Δημοτικές εκλογές - «βαρόμετρο» μετά την 7η Οκτωβρίου
AP Photo/Leo Correa, File
AP Photo/Leo Correa, File
Ισραήλ

Δημοτικές εκλογές - «βαρόμετρο» μετά την 7η Οκτωβρίου

Με το συλλογικό τραύμα της 7ης Οκτωβρίου ανοιχτό, και το εσωτερικό πολιτικό τοπίο ρευστό και επικεντρωμένο πλήρως στο ζήτημα της ασφάλειας και τους ομήρους που παραμένουν στα χέρια της Χαμάς, στήνονται την Τρίτη στο Ισραήλ οι κάλπες για τις δημοτικές εκλογές που δύνανται να λειτουργήσουν ως πολιτικό «βαρόμετρο» για την κυβέρνηση Νετανιάχου.

Οι δημοτικές εκλογές ήταν αρχικά προγραμματισμένες για τις 31 Οκτωβρίου του 2023, τρεις εβδομάδες αφότου η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς συντάραξε την ισραηλινή κοινωνία για να ακολουθήσει ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας. Αναβλήθηκαν δύο φορές έκτοτε και αύριο διενεργούνται σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον, με το υπουργείο Εσωτερικών να βρίσκεται σε στενό συντονισμό με τις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF). Η κατάσταση ασφαλείας θα αξιολογείται κάθε δύο ώρες, και εφόσον διαπιστωθεί κίνδυνος η διαδικασία μπορεί να διακοπεί.

Οι κάτοικοι των περιοχών που εκκενώθηκαν κοντά στη Γάζα και στα βόρεια σύνορα με τον Λίβανο μετά την 7η Οκτωβρίου σε κάθε περίπτωση δεν θα ψηφίσουν. Για τους 180.000 πολίτες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους, οι κάλπες των δημοτικών εκλογών θα στηθούν σε εννέα μήνες από σήμερα, την 19η Νοεμβρίου. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι που καλούνται αύριο να αναδείξουν δημάρχους και επικεφαλής τοπικών συμβουλίων ανέρχονται σε επτά εκατομμύρια, περιλαμβανομένων των Ισραηλινών Αράβων που συγκροτούν το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ και των Παλαιστινίων της Ανατολικής Ιερουσαλήμ που έχουν καθεστώς μόνιμου κατοίκου αλλά δεν είναι Ισραηλινοί πολίτες.

Η αμφιλεγόμενη δικαστική μεταρρύθμιση ήταν το υπ' αριθμόν ένα ζήτημα στο Ισραήλ πριν την 7η Οκτωβρίου. Τώρα είναι η ασφάλεια σε όλες τις πτυχές της και οι χειρισμοί στρατού και πολιτικών.

Έως την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, η πολιτική προσοχή ήταν καρφωμένη στην αμφιλεγόμενη δικαστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου που δίχασε βαθιά την κοινωνία, πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις και εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη εσωτερική κρίση στα 75 χρόνια του Ισραήλ. Οι ωμότητες της Χαμάς άλλαξαν σχεδόν τα πάντα, και ενώ η μεταρρύθμιση δεν έχει ξεχαστεί υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα για τους Ισραηλινούς είναι πλέον αυτό της ασφάλειας σε όλες τις πτυχές της, και οι χειρισμοί στρατού και πολιτικών τόσο πριν όσο και μετά την 7η Οκτωβρίου.

Το πώς αξιολογεί η ισραηλινή κοινή γνώμη τις επιδόσεις και τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας πριν και μετά την τρομοκρατική επίθεση, και εάν το εκλογικό σώμα θα στείλει μέσω της κάλπης των δημοτικών εκλογών το ανάλογο μήνυμα, θα μπορούσε να είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ψηφοφορίας, σημειώνουν οι Times of Israel.

Οι δημοτικές έρχονται σε σημείο καμπής για τον πόλεμο στη Γάζα και ενώ οι φόβοι για τη ζωή των ομήρων που έχουν μείνει πίσω λεπτό με το λεπτό μεγαλώνουν. Ογκώδεις συγκεντρώσεις έλαβαν χώρα το βράδυ του Σαββάτου στο Τελ Αβίβ, την Ιερουσαλήμ και άλλες μεγάλες πόλεις, με τους διαδηλωτές να ζητούν άμεση συμφωνία εκεχειρίας για την απελευθέρωση των ομήρων μαζί με την παραίτηση Νετανιάχου και προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών. 

