Κάθε άλλο παρά κεραυνό εν αιθρία συνιστά η «εκπαραθύρωση» από την κυβέρνηση Σούνακ της Σουέλα Μπράβερμαν, εκλεκτής της λαϊκιστικής δεξιάς πτέρυγας των Τόρις. Το ακριβώς αντίθετο ισχύει για την επάνοδο του Ντέιβιντ Κάμερον, αρχιτέκτονα του δημοψηφίσματος για το Brexit, το οποίο και σήμανε τους τίτλους τέλους της πρωθυπουργίας του μετά την επικράτηση της ψήφου υπέρ της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η επιστροφή Κάμερον με την ανάληψη του χαρτοφυλακίου των Εξωτερικών αιφνιδίασε άπαντες. Πρόκειται για τον πρώτο πρώην πρωθυπουργό μεταπολεμικά που υπηρετεί στο υπουργικό συμβούλιο διαδόχου του από την δεκαετία του '70, όταν ο συντηρητικός σερ Άλεκ Ντάγλας-Χιουμ ανέλαβε επικεφαλής διπλωματίας στην κυβέρνηση του Τεντ Χιθ.
Σε στιγμή κατά την οποία η «άβυσσος» χωρίζει το Συντηρητικό Κόμμα από τους Εργατικούς στις δημοσκοπήσεις και ο ίδιος αδυνατεί να κλείσει την ψαλίδα έχοντας απέναντί του και τους ψηφοφόρους και το κόμμα του, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, επιλέγει να στραφεί στο κέντρο αντί να λειτουργήσει κατευναστικά προς τη σκληρή δεξιά των Τόρις.
Η απομάκρυνση της υπουργού Εσωτερικών, Σουέλα Μπράβερμαν, ήταν ουσιαστικά μονόδρομος αφότου έφθασε σε σημείο να τον αψηφά επιδεικτικά, έχοντας ήδη πυροδοτήσει περισσότερες πολιτικές διαμάχες από οποιονδήποτε άλλο προκάτοχό της. Όμως η πρόσκληση στον Ντέιβιντ Κάμερον ήταν επιλογή, η οποία και εκπέμπει σαφές πολιτικό μήνυμα εντός και εκτός κόμματος, και ενέχει πρόσθετο πολιτικό ρίσκο.
Η ετυμηγορία των ψηφοφόρων θα έλθει το νωρίτερο σε έναν χρόνο, σίγουρα όχι πριν το Δεκέμβριο του 2024 άνευ απροόπτου, αλλά η «ετυμηγορία» των βουλευτών των Τόρις ίσως φθάσει πολύ νωρίτερα.
Ο Ρίσι Σούνακ, ο πρώτος ασιατικής καταγωγής πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ανέλαβε τον Οκτώβριο του 2022 τα ηνία των Τόρις και τις τύχες του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τα πολιτικά συντρίμμια που άφησε πίσω της Λιζ Τρας. Διεκδίκησε και κέρδισε την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος με τη δέσμευση να βγάλει την παράταξη και τη χώρα από το τέλμα στη σκιά της ταραχώδους θητείας του Μπόρις Τζόνσον και του ακόλουθου «πειράματος» με την Λιζ Τρας.
Ωστόσο, μόλις ένα χρόνο αργότερα ο ίδιος δέχεται ανοιχτή εσωκομματική αμφισβήτηση και η δημοτικότητά του βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Για την ακρίβεια σήμερα είναι τόσο αντιδημοφιλής όσο και ο Μπόρις Τζόνσον όταν οι Τόρις του έδειξαν την «έξοδο» στη σκιά του σκανδάλου Partygate.
Η επάνοδος Κάμερον -ο οποίος είχε ασκήσει πρόσφατα σκληρή κριτική στον Σούνακ για την απόφαση κατάργησης των φιλόδοξων σχεδίων της σιδηροδρομικής σύνεσης HS2- χαιρετίστηκε από κεντρώους βουλευτές, όμως ουδόλως χαροποίησε την (ήδη εξοργισμένη από την απομάκρυνση Μπράβερμαν) λαϊκιστική δεξιά πτέρυγα που σαφώς δεν… ξέχασε την εκστρατεία του πρώην πρωθυπουργού υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η επιστροφή του στην κυβέρνηση κινδυνεύει τώρα να αναζωπυρώσει τη διχαστική συζήτηση για το Brexit στους κόλπους των Τόρις -σε περίοδο μάλιστα που οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν καθαρά πως όλο και περισσότεροι Βρετανοί μετανιώνουν για την έξοδο από την ΕΕ.
Οι αντιπολιτευόμενοι Εργατικοί από την πλευρά τους «χτυπούν» τον Ρίσι Σούνακ, λέγοντας ότι προ εβδομάδων ο Βρετανός πρωθυπουργός έλεγε ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον ήταν μέρος ενός αποτυχημένου status quo και τώρα τον φέρνει ο ίδιος πίσω ως «σανίδα σωτηρίας». Μιλούν για «πράξη απελπισίας σε ευθεία αντιδιαστολή με τον γελοίο ισχυρισμό του πρωθυπουργού ότι προσφέρει την αλλαγή από τα 13 χρόνια αποτυχίας των Τόρις».
