Αυτή τη φορά ο Donald Trump δεν υπερέβαλε καθόλου. Η επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία ήταν πράγματι “καταπληκτική” αφού ο Αμερικανός πρόεδρος εξασφάλισε συμβόλαια ύψους 300 – 400 δισ. δολαρίων για τις αμερικανικές εταιρείες.
"Αυτή είναι μια καταπληκτική ημέρα. Καταπληκτικές επενδύσεις στις ΗΠΑ, εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις προς τις ΗΠΑ και δουλειές, δουλειές, δουλειές”, δήλωνε περιχαρής ο D. Trump το περασμένο Σάββατο μετά την ανακοίνωση 34 συμφωνιών μεταξύ ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας σε διάφορους τομείς όπως η άμυνα, το πετρέλαιο, η ενέργεια και οι αερομεταφορές κ.α. Το οικονομικό αντίκρισμα των συμφωνιών δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, αλλά ο Σαουδάραβας Υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για 380 δισ. δολάρια ενώ αναλυτές ανεβάζουν το τίμημα στα 400 δισ. δολάρια σε βάθος δεκαετίας. Το σίγουρο είναι ότι σύμφωνα με αξιωματούχος του Λευκού Οίκου μόνο τα συμβόλαια πώλησης οπλικών συστημάτων στη Σαουδική Αραβία κοστολογούνται στα 110 δισ. δολάρια.
Ενδεικτικά, η Σαουδική Αραβία θα αγοράσει άρματα μάχης, θωρακισμένα οχήματα, πλοία παράκτιας άμυνας, συλλογές αναβάθμισης πυρομαχικών, ραντάρ και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό, από την “αφρόκρεμα” των αμερικανικών βιομηχανιών αμυντικού υλικού (Raytheon, Boeing, Lockheed Martin). Παράλληλα δεκάδες άλλες συμφωνίες στους τομείς της ενέργειας και των υποδομών θα δώσουν δουλειά σε χιλιάδες Αμερικανούς και μάλιστα σε βάθος χρόνου, εξέλιξη που κάνει τον D. Trump να φαίνεται αξιόπιστος στα μάτια των ψηφοφόρων του, αφού ένα από τα κύρια εκλογικά του προτάγματα ήταν η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για τους Αμερικανούς.
Η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριμένη συμφωνία, θεωρείται από τους περισσότερους αναλυτές ως η πρώτη χειροπιαστά καλή είδηση για τη διακυβέρνηση Trump στον τομέα της οικονομίας. Για τον λόγο αυτό προετοιμάστηκε με εξαιρετική προσοχή, με εμπλοκή προσώπων που εμπιστεύεται απόλυτα ο Αμερικανός πρόεδρος. Σύμφωνα με πληροφορίες των New York Times, o Jared Kushner, γαμπρός αλλά και σύμβουλος του D. Trump, τηλεφώνησε προσωπικά στον πρόεδρο της Lockheed Martin, προκειμένου o δεύτερος να κάνει καλύτερη προσφορά για κάποια οπλικά συστήματα που ενδιέφεραν τους Σαουδάραβες. Άλλωστε, η Σαουδική Αραβία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής αμερικανικών οπλικών συστημάτων παγκοσμίως, αφού απορροφούσε το 10% των αμερικανικών εξαγωγών ετησίως, για την πενταετία 2011 – 2016.
Ωστόσο το συγκεκριμένο ταξίδι και η εν λόγω συμφωνία δεν έχουν αμιγώς οικονομικό χαρακτήρα, αφού οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι ο D. Trump θέλει να δώσει το στίγμα της δικής του πολιτικής στην περιοχή τους Κόλπου, πολιτική που φαίνεται να είναι ριζικά αντίθετη με εκείνη του προκατόχου του. Ενώ, λοιπόν, ο Barack Obama επεδίωξε και τελικά πέτυχε μια συμφωνία με το Ιράν, ο D. Trump θεωρεί ότι η Τεχεράνη πρέπει να αντιμετωπιστεί πιο αποφασιστικά. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Rex Tillerson, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι οι αμυντικές συμφωνίες που ανακοινώθηκαν έχουν ως στόχο να αντιμετωπίσουν «την κακή ιρανική επιρροή». Απευθυνόμενος, δε, στον επανεκλεγέντα πρόεδρο του Ιράν Hassan Rouhani , ζήτησε την διάλυση του ιρανικού «τρομοκρατικού δικτύου» και τον τερματισμό των ιρανικών δοκιμών βαλλιστικών πυραύλων.
