Ο Δρ Άντονι Φάουτσι, επικεφαλής λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ και βασικό μέλος της ειδικής ομάδας κατά του κορονοϊού του Λευκού Οίκου εξέφρασε την πεποίθηση ότι υπάρχει πιθανότητα εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις ενός πιθανού εμβολίου να είναι διαθέσιμες μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους.
Ειδικότερα, σε εμφάνισή του στην τηλεοπτική εκπομπή Today Show του NBC, ο Φάουτσι απάντησε θετικά στο σχετικό ερώτημα, σημειώνοντας ότι το ιδανικό σχέδιο για ένα πιθανό εμβόλιο είναι να διασφαλιστεί ότι είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και ότι μπορεί να διανεμηθεί γρήγορα.
Επισημαίνοντας ότι οι δοκιμές εμβολίων βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο, ο Φαούτσι πρόσθεσε ότι για να επιταχυνθεί η παραγωγή, οι εταιρείες που φτιάχνουν το φάρμακο θα πρέπει να το κάνουν «ρισκάροντας».
«Με άλλα λόγια, μην περιμένετε μέχρι να λάβετε μια απάντηση προτού ξεκινήσετε την παρασκευή. Ρισκάρετε προκαταβολικά και κάντε το, υποθέτοντας ότι θα λειτουργήσει», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Και αν ισχύει, τότε μπορείτε να επιταχύνετε, και ελπίζουμε να φτάσετε σε αυτό το χρονοδιάγραμμα», τόνισε.
Σχετικά με τις αναφορές σε μέσα ενημέρωσης ότι η κυβέρνηση Τραμπ ξεκινά ένα σχέδιο με την ονομασία “Operation Warp Speed”, για να επιταχύνει την παράδοση ενός εμβολίου κατά του COVID-19, ο Δρ Φαούτσι απαντά ότι αυτό μπορεί να συμβεί, εφόσον τα πράγματα βρίσκονται «στη σωστή θέση».
Το σχέδιο του Λευκού Οίκου στοχεύει στη συγκέντρωση φαρμακευτικών εταιρειών, κυβερνητικών υπηρεσιών και του στρατού με στόχο τη σημαντική μείωση του χρόνου ανάπτυξης ενός εμβολίου.
Το Bloomberg, το οποίο ανέφερε πρώτο την ύπαρξη του σχεδίου για την επιτάχυνση της χορήγησης εμβολίων, λέει ότι ο στόχος της κυβέρνησης είναι να έχει έως και 300 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου έως τις αρχές του 2021.
Η Διεθνής κούρσα - Συμφωνία της AstraZeneca με το Παν. Οξφόρδης
Καθώς η ανθρωπότητα θα υποχρεωθεί να συμβιώνει για μήνες με τον ιό, μέχρις ότου έρθει η λυτρωτική λύση του εμβολίου, η είδηση της συμφωνίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με την βρετανική φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca, αφήνει μια χαραμάδα αισιοδοξίας.
Το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που πρόσφατα ξεκίνησε δοκιμές σε ανθρώπους ενός πειραματικού εμβολίου για τον κορονοϊό, ανακοίνωσε ότι ήρθε σε συμφωνία με τη εν λόγω φαρμακευτική κάτι που δίνει στη Βρετανία το δικαίωμα να έχει πρώτη πρόσβαση, αν οι δοκιμές είναι επιτυχείς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η εμπλοκή μίας μεγάλης φαρμακοβιομηχανίας αποτελεί εγγύηση ότι, αν το εμβόλιο αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί γρήγορα σε όλο τον κόσμο.
Προ ημερών, η Σάρα Γκίλμπερτ επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης είχε δηλώσει ότι με την κατάλληλη χρηματοδότηση το εμβόλιο θα είναι διαθέσιμο ίσως και τον Σεπτέμβριο.
Η ειδική στην παρασκευή εμβολίων Βρετανίδα ερευνήτρια παραδέχθηκε ότι κανένας δεν μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος πως θα προκύψει αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του Covid-19, αλλά σημείωσε πως η προοπτική είναι καλή με βάση τα μέχρι τώρα εργαστηριακά αποτελέσματα.
Η διεθνής κούρσα για την παρασκευή του εμβολίου ξεκίνησε από την Κίνα στις αρχές Μαρτίου. Σήμερα υπάρχουν ήδη τουλάχιστον 78 σκευάσματα, τα οποία ελέγχονται σε εργαστήρια, κυρίως της Κίνας, των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Την περασμένη εβδομάδα, η ελπίδα ενισχύθηκε, η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας BioNTech, που ειδικεύεται σε πρωτοποριακές θεραπείες καρκίνων, σε συνεργασία με την αμερικανική Pfizer, ξεκίνησε τον έλεγχο πειραματικού εμβολίου σε 200 εθελοντές. Παράλληλο πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη στο Imperial College του Λονδίνου.
