Εκτός διαβουλεύσεων τέθηκαν η Ουκρανία και η Ευρώπη στο τραπέζι συνεδριάσεων του ανακτόρου του Ριάντ, καθώς ουδείς Ουκρανός ήταν παρών σε αυτές τις πρώτες συζητήσεις για τη μοίρα της χώρας του, και ουδείς εκπρόσωπος της υπόλοιπης ευρωπαϊκής ηπείρου. Το αν θα τους δοθεί μια θέση στο τραπέζι πριν από τη χάραξη των γραμμών δεν είναι σαφές, σχολιάζει ο Guardian, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία «ακονίζουν τα μαχαίρια τους».
Ειδικότερα, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικλ Βαλτς, επέμεινε ότι ζητήθηκε – και θα ζητούνταν – συχνά η γνώμη των Ουκρανών και των Ευρωπαίων εν απουσία τους. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, σχολίασε ότι οποιαδήποτε συμφωνία για την Ουκρανία θα πρέπει να είναι αποδεκτή από «όλους τους εμπλεκόμενους».
Σημειωτέον ότι ο Ρούμπιο είναι ο πιο παραδοσιακός Ρεπουμπλικανός για την εξωτερική πολιτική στην ομάδα Τραμπ, και φαινόταν ανήσυχος καθ' όλη τη διάρκεια της συνάντησης. Συγκεκριμένα, ο πρώην γερουσιαστής από τη Φλόριντα δεν επανέλαβε τις δεσμεύσεις που είχε δώσει δύο ημέρες νωρίτερα στην Ιερουσαλήμ, ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη θα πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι για οποιεσδήποτε ουσιαστικές συνομιλίες και ότι μια διευθέτηση θα σέβεται την ουκρανική κυριαρχία.
Όταν ρωτήθηκε στο Ριάντ την Τρίτη (18/02), σχετικά με την αίσθηση που έχουν Ουκρανία και Κίεβο ότι παραγκωνίζονται, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε ότι «ο κόσμος πρέπει να ευχαριστεί τον πρόεδρο Τραμπ» που έφτασε μέχρι εδώ η ειρηνευτική διαδικασία.
Σε μια συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο Ρούμπιο και ο Βαλτς επανέλαβαν το ίδιο «σλόγκαν» οκτώ φορές μεταξύ τους, ότι «ο πρόεδρος Τραμπ ήταν το μόνο άτομο ικανό να οδηγήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία».
Συνολικά, επικαλέστηκαν το όνομα του Τραμπ 18 φορές, φοβούμενοι μήπως καταλήξουν στην τηλεόραση του Λευκού Οίκου σε ένα κλιπ στο οποίο δεν αναφέρεται ο πρόεδρος.
Ο Ρούμπιο επέμεινε ότι οποιαδήποτε διαρκής ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να είναι αποδεκτή από τις αντιμαχόμενες πλευρές, αλλά η ρητορική του Τραμπ μέχρι στιγμής εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν συμμερίζεται αυτήν την προοπτική. Έχει εγείρει την προοπτική ότι τελικά, αφού ειπωθούν και γίνουν όλα, η Ουκρανία θα μπορούσε να καταλήξει Ρωσική.
Το αποκορύφωμα της διαδικασίας του Ριάντ, κατέστησε σαφές η αμερικανική αντιπροσωπεία, θα είναι μια συνάντηση κορυφής μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν, δύο ηγετών που μοιράζονται μια αυτοκρατορική τάση που κλίνει προς σφαίρες επιρροής μεγάλων δυνάμεων.
Όπως ο Guardian υπενθυμίζει, δεν θα είναι η πρώτη φορά που οι υπερδυνάμεις συναντώνται στη Μέση Ανατολή για να διαιρέσουν ένα ευρωπαϊκό κράτος. Η Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943 έβαλε μια γραμμή στην ανατολική Ευρώπη. Στο Ριάντ, ο Τραμπ θα αναλάβει τον ρόλο του Ρούσβελτ και ο Πούτιν θα υποδυθεί τον Στάλιν. Έχει περάσει η εποχή που υπήρχε χώρος για έναν Τσώρτσιλ. Η Βρετανία έχει προσχωρήσει στις ανήσυχες ευρωπαϊκές φωνές και βρίσκεται πολύ μακριά από την κεντρική σκηνή.
