Τη ένταξη της Βενετίας στον κατάλογο με τις απειλούμενες τοποθεσίες Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μέσο προάσπισης του «διαμαντιού» του ιταλικού Βορρά από τον μαζικό τουρισμό, τα αναπτυξιακά έργα που απειλούν την ακεραιότητα των πολιτιστικών, περιβαλλοντικών και τοπικών χαρακτηριστικών, καθώς και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, εισηγείται (ξανά) η Unesco.
Κρούοντας για πολλοστή φορά τον κώδωνα του κινδύνου για τη «Γαληνοτάτη», ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (Unesco) προειδοποιεί σε νέα έκθεση με «μη αναστρέψιμη» καταστροφή λόγω του υπερτουρισμού, της υπερανάπτυξης και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, και ζητά να συμπεριληφθεί η Βενετία στη λίστα των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που διατρέχουν κίνδυνο.
Ζητούμενο της Unesco είναι να ενθαρρύνει τη βέλτιστη διαχείριση μίας απειλητικής για τη Βενετία κατάστασης σε πολλαπλά μέτωπα· κατηγορεί τις ιταλικές αρχές για «έλλειψη στρατηγικού οράματος» προς αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει μία ιστορική πόλη και ένας εκ των πλέον γραφικών και δημοφιλών τουριστικών προορισμών της Ιταλίας, ο οποίος και ανήκει στις συνολικά 1.157 τοποθεσίες Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η σύσταση ήλθε εν όψει της 45ης συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η οποία θα λάβει χώρα στη Σαουδική Αραβία τον Σεπτέμβριο.
Εκπρόσωπος του δήμου της Βενετίας δήλωσε ότι οι τοπικές Αρχές θα «διαβάσουν προσεκτικά» την πρόταση της UNESCO και εν συνεχεία θα συζητηθεί με την ιταλική κυβέρνηση.
Αντανακλώντας τη μακρά διαμάχη για τη Βενετία, γνωστή ως «La Serenissima» αν και κάθε άλλο παρά γαλήνια είναι σήμερα, πρώην δήμαρχος της πόλης κατήγγειλε ότι η Unesco ότι είναι «ένα από τους πλέον άχρηστους και ακριβούς οργανισμούς επί προσώπου γης». Ο Μάσιμο Κάκιαρι είπε ότι η Unesco «κρίνει χωρίς να ξέρει και εκφράζει απόψεις δεξιά και αριστερά, τις οποίες καλά θα κάνουμε να αγνοήσουμε».
«Δεν μας δίνουν καμία χρηματοδότηση για να κάνουμε αλλαγές, το μόνο που κάνουν είναι να επικρίνουν... Λες και χρειαζόταν η Βενετία την Unesco για να είναι τόπος παγκόσμιας κληρονομιάς. Χρειαζόμαστε περισσότερη δράση και λιγότερα λόγια», συνέχισε.
Η ένταξη της Βενετίας στη λίστα κινδύνου είχε ήδη προταθεί από την Unesco πριν από δύο χρόνια, αλλά αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή λόγω ορισμένων έκτακτων μέτρων που έλαβε η ιταλική κυβέρνηση. Μεταξύ αυτών, η απαγόρευση της εισόδου μεγάλων πλοίων, και κυρίως κρουαζιερόπλοιων, στο κανάλι του Αγίου Μάρκου, και η υπόσχεση ότι θα ξεκινήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο διατήρησης του χαρακτήρα της Βενετίας.
H απαγόρευση στην άφιξη κρουαζιερόπλοιων βρίσκεται σε ισχύ, όμως κατά την Unesco θα πρέπει να επεκταθεί και σε άλλα μοντέλα σκαφών που είναι πολύ ρυπογόνα.
Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα La Repubblica, εμπειρογνώμονες της Unesco έχουν απευθύνει πολλές επιστολές στην ιταλική κυβέρνηση ζητώντας ενημέρωση και ακριβές χρονοδιάγραμμα για το τι προτίθεται να πράξει. Οι απαντήσεις που έλαβαν κρίθηκαν ανεπαρκείς.
Η έκθεση της Unesco, που περιήλθε στην κατοχή της εφημερίδας, αναφέρει επίσης ότι οι αρμόδιες για την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης αρχές στην πόλη δεν διαθέτουν στρατηγική για την αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής. Ένας πλανήτης που θερμαίνεται έχει καταστροφικές επιπτώσεις προκαλώντας άνοδο της στάθμης της θάλασσας, επομένως η Βενετία- η οποία περιβάλλεται από νερό- είναι πολύ ευάλωτη στις πλημμύρες.
Επιπλέον, περίπου 28 εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται τη Βενετία κάθε χρόνο. Αυτό οδηγεί σε όλο και περισσότερα έργα αστικής επέκτασης, τα οποία με τη σειρά τους βλάπτουν την πόλη. Μεταξύ άλλων, η Unesco πιστεύει ότι τα πολυώροφα κτήρια μπορεί να να «έχουν σημαντικό αρνητικό οπτικό αντίκτυπο» στην πόλη και θα πρέπει να χτίζονται μακριά από το κέντρο.
Η Unesco απαριθμεί 55 μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς παγκοσμίως «σε κίνδυνο», ενώ άλλα 204 παρακολουθούνται στενά από τον οργανισμό λόγω των απειλών που αντιμετωπίζουν. Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της Αυστραλίας δεν εντάχθηκε στη φετινή λίστα παρά το γεγονός ότι παραμένει υπό «σοβαρή απειλή» από την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση των υδάτων. Η Unesco θα επανεξετάσει τις προσπάθειες της αυστραλιανής κυβέρνησης για τη διατήρηση των υφάλων εντός του 2024.