Στις ΗΠΑ ξεκινούν κλινικές δοκιμές από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna, σε συνεργασία με τη γερμανική CureVac, ενώ στον χορό έχει μπει και η μεγάλη εταιρεία της Johnson & Johnson. Η Janssen Vaccines, θυγατρική της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας, χρησιμοποιεί έναν ιό που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα. Η εταιρεία σχεδιάζει να κάνει την πρώτη της δοκιμή εμβολίου τον Οκτώβριο και αναμένει τα πρώτα εμπεριστατωμένα δεδομένα από τις αρχές του 2021.
Η γαλλική Sanofi αξιοποιεί προηγούμενη γνώση από τις προσπάθειες της για ένα εμβόλιο κατά του SARS για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ενός εμβολίου για την COVID-19. Συνεργάζεται με την BARDA για να αναπτύξει ένα ανοσοενισχυμένο ανασυνδυασμένο εμβόλιο, με βάση το τεχνολογική πλατφόρμα που θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση πανδημίας γρίπης, ενώ επίσης συνεργάζεται με την Trans Bio για την ανάπτυξη ενός νέο εμβόλιο που βασίζεται σε mRNA.
Στην Κίνα, εκεί ήδη ελέγχονται κλινικά τρία υποψήφια εμβόλια του Ινστιτούτου Βιολογικών Ερευνών του Ουχάν, της Ακαδημίας Ιατρικών Επιστημών του Στρατού και της εταιρείας Sinovac Biotech.
Είδη εμβολίων
Η βασική αρχή όλων των εμβολίων είναι να εκθέσουν τον οργανισμό σε ένα αδρανέ ιϊκό αντιγόνο το οποίο φυσικά δεν θα προκαλέσει νόσο, αλλά θα ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα προκειμένου να αναγνωρίζει άμεσα τον ιό (σαν να υπήρχε προηγούμενη μόλυνση) και να τον αδρανοποιεί. Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές τεχνολογίες ανάπτυξης εμβολίων.
Εμβόλια Νουκλεϊκών οξέων (DNA, RNA)
Τα εμβόλια που βασίζονται σε γενετικό υλικό (RNA ή DNA) του ιού είναι ασφαλή και σχετικά εύκολο να αναπτυχθούν. Η παραγωγή τους βασίζεται στη σύνθεση γενετικού υλικού του ιού το οποίο κωδικοποιεί για ένα ιϊκό αντιγόνο. Το γενετικό υλικό στη συνέχεια εισάγεται σε ανθρώπινα κύτταρα τα οποία παράγουν το ιϊκό αντιγόνο, κινητοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Να σημειωθεί ότι, προς το παρόν, κανένα από τα υφιστάμενα εγκεκριμένα εμβόλια δεν έχει βασιστεί σε αυτήν τη τεχνολογία. Με την ανάπτυξη αυτού του τύπου εμβολίου δραστηριοποιούνται τουλάχιστον 20 ομάδες διεθνώς.
Εμβόλια που βασίζονται σε ιικούς φορείς
Σε αυτήν την τεχνολογία παραγωγής εμβολίων χρησιμοποιείται ως φορέας ένας ιός, όπως της ιλαράς, ή ο αδενοϊός, που είναι γενετικά τροποποιημένος ώστε να παράγει πρωτεΐνες (αντιγόνα) του κορονοϊού. Αυτοί οι ιοί είναι εξασθενημένοι και δεν προκαλούν νόσο. Υπάρχουν δύο τύποι τέτοιων φορέων: i) αυτοί που μπορούν να πολλαπλασιάζονται στα κύτταρα του ξενιστή και ii) αυτοί που δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν γιατί βασικά τους γονίδια έχουν απενεργοποιηθεί. Σε αυτήν την κατηγορία εμβολίων ενεργοποιούνται 25 ομάδες.
- Ιικοί φορείς που μπορούν να πολλαπλασιαστούν σε ανθρώπινα κύτταρα (π.χ. εξασθενημένος ιός ιλαράς). Παράδειγμα τέτοιου εμβολίου είναι το πρόσφατα εγκεκριμένο εμβόλιο έναντι του ιού του Εbola. Αυτά τα εμβόλια είναι ασφαλή και προκαλούν ισχυρή ανοσιακή απάντηση, αν και ενδεχόμενη ανοσία στο φορέα (π.χ. στον ιό της ιλαράς) μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.
