Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στη Μ. Βρετανία καθώς οι υπογραφές για την ακύρωση του Brexit ξεπέρασαν τα 5 εκατομμύρια την ώρα που ένα εκατομμύριο πολίτες έστειλαν πολύ ηχηρό μήνυμα στην Τερέζα Μέι για δεύτερο δημοψήφισμα, το οποίο δύσκολα πλέον μπορεί να αγνοήσει.
Λίγες ώρες μετά το εντυπωσιακό συλλαλητήριο στο Λονδίνο, ο υπουργός Brexit Στίβεν Μπάρκλει δείχνει να ακούει το αίτημα του πλήθους και να βάζει στο τραπέζι την προοπτική διεξαγωγής νέου δημοψηφίσματος. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Φίλιπ Χάμοντ, χαρακτηρίζει «υπερβολική πολυτέλεια» την ανατροπή της Μέι, τονίζοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να εξεταστεί το αίτημα του κόσμου για νέο δημοψήφισμα.
Η πολιτική κατάσταση σήμερα στο νησί μπορεί να περιγραφεί με μία μόνο λέξη: χάος! Μετά από δύο ολόκληρα χρόνια ταραχωδών διαπραγματεύσεων η Μ. Βρετανία έφτασε - στην εβδομάδα που κανονικά θα ήταν η τελευταία της στην Ευρωπαϊκή Ένωση - να μην έχει συμφωνία και στην ουσία ούτε πρωθυπουργό. Οι φωνές που ζητούν την παραίτηση της Μέι αυξάνονται εκθετικά και μαζί τους οι πιθανότητες διεξαγωγής πρόωρων εκλογών.
Τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται βέβαιο αυτή τη στιγμή, καθώς το μόνο που μπορεί με σχετική σιγουριά να αποκλειστεί είναι ένα «no-deal Brexit». Όλα τα υπόλοιπα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, από τη διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος και πρόωρων εκλογών μέχρι την εξεύρεση λύσης μέσω μιας φόρμουλας που θα οδηγεί σε πιο ήπια έξοδο από την Ε.Ε. έως τις ευρωεκλογές, στα πρότυπα της σχέσης που υπάρχει με τη Νορβηγία.
Παράλληλα, οι φωνές υπέρ της διεξαγωγής ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit μεταφέρθηκαν από το διαδίκτυο στους δρόμους του Λονδίνου και μέχρι την πόρτα της Τ. Μέι, στην Ντάουνινγκ Στριτ, ενώ το ψήφισμα για την ακύρωση του άρθρου 50 έσπασε κάθε ρεκόρ συγκεντρώνοντας πάνω από 5 εκατομμύρια υπογραφές.
Στην παρούσα φάση κανείς δεν γνωρίζει τι θα συμβεί και το χειρότερο απ' όλα είναι ότι δεν υπάρχει ένας ηγέτης που να πείσει τους πολίτες ότι η κατάσταση δεν θα επιδεινωθεί. Η Μέι αδυνατεί να περάσει τη δική της συμφωνία για το Brexit από την διαιρεμένη Βουλή των Κοινοτήτων αλλά την ίδια ώρα προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στην καρέκλα της.
Αναμφίβολα, το συλλαλητήριο που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 23 Μαρτίου, και στο οποίο συμμετείχαν περίπου 1 εκατομμύριο πολίτες, έστειλε σαφέστατο μήνυμα συσπείρωσης του κόσμου υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. και κατά της Μέι, αλλά κυρίως υπέρ της… επανάληψης του δημοψηφίσματος του Ιουνίου 2016. Όμως, επειδή οι Βρετανοί είναι… Βρετανοί, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα στην περίπτωση που στηθούν εκ νέου κάλπες.
Σήμερα, ξεκινά η εβδομάδα των παθών της Μέι, ενώ πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι έως το τέλος της εβδομάδας η Βρετανίδα πρωθυπουργός θα έχει υποχρεωθεί σε παραίτηση, αφού δεν δείχνει να γλιτώνει μία νέα βαριά ήττα στη βουλή.