Σαουδική Αραβία και Ιράν ανταγωνίζονται για την επιρροή στη Μέση Ανατολή και μέχρι στιγμής έχουν έρθει αντιμέτωπες σε εδάφη τρίτων, στον εμφύλιο της Συρίας, όπου υποστηρίζουν αντίπαλες ομάδες αλλά και στην Υεμένη, όπου τα πολεμικά αεροσκάφη της Σαουδικής Αραβίας συχνά βομβαρδίζουν τις δυνάμεις των ανταρτών Χούτι, συμμάχων του Ιράν, που ελέγχουν την πρωτεύουσα Σαναά.
Εξίσου σημαντικό ήταν και το μήνυμα που θέλει να περάσει ο D. Trump στις χώρες του Κόλπου, επιχειρώντας να ακυρώσει την αίσθηση που υπάρχει σε μερίδα του μουσουλμανικού κόσμου ότι τρέφει αντιισλαμικά αισθήματα. Κρίσιμης σημασίας προς την κατεύθυνση αυτή ήταν και η ομιλία που έδωσε στο πλαίσιο στο πλαίσιο περιφερειακής Συνόδου, για τον τρόπο αντιμετώπισης του ισλαμικού φονταμεταλισμού.
Εκεί, ο Αμερικανός πρόεδρος υπογράμμισε ότι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν είναι μια μάχη μεταξύ διαφορετικών θρησκειών, μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, αλλά μια μάχη μεταξύ βαρβάρων εγκληματιών που επιδιώκουν να εξαφανίσουν την ανθρώπινη ζωή, στο όνομα της θρησκείας. “Οι άνθρωποι θέλουν να προστατεύσουν τη ζωή και θέλουν να προστατεύσουν τη θρησκεία τους. Αυτή είναι μια μάχη μεταξύ του καλού και του κακού”, τόνισε ο D. Trump.
Η επίσκεψη D. Trump – η πρώτη του σε άλλη χώρα ως πρόεδρος - και η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας έχει, όμως, μία ακόμη πτυχή, η οποία αφορά αμιγώς την εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας. Αναλυτές θεωρούν ότι πρόκειται για μεγάλη προσωπική επιτυχία του πρίγκιπα Mohammed bin Salman, δεύτερου στη σειρά διαδοχής στον οίκο των Σαούντ. Ο 31χρονος πρίγκιπας, που είναι υπουργός Άμυνας, έχει τη φήμη μεταρρυθμιστή και έχει εκπονήσει ένα στρατηγικό πλάνο για τη σταδιακή απαγκίστρωση της σαουδαραβικής οικονομίας από το πετρέλαιο σε βάθος δύο δεκαετιών, ήταν ο ενορχηστρωτής τόσο της συμφωνίας ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας όσο και της περιφερειακής Συνόδου, για τον τρόπο αντιμετώπισης του ισλαμικού φονταμεταλισμού.
Ο σημερινός μονάρχης της χώρας, ο Salman bin Abdulaziz Al Saud, είναι 81 ετών, και έχει ήδη ορίσει ως διάδοχό του τον ανιψιό του, Muhammad bin Nayef, ωστόσο δυτικοί αναλυτές επισημαίνουν με νόημα ότι τα τελευταία χρόνια ο νεότερος bin Salman έχει συγκεντρώσει στα χέρια του σημαντική εξουσία.
Εν κατακλείδι, αυτό που φάνηκε ξεκάθαρα με την επίσκεψη Trump στην Σαουδική Αραβία είναι ότι οι φόβοι που υπήρχαν, λόγω της προεκλογικής ρητορικής του Αμερικανού προέδρου, για στροφή των ΗΠΑ στον απομονωτισμό, απομακρύνονται όλο και περισσότερο. Οι ΗΠΑ δεν έχουν την πολυτέλεια να αποστασιοποιηθούν από τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε κρίσιμες περιοχές του πλανήτη, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον Περσικό Κόλπο. Η Σαουδική Αραβία είναι σύμμαχος - κλειδί για τις ΗΠΑ όχι μόνο για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και γιατί το οικονομικό και γεωπολιτικό της αποτύπωμα είναι πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί. Και αυτό είναι κάτι που ακόμα και ο Donlad Trump μπορεί να κατανοήσει.
Πηγές: Bloomberg, The WSJ, The Indepedent
Photo by BANDAR ALGALOUD / SAUDI ROYAL COUNCIL / HANDOUT/Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Images