- Ιικοί φορείς που δεν πολλαπλασιάζονται (π.χ. εξασθενημένος αδενοϊός). Προς το παρόν, κανένα υφιστάμενο εγκεκριμένο εμβόλιο δεν έχει βασιστεί σε αυτήν την τεχνολογία η οποία χρησιμοποιείται εκτενώς σε γονιδιακή θεραπεία. Η χρήση ενισχυτών δόσης μπορεί να είναι απαραίτητες για να προκαλέσουν μακροχρόνια ανοσία.
Εμβόλια που βασίζονται σε ιικές πρωτεϊνες
- Εμβόλια που αφορούν σε χορήγηση ιϊκών πρωτεϊνών. Τα «παραδοσιακά» αυτά εμβόλια βασίζονται στην χορήγηση ιϊκών πρωτεϊνών ή τμήματων ιϊκής πρωτεΐνης (αντιγόνων) στον άνθρωπο. Με αυτήν την κατηγορία εμβολίων ασχολούνται 28 ερευνητικές ομάδες διεθνώς οι οποίες εστιάζονται στην εξωτερική πρωτεΐνη του ιού (spike) και συγκεκριμένα στο τμήμα της πρωτεΐνης που αλληλεπιδρά με τον υποδοχέα των κυττάρων του ξενιστή. Τα εμβόλια αυτά, προκειμένου να προκαλέσουν ικανοποιητική ανοσία, συνήθώς απαιτούν τη συγχορήγηση ανοσο-ενισχυτικών και πιθανώς πολλές δόσεις χορήγησης. Παρόμοια εμβόλια είχαν αναπτυχθεί επιτυχώς κατά του ιού SARS-CoV (επιδημία SARS του 2003) σε πιθήκους, αλλά δεν έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπους.
- Εμβόλια που βασίζονται σε κενά ιϊκά σωματίδια που μοιάζουν με το ιό. Τα κενά ιϊκά σωμάτια που χρησιμοποιούνται σε αυτή την κατηγορία εμβολίων προσομοιάζουν τη δομή του κορωναϊού αλλά δεν είναι μολυσματικά επειδή δεν διαθέτουν γενετικό υλικό. Πέντε ομάδες εργάζονται σε εμβόλια αυτού του τύπου, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ισχυρή ανοσιακή απάντηση, αλλά είναι σχετικά δύσκολο να παρασκευαστούν.
Εμβόλια που θα βασίζονται στον ίδιο τον κορονοϊο SARS-CoV-2
Τουλάχιστον 7 ερευνητικές ομάδες προσπαθούν να αναπτύξουν εμβόλιο στη βάση αυτής της επίσης «παραδοσιακής» τεχνολογίας η οποία βασίζεται στη χρήση εξασθενημένων ή αδρανοποιημένων εκδοχών του κορονοϊού. Πολλά υφιστάμενα εμβόλια (π.χ. έναντι της ιλαράς ή της ευλογιάς) έχουν βασιστεί σε αυτήν την τεχνολογία, αλλά χρειάζονται εκτεταμμένες δοκιμές προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφάλεια τους. Στη βάση αυτών των τεχνολογιών αναφέρονται γενικά δύο κατηγορίες εμβολίων.
- Εμβόλια που αφορούν σε εξασθενημένο ιό. Ο ιός εξασθενεί συνήθως μέσω χορήγησης σε πειραματόζωα ή ανθρώπινα κύτταρα όπου συσσωρεύει μεταλλαγές οι οποίες μειώνουν τη νοσηρότητα του. Στην παρούσα φάση γίνεται προσπάθεια να εξασθενήσει ο κοροοϊός μέσω κατευθυνόμενων γενετικών αλλαγών που θα οδηγούν σε μειωμένη αποτελεσματικότητα παραγωγής ιϊκών πρωτεϊνών.
- Εμβόλια που βασίζονται σε αδανοποιημένο ιό. Σε αυτόν τον τύπο εμβολίου ο ιός χορηγείται αδρανοποιημένος στον οργανισμό. Η παραγωγή αυτών των μη μολυσματικών ιών απαιτεί μεγάλες αρχικές ποσότητες μολυσματικών ϊικών σωματιδίων.
Σε πολύ πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό SCIENCE περιγράφονται επιτυχείς δοκιμές ενός νέου εμβολίου το οποίο φαίνεται να παρέχει προστασία σε πιθήκους έναντι του κορονοϊού SARS-CoV-2. Το εμβόλιο αυτό αφορά σε εξασθενημένη εκδοχή του ιού, δεν προκάλεσε παρενέργειες στους πιθήκους και ήδη (από τις 16 Απριλίου) έχουν ξεκινήσει κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
