Σε επιχείρηση διαχείρισης ζημιάς επιδίδεται ο Εμανουέλ Μακρόν μετά την τροπή που έλαβε η ψήφιση του αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου για το μεταναστευτικό, με την Μαρίν Λεπέν να διατυμπανίζει πως επικράτησαν οι θέσεις της Άκρας Δεξιάς και το πολιτικό Κέντρο να κλυδωνίζεται. Ήταν μία πύρρειος νίκη στην Εθνοσυνέλευση για τον Γάλλο πρόεδρο· η σταθερότητα της κυβέρνησης δεν διατρέχει σοβαρό άμεσο κίνδυνο, όμως επιβεβαιώνονται ξανά οι βαριές προεκτάσεις της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που χάθηκε το 2022 και ο πολιτικός αντίκτυπος της νέας νομοθεσίας θα είναι αισθητός μακροπρόθεσμα.
Η γαλλική κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε τόσες υποχωρήσεις προς αυστηροποίηση του πλαισίου του νομοσχεδίου για να διασφαλίσει την έγκρισή του που η Μαρίν Λεπέν άδραξε τη ευκαιρία και έφθασε να μιλά για «ιδεολογική νίκη» της Ακροδεξιάς, με τον Εμανουέλ Μακρόν να δέχεται «πυρά» πως ανοίγει το δρόμο της ανόδου της στην εξουσία -σε στιγμή κατά την οποία το κόμμα της Λεπέν έρχεται παράλληλα πρώτο στις δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024 (όπως πρώτο ήλθε και στις ευρωκάλπες του 2019).
Οι 88 βουλευτές του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού (RN) σε μία αιφνιδιαστική στροφή υπερψήφισαν το νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό. Η κυβέρνηση δεν χρειαζόταν τις ψήφους τους δεδομένου ότι κατόπιν σκληρών διαπραγματεύσεων (και σοβαρών υποχωρήσεων) είχε εξασφαλιστεί η στήριξη των Ρεπουμπλικανών. Στη συρρικνωμένη γκολική Δεξιά καταφεύγει σταθερά ο Μακρόν για να περνά νομοσχέδια με ad hoc συμφωνίες -αν δεν καταλήγει τελικά να χρησιμοποιεί την «πυρηνική επιλογή» του Άρθρου 4 για την παράκαμψη της Εθνοσυνέλευσης όπως στην περίπτωση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.
Ενόσω η Μαρίν Λεπέν οικειοποιούνταν την τελευταία σκληρή εκδοχή του επίμαχου νομοσχεδίου, 20 βουλευτές της κεντρώας Αναγέννησης του Μακρόν το καταψήφιζαν, 17 απείχαν και o υπουργός Υγείας Ορελιάν Ρουσό κατέθετε παραίτηση. Ο Εμανουέλ Μακρόν και η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν είχαν μόλις βρεθεί στη θέση να πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της ψήφισης του νομοσχεδίου με τις «ευλογίες» της Ακροδεξιάς ή στην επιστροφή στο σημείο μηδέν. Τελικά, η κυβέρνηση κατάφερε να περάσει το νόμο χάρη σε δέσμευση της τελευταίας στιγμής ότι δεν θέσει σε ισχύ το νόμο εάν δεν διαθέτει αρκετή υποστήριξη χωρίς την Ακροδεξιά.
Η πολιτική κρίση που ξέσπασε στην κυβέρνηση ώθησε τον Εμανουέλ Μακρόν να παραχωρήσει τηλεοπτική συνέντευξη για να υποστηρίξει αντίθετα ότι δεν υφίσταται πολιτική κρίση και να επιχειρήσει να αποδομήσει τα περί νίκης της Ακροδεξιάς. Υπεραμύνθηκε του νομοσχεδίου, κατηγόρησε την Μαρίν Λεπέν για «ωμούς ελιγμούς» και υποστήριξε ότι η νομοθεσία «δεν περιέχει ιδέες του Εθνικού Συναγερμού» και «δεν συνιστά νίκη του Εθνικού Συναγερμού». Όσο για την παραίτηση Ρουσό, ανέφερε πως σέβεται την απόφασή του να αποχωρήσει αλλά επέμεινε πως κανείς δεν είναι αναντικατάστατος, ο ίδιος «πρώτα απ’ όλους».
Είχε προηγηθεί δέκα ημέρες πριν η αιφνιδιαστική, βαρύτατη ήττα στην Εθνοσυνέλευση με την καταψήφιση της αρχικής εκδοχής του νομοσχεδίου, δίχως καν αυτό να περάσει από διαβούλευση. Ακροδεξιά και ριζοσπαστική Αριστερά ενώθηκαν πίσω από ψήφισμα των Πρασίνων για την απόρριψη του νομοσχεδίου, με την κυβέρνηση Μακρόν να καταλήγει να αναθέσει σε μικτή επιτροπή βουλευτών και γερουσιαστών να αναζητήσει συμβιβασμό.