Η τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ (IDI) έχει καταδείξει ότι μόνο το 15% των Ισραηλινών «θέλει» τον Μπενιαμίν Νετανιάχου στην πρωθυπουργία και μετά το τέλος του πολέμου στη Γάζα, όμως η πλειονότητα (69%) εκτιμά ότι οι εκλογές θα πρέπει να λάβουν χώρα αφότου η σύγκρουση λήξει. Ο απόστρατος στρατηγός και πρώην υπουργός Άμυνας Μπένι Γκαντς εμφανίζεται σταθερά στις δημοσκοπήσεις ως το πρόσωπο που πιθανότατα θα μπορούσε να τον διαδεχθεί. Ο ίδιος εντάχθηκε στο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ υπό τον Νετανιάχου υπερασπιζόμενος την εθνική ενότητα εν καιρώ πολέμου, παρά την προγενέστερη ανοιχτή κριτική του για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και τους ακροδεξιούς εταίρους του.

Σε κάθε περίπτωση, παρά την απώλεια υποστήριξης, ο Νετανιάχου έχει διατηρήσει τον έλεγχο του Λικούντ και δεν έχει διαφανεί καμία πρόθεση παραίτησης. Η ικανότητά του να διατηρήσει την εξουσία μπορεί να εξαρτηθεί από τις μελλοντικές εξελίξεις και σαφώς τη στάση των εταίρων του.

Για τις δημοτικές εκλογές θα λειτουργούν αύριο 11.600 τμήματα ανά το Ισραήλ. Σε περίπτωση που επιθέσεις της Χαμάς ή της Χεζμπολάχ του Λιβάνου περιπλέξουν την ψηφοφορία, το ισραηλινό υπουργείο Εσωτερικών θα εκδώσει οδηγίες προς τους πολίτες σχετικά με το πώς μπορούν να ψηφίσουν, και θα μπορούσε ακόμη και να διακόψει την ψηφοφορία και να την μεταθέσει σε μεταγενέστερη ημερομηνία, εφόσον κριθεί απαραίτητο. Στρατιώτες και έφεδροι ψηφίζουν ακόμη και από τη Γάζα.

Όσον αφορά την προσέλευση στις κάλπες, είθισται να είναι υψηλότερη στις βουλευτικές και χαμηλότερη στις δημοτικές εκλογές, αλλά είναι δύσκολο να προβλεφθεί η συμμετοχή στις κάλπες της Τρίτης καθώς το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής των μέσων ενημέρωσης έχει στραφεί στον πόλεμο και όχι στις εκλογές. Υπάρχει ένας διάχυτος φόβος για επιθέσεις με ρουκέτες από το βορρά και ενδεχομένως και από το νότο με στόχο το κεντρικό Ισραήλ την ημέρα των εκλογών, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει την προσέλευση. Σε ορισμένες περιοχές, η συνολικά χαμηλή προσέλευση εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ενισχύσει τις προοπτικές των υπερορθόδοξων κομμάτων, των οποίων η προσέλευση των ψηφοφόρων είναι γενικά εξαιρετικά υψηλή.

Στο Τελ Αβίβ ο επικρατέστερος υποψήφιος είναι ο νυν δήμαρχος επί 25 χρόνια, ταξίαρχος Ρον Χουλντάι. Αντίπαλός του είναι η υποστράτηγος εν αποστρατεία Όρνα Μπαρμπιβάι, η πλέον υψηλόβαθμη γυναίκα στις τάξεις των IDF, που υποστηρίζεται από το Yes Atid (Υπάρχει Μέλλον), το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στην Κνέσετ. Στην Ιερουσαλήμ αναμένεται να επανεκλεγεί ο απερχόμενος δήμαρχος Μοσέ Λιόν. Στην Χάιφα, η απερχόμενη Εϊνάτ Καλίς Ροτέμ αναμένεται να ηττηθεί από τον πρώην δήμαρχο Γιόνα Γιαχάβ.