Για τους Ουκρανούς και πολλούς Ευρωπαίους, αυτό δεν μοιάζει με την Τεχεράνη. Φοβούνται ένα νέο Μόναχο, με τις επιχρυσωμένες αίθουσες και τα στρέμματα γυαλισμένου μαρμάρου του παλατιού Ντιρίγια να «προβάρουν» τον ρόλο του μεγάρου Φύρερμπαου του σήμερα, του σκηνικού όπου τον Σεπτέμβριο του 1938 προδόθηκε και τεμαχίστηκε η Τσεχοσλοβακία.
Στο Μόναχο, η τσεχοσλοβακική αντιπροσωπεία κρατήθηκε σε ένα διπλανό δωμάτιο για να περιμένει λεπτομέρειες για το πότε και πώς θα παρέδιδαν τη Σουδητία στον Χίτλερ. Την Τρίτη, οι Ουκρανοί δεν βρίσκονταν καν στην ίδια χώρα. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι περίμενε νέα στην Τουρκία. Αναμένεται στη Σαουδική Αραβία τον επόμενο μήνα για να ενημερωθεί από τη βασιλική αυλή και να ξεκαθαρίσει τα συναισθήματά του.
Καθώς οι καρέκλες απομακρύνονταν και τα πατώματα σφουγγαρίζονταν στο παλάτι Ντιρίγια, ένα νέο παράδειγμα φαινόταν να έρχεται στο επίκεντρο, γνωστό από τον 19ο αιώνα και τον Ψυχρό Πόλεμο: οι μεγάλες δυνάμεις θα πάρουν τις αποφάσεις, ενώ τα μικρότερα κράτη θα περιμένουν με αγωνία να τελειώσουν οι συναντήσεις των «ενηλίκων» και μετά θα καλέσουν το Ριάντ για να μάθουν τι έχει αποφασιστεί.
Σε αυτόν τον κόσμο που επιστρέφει στο μέλλον (ή μήπως στο παρελθόν;) σε αυτή τη διόλου εικονική πραγματικότητα το στάτους της Ρωσίας ως συνομιλητή έχει αποκατασταθεί χάρη στο μέγεθος του πυρηνικού της οπλοστασίου. Ο Λαβρόφ ήταν ενθουσιασμένος με το αποτέλεσμα της συνάντησης της Τρίτης, σημειώνοντας ότι οι δύο πλευρές «όχι απλώς άκουσαν η μία την άλλη, αλλά αφουγκράστηκαν η μία την άλλη». Προέβλεψε ότι οι επακόλουθες συνομιλίες θα ξεκινούσαν «το συντομότερο δυνατό».
Όλοι οι εμπλεκόμενοι ευχαριστούσαν θερμά τους οικοδεσπότες. Το πλεονέκτημα του Ριάντ ως τόπου διεξαγωγής είναι ο μηδενικός κίνδυνος διαμαρτυριών. Το παλάτι Ντιρίγια βρίσκεται κοντά στο Ριτζ Κάρλτον, όπου πολλοί από τους πρίγκιπες και άλλους πιθανούς αντιπάλους του βασιλείου κρατήθηκαν και ξυλοκοπήθηκαν όταν ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν κατέλαβε την εξουσία το 2017.
Ως μεσολαβητής στις συνομιλίες της Ουκρανίας και του Ισραήλ-Παλαιστινίου, ο πρίγκιπας έχει διανύσει πολύ δρόμο από την εποχή του παρία μετά τη δολοφονία και τον τεμαχισμό του αντιφρονούντα και δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη - μια δολοφονία που οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε εγκριθεί από τον διάδοχο.
Ο Μπιν Σαλμάν εμφανίστηκε την Τρίτη ως ο «consigliere» (σύμβουλος) και ο ξενοδόχος των ισχυρών, ως διευκολυντής και όχι ως διαπραγματευτής, αλλά στο επίκεντρο, σε αντίθεση με την Ευρώπη. Στην εποχή του Τραμπ, η μοναρχία του Κόλπου έχει προτεραιότητα πάνω από τους παλιούς δημοκρατικούς συμμάχους της Ουάσιγκτον, ακόμη και σε ευρωπαϊκά θέματα.