Τα μέλη της ελεγχόμενης από τη Δεξιά Γερουσίας προσέθεσαν σειρά σκληρότερων μέτρων που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό κείμενο. Ο Μακρόν παραδέχθηκε ότι δεν συμφωνεί με όλες τις αλλαγές, αλλά δήλωσε ότι αυτό δεν είναι επαρκής λόγος για να εγκαταλείψει τη νομοθεσία που χρειάστηκε πάνω από ένα χρόνο για να καταρτιστεί και να εγκριθεί. Επισήμανε πως το νομοσχέδιο είναι προϊόν συμβιβασμού -«είναι αυτό που ήθελε ο λαός όταν ψήφισε και μας έδωσε μια σχετική πλειοψηφία», είπε.
Ο Γάλλος πρόεδρος υποστήριξε ότι η αντιμετώπιση των βασικών θεμάτων της ακροδεξιάς -ασφάλεια και μετανάστευση- είναι ο μόνος τρόπος για να μπει φρένο στην άνοδο του Εθνικού Συναγερμού. «Εάν θέλουμε να σταματήσουμε τον Εθνικό Συναγερμό να έρθει στην εξουσία, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που τον τροφοδοτούν. Και αυτό που τροφοδοτεί τον Εθνικό Συναγερμό είναι η εντύπωση ότι οι απαντήσεις μας [για το μεταναστευτικό] δεν είναι αποτελεσματικές», ανέφερε.
Λόγω των σοβαρών ενστάσεων στο κυβερνητικό στρατόπεδο, η κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει πάντως να δηλώνει ότι θα προσπαθήσει να περιορίσει τον αντίκτυπο του νομοσχεδίου. Ο Μακρόν έχει ζητήσει από το Συνταγματικό Δικαστήριο να το επανεξετάσει, καθώς ορισμένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κείμενο ως αποτέλεσμα των απαιτήσεων των Ρεπουμπλικανών ενδέχεται να είναι αντισυνταγματικά. Επιπλέον, η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν πρότεινε ότι η ίδια η κυβέρνηση θα μπορούσε να τροποποιήσει ορισμένες πτυχές του νόμου. Μπροστά και στη νέα κρίση, έντονη είναι η φημολογία ότι ο Μακρόν θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό αντικαθιστώντας την Ελιζαμπέτ Μπορν για να ρίξει τους τόνους.
Το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση εισάγει σειρά μέτρων για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων ποσοστώσεων που περιορίζουν τον αριθμό των αφίξεων στη Γαλλία και αυστηρότερων όρων για τις άδειες διαμονής οικογενειών. Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα μέτρα είναι η επιβαλλόμενη πενταετής αναμονή για τους νόμιμους μετανάστες που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση για παροχές κοινωνικής ασφάλισης, η οποία μπορεί να μειωθεί σε 30 μήνες εάν ο αιτών έχει εργασία.
Μακροπρόθεσμα, ο νέος μεταναστευτικός νόμος δημιουργεί νέες προκλήσεις για όποιον αντικαταστήσει τον Εμανουέλ Μακρόν ως επικεφαλής υποψήφιος του Κέντρου. Ορισμένα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κείμενο, όπως η δέσμευση για τη διοργάνωση ετήσιων κοινοβουλευτικών συζητήσεων για το ζήτημα ή ο καθορισμός ποσοστώσεων για την υποδοχή μεταναστών, ενδέχεται κατά τους αναλυτές να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα για τον Εθνικό Συναγερμό της Λεπέν να κυριαρχήσει στην πολιτική συζήτηση και να συρρικνώσει το χώρο για το Κέντρο να πραγματοποιήσει εκστρατεία για πιο ευνοϊκά θέματα.
Εξαιρετικά καυστικός είναι ειδικά ο γερμανικός Τύπος για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία. «Η κυβέρνηση Μακρόν πουλάει την ψυχή της» είναι ο τίτλος δημοσιεύματος της Süddeutsche Zeitung, με την εφημερίδα του Μονάχου να γράφει: «Τώρα θριαμβεύει η Μαρίν Λεπέν: Η πολιτικός που ο Μακρόν είχε υποσχεθεί με στόμφο ότι θα σταματήσει, η οποία ήταν και ο λόγος για τον οποίο εξελέγη δύο φορές ο Γάλλος πρόεδρος. Η επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος Εθνικός Συναγερμός (RN) χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ως 'ιδεολογική νίκη'. Και έχει δίκιο».
