Ενόσω ακόμη και πρώην εσωκομματικοί εχθροί «υποκλίνονται» στον Ντόναλντ Τραμπ στο συνέδριο των Ρεπουμπλικανών στο Μιλγουόκι στη σκιά της απόπειρας δολοφονίας που ήλθε να μεταβάλλει τα πολιτικά δεδομένα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη στέκεται θορυβημένη μπροστά στην επιλογή του Τζέι Ντι Βανς για την αντιπροεδρία και η Ουκρανία τρέμει για το τι μπορεί να της επιφυλάσσει το μέλλον.
O γερουσιαστής του Οχάιο, οπαδός του «Πρώτα η Αμερική» στην εξωτερική πολιτική και εκφραστής του αμερικανικού απομονωτισμού, έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους και όλα τα φόρα πως δεν θεωρεί ότι η οικονομική και στρατιωτική στήριξη προς την εμπόλεμη Ουκρανία είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκ των πλέον σφοδρών πολέμιων της στήριξης του Κιέβου στο Κογκρέσο, το μήνυμα το μετέφερε ξεκάθαρα στην Ευρώπη και κατά την προ μηνών παρουσία του στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια.
Ο Τζέι Ντι Βανς θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προστατέψει συνολικά την Ευρώπη «για πάρα πολύ καιρό», «δείχνοντας» από την ομπρέλα ασφαλείας που εκτείνει η Ουάσινγκτον μέσω των δεσμεύσεών της που απορρέουν από τον πυρήνα του Άρθρου 5 για τη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ έως τη στήριξη στον υπαρξιακό αγώνα που δίνει η Ουκρανία απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Ο πολιτικός κληρονόμος ή κλώνος Τραμπ, όπως τον χαρακτηρίζει το μέτωπο των Δημοκρατικών, θέλει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε διάλογο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν προς όφελος των «αμερικανικών συμφερόντων», και την Ουκρανία (θέλοντας και μη) σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Μόσχα που στην πράξη θα ισοδυναμούν με συνθηκολόγηση, ενώ έχει κατ' επανάληψη εκφραστεί με άκρως προσβλητικούς και αμφιλεγόμενους όρους για ευρωπαϊκές χώρες και κυβερνήσεις.
Για τον 39χρονο γερουσιαστή του Οχάιο, που πέραν της αντιπροεδρίας λαμβάνει και το «δαχτυλίδι» να ηγηθεί του κινήματος MAGA στη μετά Τραμπ εποχή, η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν δεν συνιστά υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη. Για την ακριβεία είτε συνιστά, είτε δεν συνιστά, δεν τον αφορά -όπως εν τέλει και αν καταλήξει να διαμελιστεί και να χάσει εδάφη η Ουκρανία.
Στη Διάσκεψη του Μονάχου τον περασμένο Φεβρουάριο αποσαφήνισε πως δεν θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποσυρθούν από το ΝΑΤΟ (υπό το φόβο του Τραμπ το Κογκρέσο έχει ήδη εδώ και καιρό περάσει σχετικές δικλείδες ασφαλείας που εμποδίζουν σχετική μονομερή προεδρική απόφαση), ούτε και να «εγκαταλείψει την Ευρώπη». Αλλά η Αμερική πρέπει να «παραδώσει» στην Ευρώπη την ευθύνη για την Ουκρανία και ο άξονας της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής πρέπει να μετατοπιστεί στην Ασία, δηλαδή προς μία πιο επιθετική πολιτική για τον περιορισμό της Κίνας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο στην Ανατολική Ασία. Αυτό θα είναι το μέλλον της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής για τα επόμενα 40 χρόνια και η Ευρώπη πρέπει να 'ξυπνήσει' ως προς αυτό», ανέφερε. Σύμβουλοί του μετέφεραν πως στο Μόναχο έστελνε ένα «μήνυμα αφύπνισης» στην Ευρώπη, ενόσω παράλληλα υποβάθμιζε στο σύνολό της τη ρωσική απειλή και τόνιζε πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κατασκευάσουν και να διαθέσουν τα όπλα που χρειάζεται η Ουκρανία για να συνεχίσει να μάχεται για να σώσει την επικράτειά της.
Μιλώντας το 2022 όχι σε διεθνή διάσκεψη αλλά στον πιο φιλόξενο podcast του ακροδεξιού, τραμπικού Στιβ Μπάνον, ο Τζέι Ντι Βανς αφήνε ελάχιστα περιθώρια παρερμηνειών για τις απόψεις του: «Νομίζω ότι είναι γελοίο το γεγονός ότι επικεντρωνόμαστε σε αυτά τα σύνορα στην Ουκρανία. Πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σας: Δεν με ενδιαφέρει πραγματικά τι θα συμβεί στην Ουκρανία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο»...
Η επιλογή Βανς έχει εντείνει τους φόβους ότι σε περίπτωση νίκης Τραμπ η Ευρώπη θα βρεθεί απέναντι σε μία αμερικανική διακυβέρνηση που θα ακολουθεί μία άκρως συναλλακτική εξωτερική πολιτική που θα αγγίζει από τις εγγυήσεις ασφαλείας έναντι συμμάχων και εν γένει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τους διεθνείς εταίρους τους, έως την οικονομία, την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και την προσήλωσή τους στους διεθνείς θεσμούς και την πολυμερή συνεργασία.
