Οι ημέρες που τα μετρητά ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος των συναλλαγών ίσως πλησιάζουν στο τέλος τους. Μετά από έξι χρόνια διαπραγματεύσεων, πισωγυρισμάτων και φαινομενικά ανυπέρβλητων τεχνικών εμποδίων τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ θα εισάγουν σε λίγες ημέρες ένα κοινό δίκτυο άμεσων ψηφιακών πληρωμών, για μικρές, καθημερινές συναλλαγές.
Παρά το όνομά του, το Zelle είναι η πιο στιβαρή προσπάθεια των αμερικανικών τραπεζών να ακολουθήσουν την αναδυόμενη τάση των online πληρωμών πραγματικού χρόνου, μέσω mobile εφαρμογών, αφού θα δώσει στους χρήστες τη δυνατότητα να μεταφέρουν χρήματα μεταξύ διαφορετικών τραπεζών μέσα από το κινητό τους με λίγα μόλις taps.
To Zelle είναι η καθυστερημένη, ομολογουμένως, απάντηση στο Venmo, την εφαρμογή πληρωμών της PayPal, το οποίο έχει ήδη δημιουργήσει το δικό του οικοσύστημα πιστών χρηστών. Το Venmo είναι μια εφαρμογή που ο χρήστης κατεβάζει στο τηλέφωνό του, συνδέει με τον τραπεζικό λογαριασμό, την πιστωτική ή τη χρεωστική κάρτα του για να δέχεται ή να κάνει πληρωμές.
Οπότε τι είναι αυτό που διαφοροποιεί το Zelle; Καταρχήν υποστηρίζεται από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ. Είναι ενδεικτικό ότι οι πρώτες τράπεζες που θα ενσωματώσουν το Zelle στις υπηρεσίες τους είναι η JPMorgan, η Bank of America , η Citibank, η Wells Fargo, η US Bancorp και η Capital One Financial. «Σχεδόν όλοι οι Αμερικανοί που διατηρούν κάποιον τραπεζικό λογαριασμό θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στο Zelle», υποστηρίζει Michael Moeser, διευθυντής συναλλαγών στην Javelin Strategy, εταιρείας χρηματοπιστωτικών ερευνών. Το γεγονός αυτό σημαίνει στην πράξη ενοποιημένη, κοινή εμπειρία για όλους τους χρήστες, ανεξαρτήτως σε ποια τράπεζα διατηρούν λογαριασμό ή τι είδους κάρτα διαθέτουν.
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, ο κατακερματισμός της εμπειρίας χρήσης αποτελούσε τροχοπέδη στην υιοθέτηση των mobile πληρωμών από τους καταναλωτές. Πράγματι, οι αποταμιευτές που ήθελαν να στείλουν χρήματα σε μια άλλη τράπεζα ή σε χρήστες άλλων mobile υπηρεσιών έπρεπε πολλές φορές να πλοηγηθούν μέσα από ασαφή μενού, με διαφορετικά interfaces και αλλεπάλληλες διαδικασίες πιστοποίησης. Η όλη διαδικασία κυμαινόταν σε μια κλίμακα που ξεκινούσε από το «κουραστικό» και έφτανε έως το «ακατόρθωτο».
Το Zelle βάζει τέλος σε αυτή την περιπέτεια, αφού θα έχει το ίδιο ακριβώς interface και μενού, ανεξάρτητα από την τράπεζα του χρήστη. Μάλιστα δεν θα απαιτείται καν download αφού θα ενσωματωθεί στις ήδη υπάρχουσες mobile apps των τραπεζών.
Η μεγάλη, όμως, καινοτομία του Zelle έγκειται στα βήματα τα οποία απαιτούνται για να ολοκληρωθεί μια συναλλαγή. Συγκεκριμένα, από τη στιγμή που δύο χρήστες έχουν λογαριασμό σε τράπεζες που έχουν ενσωματώσει το Zelle στις υπηρεσίες τους, για την αποστολή και παραλαβή χρημάτων θα απαιτείται μόνο ο αριθμός τηλεφώνου ή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους. Μάλιστα τα χρήματα θα μεταφέρονται και θα είναι διαθέσιμα άμεσα, σε πραγματικό χρόνο, σε αντίθεση με ανάλογες υπηρεσίες όπου τα χρήματα «φαίνονταν» την επόμενη ημέρα. "Πιστεύουμε ότι η απλότητα και η κοινή εμπειρία γύρω από το Zelle, αποτελούν το συγκριτικό του πλεονέκτημα", υποστηρίζει ο Brett Pitts, διευθυντής ψηφιακών υπηρεσιών της Wells Fargo.
