου έργου τοπικής εμβελείας, ασφαλτόστρωση αγροτικού δρόμου σε συνοικισμό παραθεριστικών κατοικιών κ.ο.κ. 

Πρωτοστατούν οι τοπικοί προύχοντες, η νέα αυτή μορφή κοτσαμπασισμού στην, ούτως ειπείν, σύγχρονη Ελλάδα. Απόστρατοι αξιωματικοί, τοπικοί επιχειρηματίες, επαγγελματίες «αυτοδιοικητικοί» και από κοντά, όποιος θέλει με κάθε τρόπο να ξεχωρίσει στην τοπική κοινωνία για δικούς του ιδιοτελείς λόγους. 

Είναι δε, τόσο ισχυρά αυτά τα δίκτυα που δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο εμφάνισης συνδυασμών που μπορούν να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία τους. Αυτό, άλλωστε, μαρτυρούν οι επιχειρήσεις υπονόμευσης των αντιπάλων, στέλνοντας «υποψήφιους», οι οποίοι λίγες ημέρες πριν την κατάθεση των συνδυασμών, αποσκιρτούν στον αντίπαλο. 

Εδώ και πολλές δεκαετίες στη χώρα μας, υπήρχαν συγκεκριμένοι κύκλοι, οι οποίοι προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν την ιδεολογία του κοινοτισμού, ως απάντηση στην πάντα κακιά και υπεύθυνη για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας παγκοσμιοποίησης. 

Η εναλλακτική λύση που πρότειναν, δεν ήταν άλλη από τη δημιουργία, μικρών περίκλειστων, απομονωμένων κοινοτήτων, όπου όλοι θα ζούσαν καλά κι αρμονικά, όπως στις ταινίες του παλιού, ελληνικού κινηματογράφους με τις αυλές, τους βασιλικούς, λίγη ρετσίνα και πολλή ανθρωπιά. 

Το αδιαπέραστο τείχος συμφερόντων και μωροφιλοδοξιών, όπως είναι φυσικό, οδηγεί σε μαρασμό τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες βρίσκονται αιχμάλωτες, ανίκανες να αντιδράσουν ή να αντισταθούν. Έτσι, περιορίζονται στις γκρίνιες και τα παράπονα, ελπίζοντας πως κάποια στιγμή, ορισμένα από τα αιτήματά τους θα ικανοποιηθούν. 

Η μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», μπορεί ως ιδέα να είχε ορισμένα πλεονεκτήματα στην εποχή της, στην πράξη, όμως, λειτούργησε ως θερμοκοιτίδα εκκόλαψης του νέου κοτσαμπασισμού και οδήγησε στον μαρασμό της τοπικής αυτοδιοίκησης. 

Αντί να θεραπεύσει ή έστω να μειώσει τους τοπικιστικούς ανταγωνισμούς, τους έθρεψε και τους θέριεψε με αποτέλεσμα, γειτονικά χωριά να παλεύουν μόνο για το πως θα αποσπάσουν πόρους για τα ίδια και θα αποκλείσουν τους άλλους, αγνοώντας επιδεικτικά τη συνολική προκοπή μιας περιοχής. 

Η επιβίωση στη χώρα, μορφών προνεοτερικής νοοτροπίας και πολιτικής συμπεριφοράς, είναι ένα από τα βασικά εμπόδια της προόδου της. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία τι χρώμα θα βαφτεί ο χάρτης τη βραδιά των εκλογών. Από τώρα είναι γνωστός ο νικητής και ο ηττημένος. Νικητής θα είναι οι τοπικές φατρίες και ηττημένος, οι τοπικές κοινωνίας, οι οποίες, βέβαια, φέρουν στο ακέραιο την ευθύνη για αυτή την κατάσταση. Ας πρόσεχαν.