Ιδίως όσον αφορά την Ουκρανία, ο Βανς είναι το τελευταίο πρόσωπο που θα μπορούσε να «φρενάρει» τον Τραμπ. Το αντίθετο. «Ο Βανς δεν είναι σύμμαχός μας. Είναι κακό για εμάς, αλλά είναι τραγικά νέα για [την Ουκρανία]», δηλώνει στον Guardian ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης στην Ουάσινγκτον. «Ο Βανς θα συνθηκολογήσει με τη Ρωσία και θα θυσιάσει την ελευθερία των συμμάχων μας στην Ουκρανία», αναφέρει την ίδια στιγμή η Λιζ Τσέινι, εκ των ισχυρότερων φωνών στο ρεπουμπλικανικό αντιτραμπικό μέτωπο που προοδευτικά ωστόσο, και δη μετά την απόπειρα δολοφονίας, εξαϋλώνεται. «Τo GOP του Τραμπ δεν είναι πλέον το κόμμα του Λίνκολν, του Ρέιγκαν ή του Συντάγματος», δηλώνει η Λιζ Τσέινι.
Την ίδια στιγμή, ο «παρίας» Βίκτορ Όρμπαν, που βρέθηκε σε κρίσιμη συγκυρία να κρατά τα ηνία της εκ περιτροπής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, επέστρεψε από το ταξίδι του στη Μόσχα -για το οποίο και κατακεραυνώθηκε- και την ακόλουθη στάση στο Μαρ-α-Λάγκο για να συναντήσει τον ίδιο τον Τραμπ προαναγγέλλοντας ότι ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ έχει «λεπτομερή και τεκμηριωμένα σχέδια» τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία.
Επί μήνες ο Τραμπ διατυμπανίζει πως «μπορεί να τελειώσει τον πόλεμο» σε ένα 24ωρο και προσφάτως είχαν έλθει αναφορές από το περιβάλλον του περί σχεδίου τερματισμού του πολέμου που εν πολλοίς παραπέμπει σε εκβιασμό του Κιέβου για συνθηκολόγηση.
Δύο εκ των κορυφαίων συμβούλων του Τραμπ που διατέλεσαν αμφότεροι προσωπάρχες του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία Κιθ Κέλογκ και ο Φρεντ Φλάιτς, έχουν παρουσιάσει στον Τραμπ σχέδιο που θέλει τις ΗΠΑ να μεταφέρουν στο Κίεβο ότι θα λάβει περισσότερα αμερικανικά όπλα μόνο αν προσέλθει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Μόσχα. Οι ΗΠΑ θα προειδοποιούσαν ταυτόχρονα τη Ρωσία ότι τυχόν άρνηση διαπραγματεύσεων θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Σύμφωνα με το σχέδιο θα υπάρξει κατάπαυση του πυρός με βάση τις επικρατούσες γραμμές μάχης κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.
Δημοσίευμα της Washington Post τον Απρίλιο υποστήριζε ότι ο Τραμπ είχε δηλώσει κατ' ιδίαν ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο πιέζοντας την Ουκρανία να εκχωρήσει μέρος των εδαφών της στη Ρωσία. Σύμβουλος της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ είχε απορρίψει τότε το δημοσίευμα ως «fake news». Το σχέδιο των συμβούλων Τραμπ, εφόσον υιοθετούνταν ως επίσημη θέση σε περίπτωση επανεκλογής Τραμπ, θα συναντούσε την αντίσταση των Ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ, αλλά και αντιδράσεις στους κόλπους των ίδιων των Ρεπουμπλικανών.
Ξένοι διπλωμάτες και αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει συχνά τις πολιτικές του Τραμπ «μαύρο κουτί», λέγοντας ότι είναι αδύνατο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι θα κάνει ο απρόβλεπτος ηγέτης εάν αναλάβει την εξουσία. Ήδη, ο Τραμπ αιφνιδίασε και προκάλεσε αναταραχή λέγοντας ότι η Ταϊβάν, η δημοκρατική διοικούμενη νήσος και εκεί όπου διασταυρώνονται τα στρατηγικά συμφέροντα ΗΠΑ και Κίνας και ο κίνδυνος σύγκρουσης ελλοχεύει, θα πρέπει να πληρώνει την Ουάσινγκτον για τις έμμεσες αμυντικές εγγυήσεις που της παρέχονται. Σε χρόνο μηδέν οι μετοχές της ταϊβανέζικης TSMC, μεγαλύτερου κατασκευαστή τσιπ παγκοσμίως βάσει πωλήσεων, υποχώρησαν κατά 2,4%.
Ο Τραμπ φάνηκε να συνδέει τα σχόλιά του με τη βιομηχανία ημιαγωγών της Ταϊβάν, η οποία και είναι μια από τις πιο προηγμένες στον κόσμο, λέγοντας ότι «πήρε περίπου το 100%» των επιχειρήσεων τσιπ της Αμερικής. «Γνωρίζω πολύ καλά τους ανθρώπους, τους σέβομαι πολύ. Όντως πήραν περίπου το 100% της επιχειρήσεών μας για τα τσιπ. Νομίζω, ότι η Ταϊβάν θα πρέπει να μας πληρώσει για την άμυνα». Ξέρετε, δεν διαφέρουμε από μια ασφαλιστική εταιρεία. Η Ταϊβάν δεν μας δίνει τίποτα», αναφέρει ο Τραμπ σε συνέντευξή του που είχε δοθεί στις 25 Ιουνίου και δημοσιεύτηκε χθες.