Όσο για αυτή καθαυτή την αποπομπή Μπράβερμαν, ρίχνει την αυλαία μιας ταραχώδους και συχνά αμφιλεγόμενης θητείας, την οποία συνόψισε με ακρίβεια η σκιώδης υπουργός Εσωτερικών των Εργατικών, Ιβέτ Κούπερ λέγοντας πως «κανένας άλλος υπουργός Εσωτερικών δεν θα το έκανε ποτέ αυτό». Όπου «αυτό» είναι το άρθρο γνώμης στους Times, στο οποίο κατηγόρησε τη βρετανική αστυνομία ότι είναι εγγενώς προκατειλημμένη απέναντι στις διαδηλώσεις αριστερών, κάνοντας επίσης ορισμένες αδέξιες συγκρίσεις με τη Βόρεια Ιρλανδία, οι οποίες προκάλεσαν πραγματική οργή.
Η Μπράβερμαν μίλησε για «δύο μέτρα και σταθμά» στις διαδηλώσεις, υπονοώντας ότι η αστυνομία ήταν σκληρή με τους δεξιούς διαδηλωτές, αλλά «χαλαρή» με εκείνους που μετείχαν σε διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων. Το Εργατικό Κόμμα κατήγγειλε ότι η επίμαχη δήλωση φούντωσε τις εντάσεις σε φιλοπαλαιστινιακή διαδήλωση και αντιδιαδήλωση της ακροδεξιάς το Σάββατο, όταν συνελήφθησαν σχεδόν 150 άτομα.
Το άρθρο είχε σταλεί στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ για έγκριση, όπως ορίζει ο υπουργικός κώδικας, ωστόσο μία σειρά από αλλαγές που απαιτήθηκαν φαίνεται ότι αγνοήθηκαν ή τουλάχιστον δεν έγιναν. Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς μια πιο άμεση αμφισβήτηση της εξουσίας ενός πρωθυπουργού, ειδικά από μια υπουργό που επί μήνες εξυπηρετεί τη δική της ατζέντα, αποφασισμένη ως φαίνεται να τοποθετηθεί ως η επιλογή για τη δεξιά πλευρά του Συντηρητικού κόμματος σε ένα μέλλον μετά τον Ρίσι Σούνακ, σχολιάζει ο Πίτερ Ουόκερ του Guardian.
Στο πρόσφατο ετήσιο συνέδριο των Τόρις στο Μάντσεστερ ο Ρίσι Σούνακ και οι πολιτικές του αμφισβητήθηκαν ανοιχτά και γκρεμίστηκαν οι όποιες ελπίδες του ότι ο κοινός φόβος της συντριβής στις βουλευτικές εκλογές του 2024 θα ενθάρρυνε το κατακερματισμένο κόμμα του να ενωθεί πίσω από ένα κοινό σκοπό. Η δική του ομιλία τελικά άνοιξε περισσότερα μέτωπα από όσα έκλεισε, κυρίως λόγω της ανακοίνωσης ότι βάζει στο «συρτάρι» λόγω υψηλού κόστους ένα μεγάλο έργο σιδηροδρομικής σύνδεσης υψηλής ταχύτητας που επρόκειτο να ενώσει το βόρειο με το νότιο τμήμα της χώρας.
Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει «εμφύλιος» στο κόμμα με τους προκατόχους του στην πρωθυπουργία να στρέφονται σύσσωμοι εναντίον του, περιλαμβανομένου του Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος και δήλωσε συγκεκριμένα για το έργο ότι ο Σούνακ «πέταξε 15 χρόνια διακομματικής συναίνεσης, η οποία διατηρήθηκε επί έξι κυβερνήσεις, και θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την επίτευξη συναίνεσης για οποιαδήποτε μελλοντικά έργα».
Μετά την αποδοχή της πρόσκλησης να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών, ο Κάμερον δήλωσε ευτυχής που ανέλαβε τον νέο του ρόλο σε μια εποχή παγκόσμιας αλλαγής: «Σπάνια ήταν πιο σημαντικό για αυτή τη χώρα να σταθεί στο πλευρό των συμμάχων μας, να ενισχύσει τις συνεργασίες μας και να διασφαλίσει ότι η φωνή μας ακούγεται. […] Αν και μπορεί να διαφωνούσα με ορισμένες επιμέρους αποφάσεις, είναι σαφές για μένα ότι ο Ρίσι Σουνάκ είναι ένας ισχυρός και ικανός πρωθυπουργός, ο οποίος επιδεικνύει υποδειγματική ηγεσία σε μια δύσκολη στιγμή», ανέφερε.
Στο πλαίσιο του ανασχηματισμού της βρετανικής κυβέρνησης, ο Τζέιμς Κλέβερλι μεταπηδά από το υπουργείο Εξωτερικών στο Εσωτερικών αντικαθιστώντας την Σουέλα Μπράβερμαν.