Οι αμερικανικές τράπεζες ξεκίνησαν τη δημιουργία του Zelle το 2011 όταν κατανόησαν ότι η έλευση των smartphones και η εδραίωση των εφαρμογών άνοιγαν ένα ολότελα νέο πεδίο στη αγορά των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Ένα άλλο ζήτημα που ήθελαν να αντιμετωπίσουν οι αμερικανικές τράπεζες ήταν οι καθημερινές συναλλαγές έως 50 δολάρια. Το κόστος αλλά και οι πόροι – υλικοί και ψηφιακοί – που χρησιμοποιούνταν για την διεκπεραίωσή τους μέσω των κλασσικών καναλιών θεωρούνταν απολύτως ασύμφοροι.
Ωστόσο η αδυναμία συνεργασίας μεταξύ των τραπεζών αλλά και η γραφειοκρατία που επικρατεί στις δομές τους, άφησαν ένα κενό στην αγορά που έσπευσαν να καλύψουν οι εταιρείες της Sillicon Valley, με υπηρεσίες όπως το Venmo και το Apple Pay. Αυτή την τάση θέλουν να αντιστρέψουν οι αμερικανικές τράπεζες και όπως δείχνουν τα στοιχεία έχουν τις προϋποθέσεις για να το κάνουν.
Καταρχάς, παρά τη δημοτικότητα εφαρμογών όπως το Venmo ακόμα και τώρα η πλειονότητα των συναλλαγών διεκπεραιώνεται μέσω των τραπεζών. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Aite Group, το 2016 η αξία των ψηφιακών πληρωμών που διεκπεραιώθηκαν μέσω μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων ανήλθε μόλις στο 1/5 αυτών που επεξεργάστηκαν οι τράπεζες. Όσον αφορά το Venmo, την πλέον δημοφιλή υπηρεσία peer-to-peer συναλλαγών, χειρίστηκε πληρωμές ύψους 17,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2016. Αντίστοιχα, το ίδιο χρονικό διάστημα και χωρίς να διαθέτουν κοινή πλατφόρμα, οι τράπεζες που θα εισέλθουν στο δίκτυο του Zelle διεκπεραίωσαν ψηφιακές μικροσυναλλαγές ύψους 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την Early Warning, εταιρεία που ειδικεύεται στην προστασία των online συναλλαγών.
Εκεί ακριβώς, εντοπίζεται και το μεγάλο πλεονέκτημα των τραπεζών: Οι πελάτες τους όσο δυσαρεστημένοι και αν εμφανίζονται από αυτές, στο τέλος της ημέρας εμπιστεύονται περισσότερο ένα μεγάλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για να μεταφέρουν χρήματα, παρά μια ξεκομμένη τεχνολογική υπηρεσία, ακόμα και αν είναι state of the art. Γι΄ αυτό άλλωστε και πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι το Zelle θα επανακαθορίσει την αγορά των mobile πληρωμών, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα τόσο στο Venmo όσο και σε άλλες υπηρεσίες όπως το Aplle Pay και το Square Cash.
«Τα μετρητά είναι ο κοινός εχθρός», υπογραμμίζει από τη μεριά του ο Josh Criscoe, εκπρόσωπος του Venmo. Αλλά και ο Michael Moeser, διευθυντής συναλλαγών της Javelin Strategy, πιστεύει ότι η συγκεκριμένη αγορά έχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης και χωράει αρκετούς «παίκτες».
Πηγή γραφήματος, Statista
«Δεν νομίζω ότι θα βρεθούμε ενώπιον μιας αγοράς, όπου ένας νικητής θα κυριαρχήσει απόλυτα. Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός καταναλωτών, ιδιαίτερα εκείνοι άνω των 45 ετών, που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ακόμα mobile πληρωμές και οι οποίοι αναζητούν ασφάλεια, ταχύτητα και άνεση στις καθημερινές, μικρές συναλλαγές τους. Όποιος προσφέρει κάτι τέτοιο, έχει λαμπρό πεδίο μπροστά του», καταλήγει ο Moeser.
Ο μόνος χαμένος της υπόθεσης; Τα μετρητά, που απ' ό,τι φαίνεται η χρήση τους θα μειώνεται σταθερά από εδώ και στο εξής, σε σημείο που δεν λείπουν οι εκτιμήσεις ότι σε βάθος μερικών δεκαετιών θα αποτελούν ανάμνηση ή είδος «πρωτόγονης» συναλλαγής που θα περιγράφεται μόνο σε προθήκες μουσείων...
Πηγές: Bloomberg, The New York Times, Reuters