Πόσο πιθανό είναι ένα δεύτερο δημοψήφισμα;
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες βάσει των οποίων μπορεί να γίνει άμεσα δεκτό το αίτημα των Βρετανών που συμμετείχαν στο συλλαλητήριο του Σαββάτου. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Independent, χρειάστηκε σχεδόν ένας χρόνος για να οργανωθεί το δημοψήφισμα του 2016, ωστόσο αυτή τη φορά θα μπορούσε να γίνει μέσα σε 21 εβδομάδες.
Και αυτό γιατί πρέπει να περάσει από τη βουλή και στη συνέχεια να περάσουν 10 προεκλογικές εβδομάδες, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι χρειάζεται να συμφωνήσουν όλοι στο ερώτημα που θα κληθούν να απαντήσουν μέσω του δημοψηφίσματος οι Βρετανοί καθώς οι οπαδοί του Brexit θέλουν να αναφέρεται ξεκάθαρα και η δική τους επιθυμία.
Για να φτάσουμε έως εκεί, ήτοι στην τελική ετυμηγορία του κόσμου, θα πρέπει να υπάρξει στήριξη από την κυβέρνηση, αν και η Μέι το έχει αποκλείσει. Βέβαια, τα περιθώρια στενεύουν απειλητικά και η Μέι δείχνει πιο αδύναμη από ποτέ.
Ένα σενάριο θα ήταν να προτείνει η Μέι ένα δεύτερο δημοψήφισμα σε αντάλλαγμα της στήριξης των βουλευτών στην συμφωνία της για το Brexit. Οι βουλευτές των Εργατικών Φιλ Γουίλσον και Πίτερ Κάιλ έχουν επεξεργαστεί μία τροπολογία για μία διαφορετική «ψήφο εμπιστοσύνης», στην οποία η έγκριση της συμφωνίας της Μέι θα είναι προαπαιτούμενο για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Ένα άλλο σενάριο που κερδίζει έδαφος είναι να κληθούν να ψηφίσουν οι βουλευτές για τις προτιμήσεις τους αναφορικά με το Brexit, σε μη δεσμευτικές ψηφοφορίες, σε μια προσπάθεια να αποκαλυφθεί το τι θέλει η πλειοψηφία των βουλευτών.
Στην Ντάουνινγκ Στριτ εξετάζουν να δοθούν στους βουλευτές 7 διαφορετικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας της Τ. Μέι, της διεξαγωγής δεύτερου δημοψηφίσματος, του σκληρού Brexit και μίας συμφωνίας που θα δίνει στη Βρετανία το δικαίωμα συμμετοχής στην ενιαία αγορά και στην τελωνειακή ένωση.
Είναι προφανές πως αν η επιλογή του δημοψηφίσματος κερδίσει τότε η Μέι να αναγκαστεί να σκεφτεί ξανά τη συγκεκριμένη προοπτική.
Στο μεταξύ, η εντυπωσιακή συμμετοχή στο ψήφισμα υπέρ της ακύρωσης του άρθρου 50 συνοδεύτηκε από τις συνηθισμένες σε τέτοιες περιπτώσεις θεωρίες συνωμοσίας οι οποίες «αποκάλυπταν» ότι ο αριθμός των υπογραφών έφτασε σε τόσο υψηλό επίπεδο με την συνδρομή bots.
Ωστόσο, η Βουλή των Κοινοτήτων ανακοίνωσε μέσω twitter ότι το 96% των υπογραφών είναι από τη Μ. Βρετανία και ότι οι υπογραφές από το εξωτερικό είναι νόμιμες καθώς αφορούν Βρετανούς πολίτες που ζουν στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με την εταιρεία Tableau, από τα συνολικά 16.000 ψηφίσματα που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του κοινοβουλίου, το ψήφισμα για την ακύρωση του Brexit έχει συγκεντρώσει 3 φορές περισσότερες υπογραφές από το άθροισμα όλων των ψηφισμάτων υπέρ του Brexit.
